Anh hùng liệt sỹ Nguyễn Ngọc Đồng, nguyên Bí thư Chi bộ, Trưởng bộ phận Xây dựng cơ bản của Ủy ban Kế hoạch tỉnh Nam Định

Một trong số đó là anh hùng liệt sỹ Nguyễn Ngọc Đồng, nguyên Bí thư Chi bộ, Trưởng bộ phận Xây dựng cơ bản của Ủy ban Kế hoạch tỉnh Nam Định.

Nguyễn Ngọc Đồng sinh năm 1928. Năm 15 tuổi, tham gia Thiếu sinh quân. Năm 1951, ông tham gia Quân tình nguyện Việt Nam sang chiến đấu cùng Quân giải phóng Mặt trận Lào yêu nước. Năm 1955, ông được dự học lớp đào tạo cán bộ chính trị, chính ủy đầu tiên của Quân đội ta tại Trung Quốc.

Về nước, Nguyễn Ngọc Đồng được đề bạt làm Đại đội trưởng, Chính trị viên phó tiểu đoàn, Sư đoàn 335 và tham gia chiến đấu tại mặt trận Cánh đồng Chum - Xiêng Khoảng (Lào), rồi làm công tác bảo vệ đoàn cán bộ cao cấp của Quân đội sang công tác và chỉ huy chiến đấu tại Lào.

Tháng 5/1961, Thượng úy Nguyễn Ngọc Đồng rời quân ngũ về công tác tại Ủy ban Kế hoạch tỉnh Nam Định (nay là Sở Kế hoạch và Đầu tư), làm Trưởng bộ phận Xây dựng cơ bản, kiêm Bí thư Chi bộ.

Nhưng chỉ 4 năm sau, nghe tiếng gọi của tiền tuyến, ông tái ngũ làm chính trị viên tiểu đoàn thuộc Trung đoàn 568, chiến đấu trên chiến trường Đồng Nai, rồi vào Thủ Dầu Một phối hợp tác chiến cùng Tiểu đoàn đặc công nội thành Phú Lợi I. Thời điểm này, tiểu đoàn ông tách khỏi Trung đoàn 568, đổi thành Tiểu đoàn đặc công Phú Lợi II, trực thuộc Quân khu 7.

Với những chiến công xuất sắc, Tiểu đoàn Phú Lợi II được giao nhiệm vụ nổ phát súng đầu tiên mở màn chiến dịch Tổng tiến công vào Sài Gòn đêm 30 - rạng sáng mùng 1 Tết Mậu Thân (1968). Với hàng loạt trận đánh liên tiếp, tiêu diệt và làm chủ bốt cầu chữ Y, bốt Trần Minh Châu, bốt Phạm Thế Hiển, bốt Cây Khô…, Tiểu đoàn được Bộ Tư lệnh Miền khen ngợi và được mệnh danh là "Quả đấm thép miền Đông".

Tinh thần tiến công "tìm địch mà diệt" của Chính trị viên Nguyễn Ngọc Đồng khó mà kể hết. Ví như trận tập kích chớp nhoáng đoàn xe tăng và xe bọc thép M113 của Mỹ cụm tại chốt tháp Cao Đài, ấp 3, xã Hưng Long, huyện Bình Chánh đêm 27/3/1968. Đêm đó, Chính trị viên Nguyễn Ngọc Đồng cùng 2 chiến sĩ quả cảm đột nhập, dùng lê và dao găm thủ tiêu tốp lính gác, rồi phát lệnh tấn công. Trong vòng 10 phút, ta đã diệt 2 xe bọc thép, đánh hư hỏng nặng 6 chiếc khác, tiêu diệt 24 lính Mỹ.

Tháng 6/1968, Nguyễn Ngọc Đồng được bổ nhiệm làm Chính ủy lực lượng đặc công - biệt động Đặc khu Sài Gòn - Long An, đồng thời vẫn trực tiếp làm Chính trị viên Tiểu đoàn Phú Lợi II.

Trong một trận đánh, nhờ sự tài tình mưu trí, sáng suốt của Nguyễn Ngọc Đồng, mà cả đơn vị đã thoát khỏi tình thế hiểm nghèo, chuyển từ bị bao vây sang tấn công địch.

Đó là chiều ngày 23/5/1968, khi Tiểu đoàn Phú Lợi II đang ém quân tại vườn xoài Quý Đức, xã Tân Quý, thì trinh sát báo cáo có nhiều địch cùng xe bọc thép đang từ 3 hướng tiến vào. Nguyễn Ngọc Đồng lập tức ra lệnh thu dọn, xoá sạch dấu vết, cơ động chiến đấu, chuyển từ thế bị động sang thế lừa địch. Ông phân công các đại đội, các bộ phận bí mật luồn ra ngoài vòng vây của địch. Còn ông cùng đồng chí liên lạc chuyển sang hướng khác gài lựu đạn để nghi binh địch. Thực hiện kế hoạch, toàn tiểu đoàn rút ra an toàn, rồi dàn quân phục kích lại địch.

Thực hiện Chỉ thị của Tư lệnh trưởng Đặc khu Sài Gòn - Long An, Chính trị viên Nguyễn Ngọc Đồng thực hiện chuyến công tác đặc biệt đột nhập vào nội thành nắm tình hình và phối hợp với lực lượng cơ sở. Trưa ngày 12/9/1969, tổ công tác dừng chân nghỉ tại ấp 6, xã Đa Phước. Không may, ngay đêm đó, tổ công tác bị địch bao vây.

Linh cảm biết đã bị địch bao vây không thể thoát ra được, Nguyễn Ngọc Đồng cùng đồng chí Hiến liên lạc chiếm lĩnh gò Cây Dừa xây dựng công sự chờ địch. Hàng giờ liền, chúng dùng loa kêu gọi, dụ dỗ chiêu hồi, nhưng không kết quả, địch quyết định tấn công. Nguyễn Ngọc Đồng cùng liên lạc viên Hiến đã chiến đấu rất mưu trí, sáng tạo, đánh lui nhiều đợt tiến công của địch, làm nhiều tên phải bỏ mạng. 2 tiểu đoàn bộ binh địch có máy bay lên thẳng, xe bọc thép yểm trợ càng điên cuồng siết vòng vây trút hỏa lực lên gò. Với lực lượng quá chênh lệch, cơ số đạn mang theo quá ít, Chính trị viên Nguyễn Ngọc Đồng và chiến sĩ Hiến thương tích đầy mình, nhưng vẫn ngoan cường chiến đấu. Trước khi trút hơi thở cuối cùng, Nguyễn Ngọc Đồng cùng chiến sĩ Hiến vẫn cố phá huỷ vũ khí để không rơi vào tay địch.

Với những chiến công vang dội, liệt sỹ Nguyễn Ngọc Đồng được trao tặng nhiều phần thưởng cao quý. Đặc biệt, năm 2010, ông được truy tặng danh hiệu cao quý “Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân”.