[Long form] TP.HCM tăng tốc đầu tư hạ tầng hình thành nhiều cực tăng trưởng mới

Ngày 19/12/2025, hòa chung với 234 dự án khánh thành, khởi công trên cả nước, TP.HCM đã khởi công hàng loạt dự án hạ tầng quan trọng gồm: đường cao tốc TP.HCM - Mộc Bài; hai đoạn tuyến đường Vành đai 2; Dự án cầu đường Nguyễn Khoái; Dự án nâng cấp, mở rộng đường Hội Bài - Phước Tân (ĐT992)… Cùng thời điểm này, Thành phố cũng thông xe kỹ thuật 14,7 km đường Vành đai 3 đoạn qua địa bàn TP.Thủ Đức cũ.

Trong không khí rộn ràng của lễ khởi công Dự án cao tốc TP.HCM - Mộc Bài, ông Nguyễn Thanh Thuận, Phó giám đốc Sở Xây dựng TP.HCM chia sẻ, việc đồng loạt khởi công hàng loạt dự án không chỉ mang ý nghĩa về mặt xây dựng, mà quan trọng hơn là tạo hiệu ứng lan tỏa tích cực trong xã hội, qua đó củng cố niềm tin của người dân, doanh nghiệp vào quyết tâm triển khai các dự án hạ tầng của Thành phố.

Theo ông Thuận, năm 2026 và các năm tiếp theo, để thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội Đảng bộ TP.HCM, nhiệm kỳ 2025 - 2030, trong đó phát triển kết cấu hạ tầng tiếp tục được xác định là một trong 3 đột phá chiến lược, Thành phố sẽ bước vào giai đoạn phát triển mới với định hướng hình thành “3 vùng - 3 hành lang - 5 động lực”, hướng tới mô hình siêu đô thị đa cực, đa trung tâm. Sau sáp nhập, TP.HCM xác định sẽ đầu tư hệ thống hạ tầng giao thông hiện đại, kết nối liên vùng.

Ông Nguyễn Thanh Thuận, Phó giám đốc Sở Xây dựng TP.HCM: việc đồng loạt khởi công hàng loạt dự án không chỉ mang ý nghĩa về mặt xây dựng, mà quan trọng hơn là tạo hiệu ứng lan tỏa tích cực trong xã hội, qua đó củng cố niềm tin của người dân, doanh nghiệp vào quyết tâm triển khai các dự án hạ tầng của Thành phố.

Khi TP.HCM bước vào chu kỳ phát triển mới, từ năm 2026, nhiều khu vực của Thành phố sẽ trở thành “đại công trường”, với hàng loạt “siêu” dự án được triển khai như: tuyến đường ven biển TP.HCM - Cần Giờ - Vũng Tàu; đường vượt biển Cần Giờ - Vũng Tàu; các tuyến cao tốc kết nối TP.HCM đến Chơn Thành, Long Thành, Mộc Bài; các tuyến Vành đai 2, 3, 4; cùng hệ thống đường sắt đô thị kết nối sân bay Long Thành, Cần Giờ, Thủ Dầu Một…

Để hiện thực hóa mục tiêu đã đề ra trong Nghị quyết Đại hội Đảng bộ TP.HCM nhiệm kỳ 2025 - 2030, TP.HCM đã chủ động nghiên cứu, đề xuất Trung ương ban hành các cơ chế, chính sách đặc thù nhằm đẩy nhanh và nâng cao hiệu quả triển khai các dự án đầu tư quy mô lớn.

Một điều rất thuận lợi là Quốc hội vừa thông qua Nghị quyết số 260/2025/QH15 sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị quyết 98/2023/QH15, tạo cơ sở để Thành phố được phân cấp, phân quyền mạnh mẽ hơn trong thu hút nhà đầu tư chiến lược, đồng thời đa dạng hóa các hình thức đầu tư để thu hút tư nhân tham gia đầu tư hạ tầng.

Trong số các dự án khởi công ngày 19/12 thì tuyến cao tốc TP.HCM - Mộc Bài được xác định là một trong những dự án trọng tâm của Thành phố vì Dự án này sẽ rút ngắn thời gian di chuyển, giảm chi phí vận tải, thu hút đầu tư vào chuỗi công nghiệp, đô thị Mộc Bài gắn với hành lang kinh tế xuyên Á, thúc đẩy giao thương với Campuchia và khu vực ASEAN.

Từ hoạt động thực tiễn vận chuyển hàng hóa qua khu vực Tây Ninh, ông Nguyễn Thi Nhân, Giám đốc kinh doanh chi nhánh TP.HCM của Công ty cổ phần SME Worldwide Logistics, mong mỏi tuyến cao tốc TP.HCM - Mộc Bài sớm đưa vào khai thác, qua đó giúp giảm chi phí logistics cho hoạt động vận tải xuyên biên giới, nâng cao năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp. Theo lý giải của ông trong nhiều năm qua, khâu vận chuyển luôn chiếm khoảng 70% trong gói dịch vụ logistics của doanh nghiệp, vì thế khi có đường cao tốc sẽ giảm đáng kể chi phí logistics.

Nhìn lại giai đoạn 2010- 2025, có thể thấy TP.HCM luôn luôn ưu tiên nguồn lực đầu tư cho hạ tầng. Chính những dự án được Thành phố đầu tư trước đây đã làm đổi thay căn bản diện mạo đô thị như kênh Nhiêu Lộc - Thị Nghè từng ô nhiễm nặng nề nay đã được hồi sinh, trở thành không gian xanh giữa lòng Thành phố. Hầm vượt sông Sài Gòn và đại lộ Đông - Tây (nay là đại lộ Võ Văn Kiệt) công trình có tổng mức đầu tư hơn 13.400 tỷ đồng, không chỉ giải quyết tình trạng ùn tắc kéo dài, mà còn mở ra diện mạo mới cho khu đô thị phía Đông.

Tiếp đó là hàng loạt công trình giao thông quy mô lớn như đại lộ Phạm Văn Đồng, mở rộng xa lộ Hà Nội (nay là đường Võ Nguyên Giáp), cầu Sài Gòn 2, cầu Thủ Thiêm, cầu Ba Son… Những tuyến đường, cây cầu ấy không chỉ kết nối các khu vực trong nội đô, mà còn mở rộng liên kết giữa TP.HCM với các địa phương lân cận.

Có thể nói những công trình hạ tầng này đã trở thành biểu tượng cho khát vọng vươn lên của một “siêu đô thị” sau sáp nhập. Và điểm nhấn đáng chú ý nhất của TP.HCM chính là tuyến tuyến metro Bến Thành - Suối Tiên, được vận hành vào cuối năm 2024. Các chuyến tàu metro không chỉ chở hành khách chạy băng băng trên đường ray hàng ngày, mà còn mang theo cả niềm hy vọng về một TP.HCM hiện đại, văn minh.

Ngày 1/7/2025 đánh dấu bước ngoặt lịch sử khi TP.HCM, Bình Dương, Bà Rịa - Vũng Tàu chính thức sáp nhập để hình thành một “siêu đô thị” với không gian phát triển mở rộng chưa từng có. Khi không gian được mở rộng, TP.HCM không còn là một đô thị với “chiếc áo” quá chật chội mà đã chuyển thành trung tâm điều phối kinh tế, logistics, đổi mới sáng tạo của toàn vùng phía Nam. Với vị thế đó, để kết nối và thúc đẩy phát triển các vùng vệ tinh thì bắt buộc Thành phố phải đầu tư hạ tầng giao thông kết nối thật tốt.

Nhận thức rõ điều đó, TP.HCM xác định hạ tầng luôn luôn phải đi trước mở đường, tạo tiền đề cho sự phát triển. Chính vì vậy, Nghị quyết Đại hội Đảng bộ TP.HCM nhiệm kỳ 2025 - 2030 đã đề ra 3 chương trình trọng điểm, đột phá của nhiệm kỳ này là chính sách, thể chế; phát triển hạ tầng; phát triển nguồn nhân lực.

Riêng về chương trình phát triển hạ tầng, từ nay đến năm 2030, TP.HCM sẽ tập trung đầu tư, đẩy nhanh tiến độ xây dựng, nâng cấp, mở rộng các tuyến giao thông huyết mạch như Quốc lộ 13; đường Vành đai 2, Vành đai 3, Vành đai 4; các cao tốc TP.HCM - Bến Lức - Long Thành; TP.HCM - Mộc Bài; TP.HCM - Thủ Dầu Một - Chơn Thành; Long Thành - Hồ Tràm. Đồng thời, đầu tư các tuyến đường sắt đô thị; tuyến đường sắt vận chuyển hàng hóa từ Bàu Bàng đến cảng Cái Mép - Thị Vải...

Các tuyến cao tốc và đường vành đai đã được đầu tư mạnh mẽ thời gian qua. Trong ảnh là Cao tốc Bến Lức - Long Thành đoạn qua TP.HCM.

Và không chờ đến năm 2026, ngày 19/12/2025, TP.HCM đã đồng loạt khởi công hàng loạt dự án hạ tầng trọng điểm như: 2 đoạn của đường Vành đai 2, tuyến cao tốc TP.HCM - Mộc Bài, tuyến metro Bến Thành - Cần Giờ, tuyến cầu đường Nguyễn Khoái…

Sang năm 2026, TP.HCM tiếp tục dồn lực đầu tư nhiều công trình hạ tầng có tổng mức đầu tư lớn như: cầu, đường Bình Tiên (6.200 tỷ đồng); cầu Cần Giờ (11.000 tỷ đồng); tuyến metro số 2 (Bến Thành - Tham Lương); đường Vành đai 4, dài 207 km, tổng mức đầu tư hơn 120.000 tỷ đồng.

Việc đồng loạt khởi công các dự án quy mô lớn đã cho thấy quyết tâm mạnh mẽ của chính quyền Thành phố trong việc ưu tiên nguồn lực cho đầu tư hạ tầng để mở ra không gian phát triển của một “siêu” đô thị đã được đề ra trong Nghị quyết của Đảng bộ TP.HCM nhiệm kỳ 2025 - 2030.

Điều quan trọng là những dự án hạ tầng nói trên sau khi hoàn thành sẽ góp phần rất lớn vào mục tiêu tăng trưởng 2 con số mà Nghị quyết của Đảng bộ TP.HCM đã đặt ra. Đơn cử dự án Vành đai 3 TP.HCM có chiều dài hơn 76 km, khi đưa vào khai thác năm 2026 không chỉ giải quyết điểm nghẽn giao thông, mà còn mở ra không gian mới, hình thành các hành lang công nghiệp, kết nối nhiều cụm cảng biển, giảm thời gian đi lại và chi phí logistics.

Tương tự, dự án đường Vành đai 4 dài 207 km, khi đưa vào khai thác năm 2028, sẽ tạo thành một vòng tròn khép kín ôm trọn các đô thị, khu công nghiệp, cảng biển của TP.HCM, Đồng Nai, Tây Ninh (sau sáp nhập). Từ đó trở thành trục phát triển chiến lược mới, đưa cả vùng phía Nam “cất cánh”.

Hơn nữa, năm 2026 khi tuyến cao tốc Bến Lức - Long Thành và tuyến cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu thông xe toàn bộ sẽ tạo thành mạng lưới đường cao tốc kết nối vùng Đông Nam Bộ với Tây Nam Bộ. Khi đó sẽ rút ngắn quãng đường từ miền Tây Nam Bộ tới cảng Cái Mép - Thị Vải và Sân bay Long Thành, giúp hàng triệu tấn hàng nông sản, thủy sản của Đồng bằng sông Cửu Long đến cảng nhanh hơn, giúp giảm chi phí logistics cho doanh nghiệp.

Cùng với các dự án hạ tầng đường bộ và các tuyến metro, không thể không nhắc tới các dự án hàng không. Trong đó, dự án nhà ga T3 Sân bay Tân Sơn Nhất đưa vào khai thác hồi tháng 4/2025 đã giải tỏa rất lớn cho sự ùn tắc ở sân bay này. Từ nay đến năm 2030, Thành phố sẽ tiếp tục đầu tư mở rộng Sân bay Côn Đảo và nhiều công trình khác với tổng vốn đầu tư dự kiến hơn 65.000 tỷ đồng để tạo động lực phát triển khu vực này.

Năm 2026 được kỳ vọng trở thành dấu mốc quan trọng khi hàng loạt dự án hạ tầng quy mô lớn lần lượt đi vào khai thác, từ Sân bay Long Thành, đường Vành đai 3 đến các tuyến cao tốc Bến Lức - Long Thành, Biên Hòa - Vũng Tàu. Khi những tuyến đường huyết mạch này hoàn thiện, mạng lưới kết nối giữa TP.HCM và các địa phương lân cận sẽ trở nên thông suốt hơn bao giờ hết, tạo điều kiện rút ngắn thời gian di chuyển, giảm đáng kể chi phí logistics cho cả người dân lẫn doanh nghiệp.

Không dừng lại ở hạ tầng đường bộ, bức tranh phát triển của “siêu đô thị” TP.HCM còn được hoàn thiện bằng những dự án mang tính đột phá như cảng trung chuyển quốc tế Cần Giờ và các khu thương mại tự do. Đây được xem là những mảnh ghép chiến lược, mở ra dư địa tăng trưởng mới và tạo lực đẩy để kinh tế TP.HCM bứt tốc trong những năm tới.

Ông Huỳnh Văn Cường, Chủ tịch HĐQT Công ty cổ phần Cảng Sài Gòn kỳ vọng Dự án cảng trung chuyển quốc tế Cần Giờ sớm được đầu tư để việc vận chuyển hàng hóa bằng đường biển từ Việt Nam sang châu Âu và châu Mỹ rút ngắn được thời gian vận chuyển vì không phải trung chuyển qua Singapore.

Cùng với cảng biển, doanh nghiệp cũng đang mong chờ 4 khu thương mại tự do đã được quy hoạch gồm: Cái Mép Hạ (3.764 ha); Cần Giờ quy mô khoảng 1.000 - 2.000 ha; Bàu Bàng 100 ha; An Bình 100 ha, sẽ sớm được đầu tư để giảm chi phí logistics cho doanh nghiệp.

Ông Thái Văn Chuyện, Tổng giám đốc Công ty cổ phần Thành Thành Công - Biên Hòa kỳ vọng, Thành phố sớm xây dựng các khu thương mại tự do để giúp doanh nghiệp tiết kiệm chi phí vì các khu thương mại tự do xây dựng gần cảng biển, sân bay giúp rút ngắn không chỉ về mặt thời gian mà còn giảm chi phí vận chuyển.

"Khi có khu thương mại tự do, hàng hóa được lưu thông nhanh hơn, sẽ giúp doanh nghiệp Việt Nam có cơ hội tham gia vào chuỗi cũng ứng toàn cầu nhiều hơn", ông Chuyện nhận định.

Ông Thái Văn Chuyện, Tổng giám đốc Công ty cổ phần Thành Thành Công- Biên Hòa: "Khi có khu thương mại tự do, hàng hóa được lưu thông nhanh hơn, sẽ giúp doanh nghiệp Việt Nam có cơ hội tham gia vào chuỗi cũng ứng toàn cầu nhiều hơn".

Đặt trong bối cảnh sau sáp nhập, TP.HCM hội tụ đầy đủ những lợi thế hiếm có khi vừa có các trung tâm đô thị sầm uất, vừa có hệ thống cảng biển nước sâu Cái Mép - Thị Vải, tương lai là cảng trung chuyển quốc tế Cần Giờ, cùng sân bay quốc tế và mạng lưới hạ tầng đô thị hiện đại đang được đầu tư đồng bộ. Chính sự cộng hưởng này đã “nâng tầm” TP.HCM trở thành điểm đến hấp dẫn đối với nhà đầu tư trong nước và quốc tế.

Với hàng loạt “siêu dự án” hạ tầng, cảng biển, đường sắt đô thị sẽ hoàn thành trong 2-5 năm tới, Thành phố sẽ có diện mạo hoàn toàn mới. Khi đó, TP.HCM không chỉ tiếp tục khẳng định vai trò trung tâm tài chính, công nghiệp của cả nước, mà còn vươn lên trở thành một đô thị đáng sống, đáng đến và đáng đầu tư.

Năm 2026 chủ đề được Thành phố xác định là "Khai thông thể chế - Giải phóng nguồn lực - Đột phá hạ tầng - Nâng cao hiệu quả phục vụ - Tạo chuyển biến thực chất trong phát triển Thành phố sau sáp nhập".

Thực hiện Nghị quyết của Đảng bộ Thành phố nhiệm kỳ 2025 - 2030, từ nay đến năm 2030, TP.HCM sẽ tập trung đầu tư, đẩy nhanh tiến độ xây dựng, nâng cấp, mở rộng các tuyến giao thông huyết mạch như Quốc lộ 13; đường Vành đai 2, Vành đai 3, Vành đai 4; các cao tốc Bến Lức - Long Thành; TP.HCM - Mộc Bài; TP.HCM - Thủ Dầu Một - Chơn Thành; Long Thành - Hồ Tràm.

Đồng thời, đầu tư các tuyến đường sắt đô thị kết nối đến Sân bay Long Thành và khu vực Bình Dương; tuyến đường sắt vận chuyển hàng hóa từ Bàu Bàng đến cảng Cái Mép - Thị Vải; đầu tư hệ thống đường ven biển…