Đề nghị chuyển nợ thành vốn góp

Công ty cổ phần Tập đoàn Thành Nam là khách hàng lâu năm của POSCO VST (100% vốn Hàn Quốc) với doanh số mua bán khá lớn. Từ năm 2010 - 2013, POSCO VST đã ký nhiều hợp đồng bán thép không gỉ cho Thành Nam, với tổng giá trị hàng hóa hơn 1.075,9 tỷ đồng. Công ty này đã thanh toán tổng cộng 277 lần với tổng giá trị hơn 908,2 tỷ đồng, còn nợ hơn 58 tỷ đồng. 

Việc đối chiếu và xác nhận công nợ được hai bên thực hiện đến 4 lần trong năm 2013. Sau đó một lần nữa, Văn bản 940/KTTC-TN vào cuối năm 2013 của Thành Nam được chính ông Nguyễn Hùng Cường, Chủ tịch HĐQT, cũng là người đại diện pháp luật của Công ty ký tên, đã xác nhận số tiền phải thanh toán như trên. Đồng thời, công văn của Thành Nam cũng nêu rõ kế hoạch thanh toán toàn bộ số tiền hơn 58 tỷ đồng sẽ được chia trả dần trong thời gian 10 tháng của năm 2014. 

Tuy nhiên, sau đó, POSCO VST vẫn chưa nhận được bất kỳ khoản tiền nào thanh toán cho khoản nợ nêu trên. Điều này khiến Công ty phải khởi kiện Thành Nam tại Tòa án Nhân dân quận Nam Từ Liêm (Hà Nội) là nơi Thành Nam đặt trụ sở. 

Ngay sau đó, ngày 28/4/2014, Thành Nam gửi Công văn số 0206 cho POSCO VST đề nghị cân nhắc phương án tham gia góp vốn đầu tư vào Thành Nam bằng chính khoản nợ hơn 58 tỷ đồng nêu trên. POSCO VST không đồng ý với phương án chuyển nợ thành vốn góp và tiếp tục yêu cầu Thành Nam phải thanh toán khoản nợ. 

Đến ngày 3/9/2015, Thành Nam vẫn gửi công văn khẳng định “không phủ nhận công nợ của Thành Nam Group với POSCO VST” và hứa sẽ thanh toán khi hai bên rà soát lại khoản nợ theo từng hợp đồng (cho dù đã chốt nợ tổng thể).

Đại diện POSCO VST cho biết, Công ty thuộc tập đoàn đa quốc gia, luôn tuân thủ luật pháp của nước sở tại và có nhiều đóng góp vào sự phát triển xã hội của địa phương. Số nợ của Thành Nam tương đương gần 3 triệu USD là một con số rất lớn. Nếu không thu hồi được, nguồn tài chính của POSCO VST sẽ bị ảnh hưởng nghiêm trọng. 

Hơn nữa, theo đại diện POSCO VST, việc không đòi được nợ sẽ trở thành tiền lệ xấu trong hoạt động kinh doanh của Công ty, vì nhiều khách hàng khác có thể lặp lại hành động chây ì trả nợ, khi nhìn vào việc Thành Nam mua hàng không thanh toán nhưng cũng không bị xử lý theo đúng quy định của pháp luật.

Gian nan khởi kiện 

Dù các biên bản, công văn xác nhận nợ giữa hai công ty đã đầy đủ, nhưng sau nhiều lần khởi kiện, POSCO VST vẫn chưa thể đòi được nợ. Cụ thể, ngày 25/3/2014, POSCO VST nộp đơn khởi kiện tại Tòa án Nhân dân quận Nam Từ Liêm yêu cầu Thành Nam thanh toán khoản nợ hơn 58 tỷ đồng và lãi chậm trả. Nhưng không hiểu sao, Tòa án đã “ngâm” hồ sơ hơn 8 tháng và đến ngày 31/12/2014 trả lại đơn kiện vì lý do không bổ sung đầy đủ tài liệu theo yêu cầu. 

Đến đầu tháng 3/2015, POSCO VST buộc phải khởi kiện lần thứ hai cũng tại Tòa án Nhân dân quận Nam Từ Liêm, nhưng 3 tháng sau, đơn kiện bị trả lại với lý do như lần trước. Ngay sau đó, POSCO VST đã khiếu nại và đến tháng 10/2015, Tòa án Nhân dân quận Nam Từ Liêm buộc phải thụ lý vụ án. Nhưng mãi đến 10 tháng sau, vào tháng 8/2016, Tòa án lại ra quyết định đình chỉ giải quyết vụ án, viện dẫn lý do nguyên đơn vắng mặt. 

Vẫn không bỏ cuộc, POSCO VST lần thứ ba tiếp tục nộp đơn khởi kiện Công ty Thành Nam tại Tòa án Nhân dân quận Nam Từ Liêm vào đầu tháng 11/2016. Sau hơn một năm, Tòa án đã đưa vụ việc ra xét xử vào ngày 5/1/2018, nhưng tại đây, lại ra quyết định đình chỉ vụ án vì lý do “hết thời hiệu khởi kiện”, mặc dù POSCO VST đã khởi kiện ngay sau khi Thành Nam vi phạm cam kết trả nợ. 

Trong đơn yêu cầu xem xét khẩn cấp gửi Thủ tướng Chính phủ và các bộ, ngành liên quan, POSCO VST cho rằng, việc xét xử trên là “không bình thường”. Công ty khởi kiện ngay từ khi bắt đầu, nhưng Tòa án Nhân dân quận Nam Từ Liêm đã trì hoãn thụ lý và chậm trễ giải quyết vụ án hơn 2 năm trời, để đến khi khởi kiện lần thứ ba thì lại tuyên bố hết thời hiệu khởi kiện. 

“Các hành vi rất không bình thường nêu trên của Tòa án Nhân dân quận Nam Từ Liêm đã và đang tạo điều kiện cho Thành Nam xù nợ, gây quan ngại sâu sắc không chỉ đối với POSCO VST, mà còn đối với cộng đồng các nhà đầu tư nước ngoài tại Việt Nam”, đơn kêu cứu của POSCO VST nhấn mạnh.

Phân tích thêm về vấn đề này, TS. Lưu Tiến Dũng, luật sư thành viên Công ty Luật YKVN cho rằng, Tòa án Nhân dân quận Nam Từ Liêm đã vi phạm nghiêm trọng thủ tục tố tụng nói chung và sai lầm nghiêm trọng trong việc áp dụng pháp luật về thời hiệu khởi kiện nói riêng. Theo quy định, thời hạn tối đa mà tòa án yêu cầu nguyên đơn bổ sung, sửa đổi đơn kiện là 45 ngày và sau thời hạn đó, nếu không đáp ứng yêu cầu thì tòa án phải thụ lý vụ án hoặc trả lại đơn khởi kiện. 

Thế nhưng, Tòa án Nhân dân quận Nam Từ Liêm đã kéo dài đến hơn 8 tháng trong lần kiện thứ nhất và hơn 3 tháng đối với đơn kiện thứ hai mới quyết định trả lại đơn khởi kiện. Rồi sau đó lại tính cả khoảng thời gian đó vào thời hiệu khởi kiện, mà theo quy định không cho phép tính vào, vì đó là trở ngại khách quan. 

Theo Luật sư Lưu Tiến Dũng, pháp luật đã quy định rõ là tòa án phải tính lại thời hiệu khởi kiện từ đầu khi bên có nghĩa vụ đã thừa nhận toàn bộ hoặc một phần nghĩa vụ. Thế nhưng, Tòa án Nhân dân quận Nam Từ Liêm đã bỏ qua quy định này, dù trong năm 2015 - 2016, nhiều lần Thành Nam đã thừa nhận nghĩa vụ trả nợ đối với POSCO VST bằng văn bản. 

“Nếu tính thời hiệu khởi kiện 2 năm như Tòa án Nhân dân quận Nam Từ Liêm áp dụng, thì ít nhất phải tính từ năm 2015 là thời điểm Thành Nam có Công văn số 151 thừa nhận nghĩa vụ trả nợ, thì đến khi POSCO VST khởi kiện lần thứ ba vào tháng 11/2016 vẫn chưa hết thời hiệu khởi kiện”, Luật sư Lưu Tiến Dũng phân tích.n 

Dự kiến, Tòa án Nhân dân TP. Hà Nội sẽ mở phiên tòa phúc thẩm vụ kiện giữa POSCO VST và Thành Nam vào ngày 16/5. 

Trước đó, ngày 24/4, Văn phòng Chính phủ đã có Công văn 3760/VPCP gửi Tòa án Nhân dân tối cao nêu rõ: Công ty TNHH POSCO VST có đơn gửi Thủ tướng Chính phủ phản ánh, kiến nghị một số nội dung liên quan đến Bản án sơ thẩm số 02/2018/KDTM-ST ngày 5/1/2018 của Tòa án Nhân dân quận Nam Từ Liêm (Hà Nội) về tranh chấp phát sinh từ Hợp đồng mua bán hàng hóa với Công ty cổ phần Tập đoàn Thành Nam. Văn phòng Chính phủ chuyển đến Tòa án Nhân dân tối cao đơn của Công ty TNHH POSCO VST để xem xét, giải quyết theo quy định. 

Tương tự, Ủy ban Tư pháp của Quốc hội cũng cho biết đã nhận được đơn của POSCO VST và gửi đến các đơn vị liên quan để giải quyết và báo cáo lại kết quả cho Ủy ban Tư pháp của Quốc hội.