Dịch bệnh Covid-19 đã ảnh hưởng trực tiếp đến ngành du lịch Việt Nam với thiệt hại ước tính có thể lên đến 7 tỷ USD. Đối với lĩnh vực kinh doanh inbound, từ tháng 3 đến nay hoàn toàn không có du khách đến do dịch bệnh đã ảnh hưởng đến toàn thế giới, đặc biệt tại các thị trường hàng đầu của du lịch Việt Nam như Pháp, Đức, Mỹ, Anh, Nhật Bản, Hàn Quốc, Trung Quốc,... Dịch bệnh ở nhiều nước còn kéo dài từ 18 đến 24 tháng theo dự báo của các chuyên gia dịch tễ do chính sách chống dịch của các nước thiếu quyết liệt bởi nhiều nguyên nhân chủ quan và khách quan. Do vậy, việc nối lại hoạt động du lịch bình thường của khách quốc tế từ các thị trường có khả năng chi trả cao đến Việt Nam trong khoảng 1 năm tới là khó khả thi.
Trong khi các doanh nghiệp đã đầu tư hàng loạt cơ sở vật chất kỹ thuật, dịch vụ, nguồn nhân lực phục vụ du lịch. Các công ty nước ngoài tại Hà Nội với quy mô lớn đã đồng loạt giảm nhân viên tới 80% đến 90%, giảm lương và chỉ còn giữ một số người chủ chốt. Các công ty du lịch trong nước tuỳ từng mô hình đã phải giảm nhân sự từ 10% đến 20%, thậm chí 80 đến 85% cho các mô hình có 100 nhân viên trở lên.
Nhiều doanh nghiệp đã phải giảm lương đến mức thấp nhất. Có công ty không giảm nhân viên thì đồng loạt giảm lương đến 70%. Một số công ty không dám chắc sẽ tồn tại được đến năm sau nếu năm nay không có doanh thu. Các doanh nghiệp du lịch, khách sạn kinh doanh đón khách từ nước ngoài vào Việt Nam đứng trên bờ vực phá sản khi không đón được khách du lịch quốc tế. Hàng trăm nghìn lao động ngành du lịch có nguy cơ thất nghiệp gây ảnh hưởng nặng đến đời sống và an sinh xã hội.
Hiện nay, một số nước đã từng bước khống chế được dịch bệnh Covid-19 như Trung Quốc, Hàn Quốc, một số nước Bắc Âu và Đông Âu, Úc, New-Zealand. Tuy nhiên, để dịch bệnh tại các nước này được khống chế hoàn toàn vẫn còn nhiều khó khăn, phức tạp và cần khoảng thời gian từ 1 đến 2 năm. Trước tình hình này, cần phải có giải pháp để ngành du lịch sống chung với dịch, tổ chức đón khách đến một cách an toàn, có trách nhiệm. Giải quyết được bài toán hỗ trợ doanh nghiệp và hàng trăm nghìn nhân lực du lịch trong thời gian ảnh hưởng bởi dịch bệnh.
Để đón khách du lịch từ những thị trường đã cơ bản khống chế được dịch bệnh, trong năm 2020, Việt Nam có thể triển khai chương trình du lịch an toàn và có trách nhiệm bằng cách thực hiện đồng thời các điều kiện, giải pháp sau.
Thứ nhất, quy hoạch các tuyến, điểm, sản phẩm, dịch vụ du lịch an toàn: xây dựng các tuyến, điểm, sản phẩm du lịch an toàn với cả khách du lịch và cộng đồng dân cư sở tại, đảm bảo dãn cách giữa khách du lịch và cộng đồng dân cư, không để virus có cơ hội lây lan từ khách du lịch đến cộng đồng dân cư. Một số sản phẩm trong giai đoạn đầu có thể khai thác như du lịch MICE (Hội nghị, khuyến thưởng, triển lãm, sự kiện), du lịch nghỉ dưỡng, du lịch chơi golf, du lịch nghỉ đêm trên du thuyền tại vịnh Hạ Long.
Quy hoạch hệ thống resort, khách sạn, du thuyền, điểm mua sắm chuyên đón khách nước ngoài, khách đến Việt Nam đi thẳng từ cửa khẩu/ sân bay đến cơ sở được quy hoạch và sinh hoạt trong phạm vi cơ sở đó. Các đơn vị được lựa chọn đón khách phải có phương án phòng chống dịch cụ thể, phối hợp với cơ quan y tế địa phương có phương án y tế dự phòng ứng phó các trường hợp phát sinh dịch tễ.
Thứ hai, tập huấn kỹ năng phòng chống dịch bệnh cho đội ngũ nhân lực phục vụ du lịch tại các công ty du lịch, các khu, điểm, cơ sở đón khách du lịch được quy hoạch, đảm bảo toàn bộ đội ngũ nhân sự được tập huấn kỹ năng phòng chống dịch bệnh tại nơi làm việc cũng như nơi ở. Đội ngũ nhân sự phục vụ khách du lịch được kiểm tra, xét nghiệm định kỳ để phòng lây nhiễm Covid-19.
Thứ ba, các chương trình du lịch đều phải tổ chức trọn gói từ lúc đón khách đến lúc tiễn khách tại sân bay: chỉ cho phép khách vào du lịch Việt Nam theo tour du lịch trọn gói được cung cấp bởi các công ty lữ hành quốc tế của Việt Nam có giấy phép kinh doanh lữ hành quốc tế, có đội ngũ hướng dẫn viên, lái xe đã được tập huấn kỹ năng phòng chống dịch.
Công ty đón khách cần có trách nhiệm đón khách, đưa khách đi tham quan theo tuyến, điểm đã được quy hoạch đón khách du lịch nước ngoài. Không để khách tự do đi lại tại cộng đồng dân cư.
Sau quá trình thực hiện nghiêm ngặt hoạt động đón khách an toàn và có trách nhiệm, kết hợp đồng thời các giải pháp trên đến hết 2020, căn cứ tình hình dịch bệnh tại các thị trường đã hoàn toàn khống chế được dịch và diễn biến dịch bệnh trên thế giới, chúng ta có thể nới lỏng hoạt động đón khách với các thị trường đã hoàn toàn khống chế dịch bệnh và tiếp tục quy trình đón khách an toàn đối với các thị trường cơ bản khống chế được dịch bệnh.
Tôi tin rằng, với việc áp dụng quy trình đón khách an toàn và có trách nhiệm, du lịch Việt Nam có thể từng bước mở cửa để đón khách du lịch quốc tế đến trong thời gian tới trong khi vẫn đảm bảo an toàn phòng chống dịch bệnh Covid-19.
