Đặt mua báo in| Mới - Đọc báo in phiên bản số| Thứ Năm, Ngày 28 tháng 03 năm 2024,
Công chức và động cơ làm việc
Bảo Duy - 09/05/2018 09:38
 
Chuyện tiền lương của công chức đang được bàn thảo tại Hội nghị lần thứ 7 Ban Chấp hành Trung ương Đảng khoá XII. Chắc chắn sẽ có những thay đổi tác động trực tiếp tới hàng triệu công chức, viên chức hiện hữu và cả kế hoạch bước chân vào khu vực công của lớp trẻ - những người đang phân vân trong việc lựa chọn con đường sự nghiệp cho bản thân.

Trong lúc này, nếu đặt câu hỏi về động cơ của những người đang có lựa chọn khu vực công để gắn bó, câu trả lời hẳn sẽ không có gì khác biệt, đó là thu nhập và thăng tiến.

.
Ảnh minh họa

Câu hỏi tiếp theo, làm thế nào để có thu nhập, làm gì để thăng tiến? Những người tích cực, có trách nhiệm, có sự tâm huyết thực sự sẽ được chọn, hay thay vào đó là người biết cách quan hệ? Người làm đúng quy trình sẽ có thu nhập, hay những người biết cách sách nhiễu, biết cách làm khó doanh nghiệp...?

Thực tiễn không dễ có câu trả lời ngay và đây chính là vấn đề phải bàn. 

Các chuyên gia kinh tế đã chứng minh rằng, nếu cơ chế, chính sách tạo ra những động cơ sai lệch, khuyến khích sai lệch, thì người trong khu vực công sẽ có xu hướng bước vào vùng xám của chính sách. 

Hệ quả của cơ chế này không chỉ là sự tồn tại của số lượng lớn công chức sáng vác ô đi tối vác về, những công chức chân ngoài dài hơn chân trong... mà còn là những chính sách nhập nhèm, tùy nghi, những thủ tục hành chính rườm rà, những điều kiện kinh doanh phi lý... được sản sinh bởi tư duy tìm kiếm thu nhập, lợi ích từ chính sách. 

Hiện trạng trên không phải không có, thậm chí còn khá phổ biến khi phân tích sâu vào hệ thống quy định về điều kiện kinh doanh – đầu tư hiện hữu cũng như tình trạng trên nóng, dưới lạnh hay quy định thì tốt mà thực thi không được.

Môi trường kinh doanh, cộng đồng doanh nghiệp và đương nhiên cả nền kinh tế sẽ chịu những tác động bất lợi vô cùng lớn từ những nhóm công chức tìm kiếm lợi ích từ vị trí trong bộ máy hành chính này... Thậm chí, các kế hoạch tinh giản bộ máy hành chính luôn ở trong thế khó thực thi.

Tình hình sẽ tệ hơn khi cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 đang đem đến những hình thức kinh doanh, mối quan hệ sản xuất mới, đòi hỏi bộ máy Nhà nước phải có phương thức quản lý mới để tạo nền tảng thúc đẩy sức sáng tạo của nền kinh tế... Nhiều chuyên gia kinh tế còn lo ngại nếu bộ máy nhà nước, đội ngũ công chức không thay đổi kịp thì sẽ tạo nên những nút thắt mới của phát triển...

Để thay đổi, lời giải có thể làm ngay sẽ là thay đổi động cơ làm việc của những con người trong bộ máy nhà nước.

Hiện tại, động cơ này đang chịu tác động rất lớn bởi các chính sách liên quan đến thu nhập, tiền lương cũng như cơ chế tuyển dụng, bổ nhiệm cán bộ. Một công chức sẽ thực sự tâm huyết, gắn bó với công việc khi khoản tiền lương họ nhận được đủ để trang trải cuộc sống của gia đình, khi cơ hội thăng tiến được đặt trên sân chơi cạnh tranh về năng lực với các điều kiện, tiêu chí minh bạch, công khai...

Nhưng điều đó dường như vẫn chưa đủ để tạo nên một đội ngũ công chức cống hiến hết mình cho sự nghiệp mà họ chọn.

Thử nhìn vào con đường đi lên, áp lực cải thiện năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp. Sẽ không có gì thay đổi nếu như doanh nghiệp không nhìn thấy khả năng bị thay thế bởi những sản phẩm, dịch vụ tốt hơn, rẻ hơn, giá trị gia tăng cao hơn của những doanh nghiệp khác. 

Công chức cũng cần phải đặt vào tình thế như vậy, nếu không nỗ lực, không cống hiến, làm sai quy trình, bị đào thải là điều tất yếu. Ngược lại, ai cũng có thể nhìn thấy con đường thăng tiến trong sự nghiệp của mình sẽ đồng hành với nỗ lực sáng tạo, nâng cao hiệu quả công việc.

Đây là những việc phải được xử lý căn bản trong các kế hoạch cải cách hệ thống hành chính, sắp xếp lại bộ máy, cải cách tiền lương tới đây.

Khi đó, động cơ gắn bó với sự nghiệp của những người đã chọn khu vực công mới thực sự dựa trên là chất lượng, hiệu quả công việc và mong muốn cống hiến vào sự phát triển chung, thay vì động cơ có một chỗ làm ổn định.

Hà Nội chi hỗ trợ cho công chức, viên chức, người lao động thuộc diện tinh giản biên chế
UBND thành phố Hà Nội vừa ban hành Quyết định số 1738/QĐ-UBND phê duyệt danh sách và kinh phí tinh giản biên chế của thành phố Hà Nội đợt 1 năm...
Bình luận bài viết này
Xem thêm trên Báo Đầu Tư