Đại gia xây lắp “ngã ngựa”

Cụ thể, thông báo danh sách các nhà thầu đạt yêu cầu về kỹ thuật gói thầu xây dựng mới cầu Bến Tăng được tư vấn đấu thầu (Công ty TNHH Xây dựng - Tư vấn thiết kế Minh Hà) gửi cho các nhà thầu vào giữa tuần trước (ngày 23/3). Theo các thông báo tư vấn Minh Hà phát đi thì “chú lính chì” là Công ty TNHH Xây dựng thương mại Ngọc Bảo (TP.Hồ Chí Minh) đã vượt qua 2 “gã khổng lồ” bao gồm liên danh nhà thầu Công ty cổ phần Đại Thiên Trường - Công ty cổ phần Tập đoàn quốc tế Đông Á và Liên danh nhà thầu Tập đoàn Phúc Lộc - Đại Việt để giành chiến thắng trong danh sách nhà thầu đáp ứng yêu cầu về kỹ thuật.

Tuy nhiên, các nhà thầu bị loại đều bày tỏ không “tâm phục, khẩu phục" với việc mình bị loại. Vậy theo quan điểm của tư vấn đấu thầu Minh Hà, đâu là lý do những nhà thầu tên tuổi trong làng xây lắp giao thông bị loại?

.

Trong thông báo tư vấn Minh Hà nêu liên danh nhà thầu Đại Thiên Trường - Đông Á không đáp ứng yêu cầu kỹ thuật bởi nhiều lý do. Thứ nhất, về năng lực và kinh nghiệm thì doanh thu về xây dựng của các thành viên liên danh được xác định trong báo cáo tài chính đã được kiểm toán, tuy nhiên liên danh nhà thầu chưa cung cấp các tài liệu chứng minh bằng tổng các khoản thanh toán cho hợp đồng xây lắp mà nhà thầu nhận trong năm đó. Bên mời thầu đã yêu cầu bổ sung làm rõ song liên danh nhà thầu chưa làm rõ nên không đáp ứng yêu cầu hồ sơ mời thầu.

Về kinh nghiệm trong quản lý và thực hiện hợp đồng xây lắp, trong khi hồ sơ mời thầu yêu cầu 2 hợp đồng tương tự, mỗi hợp đồng giá trị tối thiểu 32,45 tỷ đồng thì thành viên đừng đầu liên danh (Công ty Đại Thiên Trường) đề xuất hợp đồng thi công xây dựng đường vào xã Đăk Jơ, huyện Măng Yang, tỉnh Gia Lai có giá trị thực hiện phần cầu đường cấp III giá trị hơn 27 tỷ đồng, như vậy còn thiếu 1 hợp đồng tương tự. Bên mời thầu đã yêu cầu nhà thầu bổ sung tài liệu các hợp đồng tương tự xây dựng cầu Bình Hà – Bình Sa, cầu Gián Khẩu, tuy nhiên nhà thầu khẳng định chứng minh kinh nghiệm bằng 1 hợp đồng thi công xây dựng đường vào xã Đăk Jơ nêu trên, do đó thành viên đứng đầu liên danh kh6ong đáp ứng yêu cầu hồ sơ mời thầu.

Nhà thầu Đại Thiên Trường từng thi công cầu cấp III Hải Bình - Bình Sa. Nhà thầu này vừa bị đánh giá không đáp ứng năng lực kỹ thuật thi công cầu Bến Tăng (Bình Dương)

Thứ hai là về kỹ thuật. Tư vấn Minh Hà cho rằng Hồ sơ đề xuất kỹ thuật của liên danh nhà thầu Đại Thiên Trường - Đông Á không đạt điểm tối thiểu về giải pháp kỹ thuật, biện pháp tổ chức thi công. Lý giải cho đánh giá này, tư vấn Minh Hà dẫn chứng hàng loạt căn cứ như danh mục vật tư liệt kê chưa đầy đủ, xi măng mua từ TP.Quy Nhơn là chưa hợp lý; hợp đồng nguyên tắc cung cấp cát, đá, xi măng không hợp lý; công tác thi công phần xử lý nền có thuyết minh công tác thi công trải vải địa kỹ thuật nhưng không cụ thể; công tác thi công phần cầu thuyết minh sơ sài…

Với trường hợp bị loại của “ông lớn” liên danh nhà thầu Phúc Lộc - Đại Việt, phía tư vấn Minh Hà cho rằng, năng lực và kinh nghiệm không đáp ứng yêu cầu. Lý do không đạt được bên tư vần đấu thầu nêu trong thông báo là xác nhận cung cấp tín dụng của thành viên liên danh (Công ty Đại Việt) chưa đáp ứng theo tỷ lệ công việc mà nhà thầu này đảm nhận.

Cụ thể, xác nhận cung cấp tín dụng của Đại Việt giá trị 2,140 tỷ đồng nhỏ hơn mức phải cam kết khoảng 2 triệu đồng (mức phải cam kết của Đại Việt là 2,142 tỷ đồng). Bên đấu thầu đã yêu cầu bổ sung tuy nhiên nhà thầu không bổ sung mà chỉ giải trình bằng văn bản. Tư vấn đấu thầu còn bắt lỗi liên danh nhà thầu này vì đề xuất 5 máy đào có dung tích ≤ 0,8m3 và 1 máy đào có 1,6m3 là chưa phù hợp với yêu cầu hồ sơ mời thầu. Mặt khác việc huy động thiết bị thi công chủ yếu để thực hiện gói thầu nhà thầu có thể đi thuê nhưng thành viên liên doanh Đại Việt thuê thiết bị của Công ty TNHH Xây dựng và khảo sát công trình Thanh Tuấn, một đơn vị không có chức năng cho thuê máy móc, thiết bị, do đó hợp đồng thuê thiết bị giữa Đại Việt và Thanh Tuấn không đáp ứng yêu cầu.

Về nội dung kỹ thuật, hồ sơ đề xuất kỹ thuật mà liên danh nhà thầu Phúc Lộc – Đại Việt đề xuất cũng được đánh giá không đạt điểm tối thiểu về giải pháp kỹ thuật, biện pháp tổ chức thi công bởi vì công tác thi công phần xử lý nền không có biện pháp thi công vải địa kỹ thuật, phần thi công cầu thuyết minh sơ sài, thiếu thuyết minh biện pháp thi công một số hạng mục chính gói thầu như thi công cừ larsen, thi công gia cố trụ T2, T3 (thả rọ đá), thi công bản quá độ, thả rọ đá gia cố mố cầu…  

Phớt lờ nghi vấn sai phạm

Việc các nhà thầu bị loại trong đấu thầu là lẽ tự nhiên trong đấu thầu. Tuy nhiên, việc loại các nhà thầu một cách chưa minh bạch và thiếu tính thuết phục tại gói thầu xây dựng mới cầu Bến Tăng đang làm các nhà thầu đặt nghi vấn, liệu gói thầu này có được định hướng và dàn xếp để chỉ duy nhất một nhà thầu lọt vào vòng mở đề xuất tài chính? Trao đổi qua điện thoại với phóng viên Báo Đầu tư Online - Baodautu.vn vào cuối tuần qua, các nhà thầu đều khẳng định lý do các liên danh bị loại là chưa hợp lý và đang soạn thảo đơn khiếu nại, kiến nghị gửi đến Chủ đầu tư và cơ quan quản lý nhà nước để xem xét lại quá trình chấm thầu kỹ thuật của tư vấn đấu thầu Minh Hà.

Cần nhắc lại rằng, Báo Đầu tư đã có 2 bài viết phản ánh những nghi vấn sai sót trong quá trình lập hồ sơ mời thầu và làm rõ hồ sơ dự thầu gói thầu cầu Bến Tăng, gồm bài “Bùng nhùng làm rõ hồ sơ dự thầu” số 28, ra ngày 6/3 và bài “Cuộc chiến nhà thầu - tư vấn tại Gói thầu cầu Bến Tăng: Càng giải thích, càng bất đồng!” số 31, ra ngày 13/3. Trong các bài viết nêu trên, Báo Đầu tư nêu việc làm rõ hồ sơ dự thầu thể hiện sự phi lý, khiến nhà thầu đặt nghi vấn bị “làm khó” có chủ ý khi tư vấn đấu thầu Minh Hà yêu cầu các liên danh nhà thầu làm rõ hàng loạt vấn đề như kết quả hoạt động tài chính, doanh thu hoạt động xây dựng, kinh nghiệm quản lý, thực hiện hợp đồng xây lắp, bảo lãnh thực hiện hợp đồng… Quan trọng hơn, các nhà thầu cho rằng hồ sơ dự thầu của mình đã đáp ứng đầy đủ song bị bên mời thầu “hành” những yêu cầu không chính yếu để làm các nhà thầu nản và loại họ ra khỏi cuộc thầu.

Đặc biệt, Báo Đầu tư cũng phản ánh một sai sót có tính chất trọng yếu trong khâu lập và phê duyệt hồ sơ mời thầu. Đó là việc hạ tiêu chí trong hồ sơ mời thầu so với hồ sơ thiết kế kỹ thuật đã được phê duyệt cầu Bến Tăng. Câu chuyện thiếu tương thích này có thể dẫn đến nguy cơ lựa chọn nhà thầu không đủ năng lực thực hiện gói thầu. Cụ thể, bất cập này là sự lệch pha đặc tính kỹ thuật công trình giữa hồ sơ thiết kế được phê duyệt và tiêu chí công trình tương tự trong hồ sơ dự thầu. Theo hồ sơ thiết kế, cầu Bến Tăng có các hạng mục xây dựng như cọc khoan nhồi khoan vào đá, nhịp (dầm) 33m và có 2 trụ thi công dưới nước. Tuy nhiên, trong hồ sơ mời thầu, phần “Kinh nghiệm cụ thể trong quản lý và thực hiện hợp đồng xây lắp” chỉ yêu cầu nhà thầu từng thực hiện 2 hợp đồng loại “công trình cầu cấp III trở lên”

Đại diện một liên danh nhà thầu vừa bị loại (yêu cầu được giấu tên) nói với phóng viên Báo Đầu tư Online rằng, nhà thầu đáp ứng yêu cầu về kỹ thuật  gói thầu cầu Bến Tăng là Công ty TNHH Xây dựng thương mại Ngọc Bảo chỉ có kinh nghiệm thi công cầu bộ hành, chưa từng tham gia thi công công trình cầu nào có hạng mục khoan nhồi vào đá và thi công trụ cầu dưới nước. Nếu thông tin này có cơ sở thì chất lượng cầu mới Bến Tăng sau này nếu được nhà thầu này thi công không khỏi đặt ra sự lo ngại.

Báo Đầu tư cũng đã có văn bản gửi chủ đầu tư dự án (Ban quản lý dự án huyện Phú Giáo) và tư vấn đấu thầu Minh Hà để tìm hiểu quan điểm về những bất cập được các nhà thầu và báo nêu. Song sau hơn 1 tuần tích cực liên hệ, chúng tôi chưa nhận được thông tin phản hồi và chủ đầu tư né tránh, hẹn lần, hẹn lữa. Báo Đầu tư sẽ tiếp tục phản ánh việc khiếu nại của các nhà thầu bị loại, tìm hiểu năng lực nhà thầu Ngọc Bảo và quan điểm của UBND tỉnh Bình Dương về sự việc.