Ngày 1/8/2008, mốc son đổi thay địa giới Thủ đô, cũng là khởi đầu cho hành trình mở rộng không gian phát triển và tư duy quy hoạch của Hà Nội trong thế kỷ 21. Việc sáp nhập toàn bộ tỉnh Hà Tây, một phần Hòa Bình và huyện Mê Linh (Vĩnh Phúc) vào Thủ đô không chỉ tăng gấp đôi diện tích hành chính, mà còn mở ra dư địa lớn về đất đai, dân số, nguồn nhân lực và hệ sinh thái đô thị, công nghiệp, văn hóa.
17 năm sau dấu mốc ấy, Hà Nội hôm nay không còn chỉ là trung tâm hành chính - chính trị của cả nước, mà đang vươn mình trở thành “điểm tụ hội toàn cầu” về đầu tư chất lượng cao, nơi dung hòa giữa chiều sâu lịch sử và nhịp phát triển hiện đại. Những dòng vốn FDI ngày càng tăng trưởng về lượng và chất, chính là minh chứng sống động cho tầm nhìn chiến lược được ươm mầm từ cuộc sáp nhập lịch sử ấy.
Trong bối cảnh dòng vốn toàn cầu đang phân tán và thận trọng hơn, Hà Nội không chỉ giữ vững vai trò đầu tàu, mà còn tạo ra đột phá lớn về thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI). Hành trình này không đến từ may mắn, mà là kết quả của tầm nhìn, thể chế, hạ tầng và những bước đi chiến lược.
Trong bức tranh đầu tư toàn cầu đang phủ màu thận trọng, khi dòng vốn FDI có xu hướng tái cấu trúc theo hướng an toàn, hiệu quả và bền vững hơn, Hà Nội đã tạo nên một cú bật đáng kinh ngạc.
Nửa đầu năm 2025, Thủ đô Hà Nội ghi nhận tổng vốn FDI đạt hơn 3,67 tỷ USD, tăng 216% so với cùng kỳ năm 2024. Đây là mức tăng trưởng mạnh mẽ nhất trong nhiều năm trở lại đây và vượt qua hàng loạt tỉnh, thành phố vốn là “điểm rơi” truyền thống của FDI như TP.HCM, Bắc Ninh, Bình Dương.
Không dừng lại ở con số ấn tượng, điều khiến giới đầu tư đặc biệt chú ý chính là chất lượng và bản chất của dòng vốn. Trong tổng vốn thu hút được, có tới 3,143 tỷ USD đến từ 89 dự án tăng vốn, chiếm hơn 85% tổng vốn FDI mới.
Đây là điểm khác biệt lớn nhất, bởi vốn tăng thêm không đến từ kỳ vọng mà đến từ thực tiễn, từ hiệu quả vận hành thực tế của các dự án hiện hữu. Đó là minh chứng rõ ràng cho niềm tin của các tập đoàn quốc tế vào môi trường đầu tư và tiềm năng dài hạn của Hà Nội.
Tập đoàn Gamuda (Malaysia) tiếp tục “cắm sâu rễ” tại Việt Nam bằng việc mở rộng hai dự án lớn: Công viên Yên Sở và Khu đô thị C2 (Gamuda Gardens), khẳng định chiến lược dài hạn với Hà Nội như một cứ điểm đầu tư trọng yếu.
Tương tự, các dự án như Khu đô thị mới Nam Thăng Long (Ciputra) hay ParkCity Hà Nội đều ghi nhận mức đầu tư bổ sung lớn, cho thấy các “đại bàng” không chỉ đến, mà còn sẵn sàng “làm tổ” dài hạn.
Đáng chú ý, danh sách các quốc gia và vùng lãnh thổ đổ vốn vào Hà Nội nửa đầu năm nay vẫn tiếp tục là những “người quen đáng tin cậy”, gồm Malaysia, Singapore, Nhật Bản, Hàn Quốc, Trung Quốc và Đài Loan, những nền kinh tế có tiêu chuẩn đầu tư khắt khe, thường chỉ chọn điểm đến có hệ sinh thái phát triển ổn định, nguồn lực chất lượng và tiềm năng tăng trưởng bền vững.
Bản chất của một “bước nhảy đột phá” không nằm ở sự ngẫu nhiên. Trong trường hợp của Hà Nội, bước nhảy ấy đến từ một quá trình tích lũy về thể chế, hạ tầng, nguồn lực và chiến lược điều hành. Khi mọi yếu tố ấy hội tụ, dòng vốn không chỉ chảy về, mà còn chảy sâu và chảy đúng vào những lĩnh vực nền tảng có khả năng lan tỏa lâu dài cho sự phát triển kinh tế đô thị hiện đại.
Trong khi nhiều địa phương vẫn đang cạnh tranh thu hút FDI bằng các chính sách ưu đãi về thuế và chi phí, Hà Nội nổi bật lên bởi một hướng đi khác: xây dựng nền tảng bền vững và đồng bộ để thu hút dòng vốn chất lượng cao, ổn định và dài hạn. Không chỉ là điểm đến đầu tư, Hà Nội đang trở thành nơi các tập đoàn quốc tế tin tưởng lựa chọn để mở rộng, gắn bó và phát triển chiến lược lâu dài.
Một trong những lợi thế hàng đầu của Hà Nội là vị trí địa lý chiến lược và hạ tầng đồng bộ. Là trung tâm chính trị, kinh tế của cả nước, Thủ đô sở hữu hệ thống giao thông ngày càng hiện đại, kết nối thuận lợi với các địa phương trọng điểm và quốc tế. Các tuyến vành đai, cao tốc, sân bay quốc tế Nội Bài cùng mạng lưới logistics và cảng cạn đang được hoàn thiện đã tạo điều kiện thuận lợi cho lưu chuyển hàng hóa, hành khách và phát triển dịch vụ.
Cùng với hạ tầng, Hà Nội liên tục cải thiện môi trường đầu tư. Thành phố Hà Nội chú trọng thúc đẩy cải cách hành chính, đơn giản hóa thủ tục, tăng cường minh bạch, đồng thời triển khai nhiều chính sách ưu đãi theo ngành nghề và địa bàn. Nhiều dịch vụ công liên quan đến đăng ký đầu tư, đất đai, môi trường đã được cung cấp trực tuyến ở mức độ cao, góp phần giảm thời gian, chi phí và rủi ro cho nhà đầu tư.
Song song với cải cách hành chính, Hà Nội cũng chú trọng phát triển hệ sinh thái xúc tiến đầu tư và hỗ trợ doanh nghiệp. Thông qua sự phối hợp chặt chẽ với các hội, hiệp hội doanh nghiệp, thành phố đang từng bước thiết lập các kênh đối thoại thường xuyên, tạo điều kiện để tiếng nói của cộng đồng doanh nghiệp được lắng nghe và phản hồi kịp thời. Đây là nền tảng quan trọng để hình thành chính quyền phục vụ, đồng hành, và xây dựng một môi trường đầu tư thực chất, gần gũi và hiệu quả hơn.
Đặc biệt, các tổ công tác chuyên trách đã được thành lập để kịp thời tháo gỡ vướng mắc, hỗ trợ doanh nghiệp ngay từ khi chuẩn bị đầu tư cho tới giai đoạn vận hành. Hà Nội đang kiên định theo đuổi mô hình chính quyền phục vụ, lấy sự hài lòng của nhà đầu tư làm thước đo chất lượng điều hành.
Một lợi thế nổi trội khác là nguồn nhân lực chất lượng cao. Hà Nội quy tụ hàng trăm trường đại học, cao đẳng và nhiều viện nghiên cứu lớn, tạo ra đội ngũ lao động có chuyên môn tốt, khả năng thích ứng cao và phù hợp với các ngành sử dụng công nghệ hiện đại. Đây chính là điểm cộng lớn trong mắt các doanh nghiệp FDI hoạt động trong các lĩnh vực như công nghệ cao, đổi mới sáng tạo, nghiên cứu và phát triển (R&D).
Với sự kết hợp hài hòa giữa hạ tầng hiện đại, chính sách thông thoáng và nhân lực trình độ cao, Hà Nội đang định vị mình không chỉ là điểm đến hấp dẫn cho các nhà đầu tư hiện tại, mà còn là trung tâm FDI bền vững và chiến lược trong tương lai.
Nếu vị trí chiến lược và hạ tầng hiện đại là những “cánh cửa mở” đón dòng vốn FDI, thì chính sách thông minh, nhất quán và linh hoạt chính là “chiếc khóa vàng” giúp Hà Nội giữ chân được các nhà đầu tư lớn, những “đại bàng” không chỉ cần đất để làm tổ, mà cần thể chế để bay xa.
Hà Nội đã và đang chủ động định hình chiến lược thu hút FDI theo hướng có chọn lọc, ưu tiên các lĩnh vực công nghệ cao, chế biến, chế tạo, dịch vụ chất lượng cao, nghiên cứu và phát triển (R&D) và đô thị thông minh. Các chính sách ưu đãi được thiết kế không dàn trải mà tập trung vào địa bàn chiến lược, đặc biệt tại Khu công nghệ cao Hòa Lạc, các khu công nghiệp sạch và các cụm đô thị vệ tinh phía Tây và phía Bắc Thủ đô, nơi hạ tầng đã tương đối hoàn chỉnh và dư địa phát triển còn rất lớn.
Không đơn thuần là “người mở đường”, chính quyền Hà Nội còn đóng vai “người bạn đồng hành” trong suốt hành trình phát triển của doanh nghiệp FDI. Thành phố thiết lập các tổ công tác đặc biệt để kịp thời tháo gỡ khó khăn cho từng dự án lớn, duy trì đối thoại thường xuyên với các hiệp hội doanh nghiệp Nhật Bản, Hàn Quốc, Mỹ, châu Âu… cũng như triển khai các chương trình xúc tiến đầu tư “có địa chỉ”, tức xúc tiến trực tiếp tới các tập đoàn, quốc gia, lĩnh vực mà thành phố đang muốn thu hút.
Mới đây, Sở Tài chính Hà Nội đã tổ chức Hội nghị gặp mặt các hội, hiệp hội doanh nghiệp nhằm tăng cường phối hợp trong công tác xúc tiến đầu tư. Tại sự kiện này, nhiều ý kiến tâm huyết đã được đề xuất, từ việc xây dựng cụm công nghiệp làng nghề đến nhu cầu về quỹ hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa do phụ nữ làm chủ, hay cơ chế xúc tiến đầu tư ra nước ngoài. Những phản hồi này đang được thành phố tổng hợp, xem xét và tích hợp vào chính sách điều hành, cho thấy cam kết mạnh mẽ của Hà Nội trong việc tạo môi trường đầu tư không chỉ thu hút mà còn giữ chân các nhà đầu tư.
“Hà Nội sẽ tiếp tục thực hiện các giải pháp hỗ trợ, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cho doanh nghiệp, đặc biệt trong giải quyết thủ tục hành chính, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, chuyển đổi số trong hệ thống chính quyền và hỗ trợ doanh nghiệp”, ông Lê Trung Hiếu, Phó giám đốc Sở Tài chính Hà Nội khẳng định.
Đặc biệt, Hà Nội đang tiên phong thúc đẩy mô hình thu hút FDI xanh và chất lượng cao - các dự án không chỉ mang tiền đến, mà còn mang tri thức, công nghệ, quản trị và chuỗi liên kết. Định hướng này phù hợp với chiến lược phát triển đô thị thông minh, xanh, hiện đại mà Hà Nội theo đuổi, đồng thời cũng là xu thế tất yếu trong bối cảnh các nhà đầu tư quốc tế ngày càng quan tâm đến trách nhiệm môi trường, phát thải carbon và phát triển bền vững.
“Công tác xúc tiến đầu tư sẽ được đổi mới tích cực, ứng dụng mạnh mẽ chuyển đổi số để các chính sách thu hút đầu tư, ưu đãi, thông tin các dự án… được công khai nhanh nhất tới cộng đồng doanh nghiệp trong và ngoài nước, bảo đảm tính minh bạch và hiệu quả”, ông Lê Trung Hiếu cho hay.
Ba lĩnh vực Hà Nội ưu tiên FDI đến năm 2030:
* Công nghệ cao, bán dẫn, R&D, AI, IoT, điện tử, tự động hóa.
* Công nghiệp chế biến - chế tạo sạch, ít phát thải, gắn với logistics hiện đại.
* Dịch vụ chất lượng cao: tài chính, ngân hàng, y tế, giáo dục, đô thị thông minh.
Một trong những chỉ dấu rõ nét nhất cho sự tin tưởng của nhà đầu tư quốc tế đối với Hà Nội chính là quy mô vốn tăng thêm từ các dự án hiện hữu. Trong 6 tháng đầu năm 2025, thành phố ghi nhận 89 dự án FDI điều chỉnh tăng vốn, với tổng giá trị đạt 3,143 tỷ USD, chiếm tới 85% tổng vốn FDI đăng ký trong cùng kỳ. Đây không chỉ là một con số ấn tượng, mà còn phản ánh sự tin cậy vững chắc vào môi trường đầu tư ổn định, hiệu quả vận hành và triển vọng phát triển dài hạn của Thủ đô.
Nhiều tập đoàn quốc tế đã từng đầu tư tại Hà Nội trong nhiều năm qua nay tiếp tục mở rộng quy mô, bổ sung vốn, nâng cấp hoạt động, cho thấy họ không coi đây là điểm dừng chân tạm thời, mà là cứ điểm chiến lược lâu dài trong khu vực. Đó cũng là lý do khiến vốn thực hiện FDI tại Hà Nội trong nửa đầu năm 2025 đạt khoảng 1,46 tỷ USD, mức cao so với bình quân các năm gần đây.
Các dự án quy mô lớn như của Gamuda Land, ParkCity hay Ciputra tiếp tục được tăng vốn và mở rộng, khẳng định cam kết đầu tư lâu dài và ổn định tại Hà Nội. Thay vì chỉ tập trung vào khai thác ngắn hạn, các nhà đầu tư này đang chuyển dần sang định hướng đồng hành với chính quyền và cộng đồng trong phát triển đô thị theo hướng hiện đại, chất lượng cao và bền vững.
Kể từ ngày 28/6/2024, khi Luật Thủ đô (sửa đổi) chính thức có hiệu lực, Hà Nội đã có trong tay một “bộ công cụ” mới, vừa là cơ chế pháp lý đặc thù, vừa là đòn bẩy chiến lược để thu hút đầu tư có chọn lọc, tạo bứt phá bền vững.
Khác với các luật thông thường, Luật Thủ đô mới trao cho thành phố quyền chủ động cao hơn trong quản lý đất đai, quy hoạch, lựa chọn nhà đầu tư chiến lược, áp dụng các chính sách ưu đãi vượt trội và linh hoạt trong các ngành, lĩnh vực đặc thù. Nhờ đó, Hà Nội có thể “giao tiếp” với nhà đầu tư bằng ngôn ngữ thị trường, nhưng trong khuôn khổ pháp lý rõ ràng, minh bạch và hiệu quả.
Không chỉ dừng lại ở luật, HĐND TP. Hà Nội đã ban hành Nghị quyết chuyên đề về thu hút nhà đầu tư chiến lược vào ngày 9/7/2025, tạo khung pháp lý thứ hai mang tính điều hành cụ thể, giúp định hướng rõ ràng về nhóm ngành ưu tiên, khu vực trọng điểm và tiêu chí lựa chọn nhà đầu tư. Điều này giúp dòng vốn FDI được “chảy đúng chỗ”, phát huy được hiệu quả lan tỏa và tránh được tình trạng đầu tư tràn lan, manh mún, gây áp lực cho hạ tầng đô thị.
“Mục tiêu ngắn hạn, Sở sẽ tổ chức Hội nghị xúc tiến đầu tư “Hà Nội 2025 - Kết nối và phát triển”, công bố các chủ trương, danh mục, nguồn vốn, đồng thời thu thập thông tin để khoanh vùng và triển khai xúc tiến chuyên sâu”, ông Lê Trung Hiếu thông tin.
Luật Thủ đô tạo đòn bẩy thu hút FDI:
* Tăng tính chủ động: Hà Nội được quyết định cơ chế riêng trong quy hoạch, ưu đãi đầu tư.
* Rút ngắn thủ tục: Cho phép thí điểm quy trình “một cửa tại chỗ” áp dụng riêng với dự án lớn.
* Ưu tiên chiến lược: Hướng tới thu hút FDI công nghệ cao, đổi mới sáng tạo, hạ tầng xanh.
* Nâng cao cạnh tranh: Tạo sự khác biệt trong thu hút vốn so với các địa phương khác trong nước và khu vực.
Hà Nội chẳng những dẫn đầu về tổng vốn FDI, mà còn định hình được một cơ cấu thu hút đầu tư khác biệt, mang đậm dấu ấn đô thị hiện đại, văn hóa nghìn năm và khát vọng công nghệ cao.
Thống kê đến năm 2025 cho thấy, bất động sản vẫn là lĩnh vực đứng đầu với tỷ trọng chiếm hơn 36% tổng vốn FDI lũy kế, phản ánh đúng vai trò của Hà Nội là trung tâm phát triển đô thị lớn nhất cả nước. Các dự án không còn đơn thuần là xây dựng nhà ở, mà đang mở rộng sang các tổ hợp đô thị thông minh, khu đô thị sinh thái, tích hợp hạ tầng xanh và công nghệ số, điển hình như Gamuda Gardens, Ciputra Westlake, hay ParkCity Hanoi.
Tiếp sau đó là công nghiệp chế biến, chế tạo (23,6%) và dịch vụ buôn bán, thương mại (12,4%), thể hiện vai trò trung tâm sản xuất, phân phối, tiêu dùng của Thủ đô. Trong bối cảnh kinh tế dịch vụ lên ngôi, Hà Nội đang trở thành điểm đến hấp dẫn của các tập đoàn dịch vụ chất lượng cao trong lĩnh vực tài chính, logistics, giáo dục, y tế và du lịch cao cấp.
Đặc biệt đáng chú ý là sự trỗi dậy mạnh mẽ của nhóm ngành nghiên cứu và phát triển (R&D) và hoạt động chuyên môn khoa học, chiếm tới 12,4% tổng vốn FDI, tỷ lệ rất hiếm thấy ở các địa phương khác. Đây là lợi thế cạnh tranh “chỉ có ở Hà Nội”, nhờ hệ thống đại học, viện nghiên cứu phong phú và nguồn nhân lực chất lượng cao.
Hà Nội cũng đang đón làn sóng dịch chuyển của dòng FDI thế hệ mới, với những tên gọi mang hơi thở tương lai: bán dẫn, trí tuệ nhân tạo (AI), Internet vạn vật (IoT), công nghệ sinh học, dữ liệu lớn (Big Data), năng lượng tái tạo, giải pháp xử lý chất thải công nghệ cao… Các khu công nghệ cao như Hòa Lạc, các cụm công nghiệp sạch ở Đông Anh, Sóc Sơn, Gia Lâm, Thường Tín… đang trở thành tâm điểm trong chiến lược “đón đại bàng công nghệ”.
Không chỉ là trung tâm công nghiệp, công nghệ, Hà Nội còn sở hữu tiềm năng FDI rất lớn từ các giá trị bản địa: hơn 1.350 làng nghề, trong đó hơn 300 làng nghề truyền thống, cùng di sản vật thể, phi vật thể phong phú.
Nơi đây đang dần hình thành các mô hình đầu tư gắn với du lịch di sản, công nghiệp văn hóa, kinh tế sáng tạo, tạo ra hệ sinh thái hấp dẫn cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ quốc tế, nhất là trong lĩnh vực thiết kế, thủ công cao cấp, sản phẩm quà tặng, ẩm thực và nghệ thuật thị giác.
Ông Lê Trung Hiếu, Phó giám đốc Sở Tài chính Hà Nội chia sẻ: “Thành phố Hà Nội mong muốn đồng hành chặt chẽ với các hội, hiệp hội doanh nghiệp để xây dựng hệ sinh thái xúc tiến đầu tư hiện đại, gắn kết và hiệu quả, nơi mỗi ý kiến đóng góp đều được lắng nghe, mỗi chính sách đều bắt nguồn từ thực tiễn của doanh nghiệp”.
Tỷ lệ các ngành FDI lũy kế tại Hà Nội (1986 - 2025):
* Bất động sản: 36,54%
* Công nghiệp chế biến, chế tạo: 23,61%
* Dịch vụ thương mại, buôn bán hàng hóa: 12,43%
* Hoạt động chuyên môn khoa học, R&D: 12,4%
* Các ngành khác (logistics, y tế, giáo dục, công nghệ số...): 15,02%
Hà Nội đang sở hữu tiềm năng thu hút FDI từ các giá trị văn hóa, bản địa. Với 1.350 làng có nghề, trong đó hơn 300 làng nghề truyền thống, Hà Nội hiện là địa phương có số lượng làng nghề lớn nhất cả nước và là thành phố có số lượng làng nghề lớn nhất thế giới. Hoạt động của các làng nghề đang tạo việc làm cho khoảng 1 triệu lao động nông thôn, mang lại kim ngạch xuất khẩu hàng năm hơn 250 triệu USD. Đây là một nguồn lực đặc biệt, góp phần tạo nên thế mạnh riêng cho Hà Nội trong thu hút các dòng vốn đầu tư gắn với du lịch, văn hóa và kinh tế sáng tạo.
Ghi nhận từ các hiệp hội doanh nghiệp, làng nghề truyền thống đang đối mặt nhiều rào cản như thiếu mặt bằng sản xuất, hạn chế trong tiếp cận vốn và công nghệ. Do đó, việc thành phố xem xét xây dựng cụm công nghiệp làng nghề và cho phép nâng tầng xây dựng để đầu tư công nghệ mới là giải pháp cần thiết nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh và hấp dẫn nhà đầu tư trong lĩnh vực công nghiệp văn hóa, sản phẩm thủ công cao cấp. Đây cũng là hướng đi tiềm năng để kết hợp giữa bảo tồn di sản và phát triển kinh tế sáng tạo gắn với FDI thế hệ mới.
Từ một thành phố nghìn năm tuổi, Hà Nội đang tự làm mới mình bằng những đột phá không ngừng về thể chế, hạ tầng, công nghệ và nguồn nhân lực. Dòng vốn FDI không chỉ đến rồi đi, mà đang từng ngày bám rễ, nảy mầm và lớn lên cùng khát vọng phát triển xanh, bền vững, hiện đại của Thủ đô.
Sự dẫn đầu không đến từ một cuộc đua nhất thời, mà đến từ tư duy dám khác biệt, dám chọn lọc, dám đi trước để tạo ra giá trị dài lâu. Trong bản đồ đầu tư toàn cầu nhiều biến động, Hà Nội đang định vị mình không chỉ là một "điểm đến hấp dẫn", mà là một nơi để nhà đầu tư đặt lòng tin, đặt tương lai, và cùng kiến tạo những di sản mới.
