Thay đổi máy bay và đường bay

Đến thời điểm này, ông có thể cho biết đâu là lý do khiến Air Mekong phải tạm ngừng bay sau ngày 28/2/2013?

Trong hơn hai năm qua, Air Mekong đã chủ động lựa chọn đường ngách của thị trường để phát triển. Đường ngách chính là thị trường còn tiềm năng chưa được khai thác hết. Chúng tôi dùng máy bay nhỏ và lựa chọn đường bay mà các hãng chưa thể khai thác bằng tàu bay to. Trên thực tế, phần lớn đường bay của Air Mekong đều hướng đến những điểm du lịch đang được du khách trong và ngoài nước ưa chuộng.

đội tàu bay gồm 4 chiếc Bombardier CRJ900 mà Air Mekong đang khai thác được đánh giá là khá sang trọng, nên chi phí vận hành không rẻ. Chính vì vậy, dù đạt được ghế suất lên tới 82%, nhưng trên thực tế, doanh thu lại không bù đắp được chi phí.

Chính vì vậy, sau khi cân nhắc kỹ lưỡng, HĐQT của Hãng quyết định, kể từ ngày 1/3/2013, Air Mekong tạm ngừng khai thác bay thương mại để thay đổi máy bay, với hy vọng đem lại hiệu quả kinh tế cao hơn.

Ngoài việc tái cơ cấu đội bay, chiến lược kinh doanh tổng thể của Air Mekong liệu có thay đổi trong thời gian tới?

Đi cùng với việc đổi loại tàu bay để có được hiệu quả kinh tế tốt hơn, Air Mekong cũng sẽ xem xét thay đổi mạng đường bay. Chiến lược kinh doanh cụ thể đang được HĐQT của Hãng tính toán trên cơ sở thực tế thị trường. Việc Air Mekong có trở thành một hãng hàng không chi phí thấp hay không cũng đang được cân nhắc.

Ông có thể cho biết chính xác thời điểm Air Mekong bay lại?

Có hai yếu tố quyết định thời điểm Air Mekong nối lại các chuyến bay thương mại, cũng như việc công bố phương án kinh doanh mới. Một là kết quả đàm phán với các đối tác để triển khai phương án kinh doanh mới và phát triển đội tàu bay. Hai là sự chuyển biến của nền kinh tế thế giới và trong nước - yếu tố nền tảng vô cùng quan trọng với thị trường hàng không, nếu kinh tế sớm phục hồi ngày nào, Air Mekong sẽ bay lại sớm ngày ấy.

Nói như vậy có nghĩa là chưa rõ ngày trở lại?

Thời điểm trở lại của Air Mekong phụ thuộc nhiều vào yếu tố thị trường là điều đương nhiên, như bất kỳ một doanh nghiệp nào. Điều này cần một sự tính toán và bước đi phù hợp. Cần phải nói thêm rằng, năm 2013 được xác định là năm khó khăn cho thị trường vận tải hàng không và các hãng hàng không Việt Nam đang phải đối diện với nguy cơ thừa cung tải rất lớn. Nếu thị trường không cải thiện, thì sẽ rất mạo hiểm cho Air Mekong khi vội vã bay trở lại.

Chấp nhận quy luật thị trường

Tại sao Air Mekong - một hãng hàng không được đầu tư bài bản, hoạt động chuyên nghiệp, chiến lược kinh doanh độc đáo lại khó tìm thấy đất sống?

Nhìn lại hoạt động của mình, chúng tôi đã rất quyết liệt, làm nhiều việc tốt hơn cả kế hoạch, nhưng nhiều thứ không nằm trong tay mình, nên kết quả kinh doanh không được như mong đợi. Chính sự phụ thuộc quá nhiều vào bên ngoài khiến kinh doanh hàng không vô cùng mạo hiểm. Mình làm tốt rồi, thị trường diễn biến không thuận, hay giá dầu tăng cao, tỷ giá dao động mạnh là có thể lỗ ngay...

Liệu Air Mekong có lựa chọn sai thời điểm gia nhập thị trường không?

Chúng tôi đã lường trước khó khăn và chuẩn bị khá tốt trước khi đưa Air Mekong vào khai thác, nhưng quả thật, kinh doanh hàng không thời gian qua quá nhiều bất trắc. Khác với các ngành nghề khác, làm hàng không cố gắng lắm cũng chỉ chủ động được gần 50%, phần còn lại phải lệ thuộc vào bên ngoài. Trên thực tế, khi bắt đầu kinh doanh, Air Mekong đã tiên liệu có thể phải chịu lỗ 2 - 3 năm, nhưng không thể nghĩ rằng, thị trường hàng không những năm qua, mà đặc biệt là năm 2012, lại diễn biến xấu như vậy. Tổng dung lượng thị trường không tăng, trong khi cung tải tăng vọt; các chi phí đầu vào đứng ở mức cao, nhưng áp lực thị trường khiến các hãng phải bán sản phẩm dưới giá thành.

Có một thực tế là, hiện tất cả các hãng hàng không Việt Nam không thể thu lợi nhuận từ thị trường nội địa. Ông có cho rằng, môi trường kinh doanh đang thực sự có vấn đề?

Chúng tôi không đổ lỗi cho cơ chế chính sách, bởi khi đã tham gia là phải hiểu, chấp nhận luật chơi. Với trường hợp của Air Mekong, khi các yếu tố đầu vào không còn đúng như kế hoạch, thì việc tạm dừng hoạt động, tiến hành tái cơ cấu, thay đổi chiến lược kinh doanh là điều tất yếu.

Đến thời điểm này, việc xử lý những hệ lụy của việc tạm dừng bay để tái cơ cấu đã được Air Mekong xử lý như thế nào?

Việc tạm dừng bay là điều mà tất cả các bên không hề mong muốn, nhưng khi điều đó phải xảy ra, Air Mekong đã đề ra những phương án xử lý ít ảnh hưởng tới hành khách và đối tác nhất. Các nhà đầu tư tại Air Mekong đều là những doanh nghiệp có trách nhiệm và uy tín, nên chúng tôi sẽ có trách nhiệm cao nhất với các đối tác và các nhân viên của mình. Đến thời điểm này, việc trả máy bay thuê của Skywest khá thuận lợi.

Lo nhất là đổ vỡ niềm tin

Điều làm ông hài lòng nhất trong hơn 2 năm bay với Air Mekong là gì?

Trong hơn 2 năm hoạt động, Air Mekong mở được 13 đường bay và vận chuyển được 1,6 triệu lượt khách an toàn với chất lượng dịch vụ tốt. Mấy ngày qua, tôi liên tục nhận được những cuộc gọi của những người mà tôi không hề quen biết, trong đó có không ít người từng một lần bay với Air Mekong, bày tỏ sự nuối tiếc khi Hãng ngừng bay. Quả thật, Air Mekong, với hình ảnh sếu đầu đỏ, đã định vị được thương hiệu trong người tiêu dùng, với tư cách là một hãng hàng không chất lượng tốt và có tinh thần trách nhiệm.

Việc Air Mekong vẫn cố gắng bay lại chứng tỏ ông vẫn có niềm tin nhất định vào thị trường hàng không?

Niềm tin trong cuộc sống cũng như kinh doanh là rất quan trọng, nhưng để chuyển hóa niềm tin thành những thành công trong thực tế phụ thuộc vào rất nhiều yếu tố. Tuy nhiên, nếu các bên liên quan không níu giữ được niềm tin của doanh nghiệp, thì đó là nguy cơ đáng lo ngại nhất đối với nền kinh tế.

Là một doanh nhân thành đạt trong nhiều lĩnh vực, ông có bao giờ tiếc nuối khi đầu tư vào lĩnh vực hàng không?

Tôi không có thói quen ngoái lại nhìn quá khứ, mà luôn cố gắng hướng về tương lai. Cái gì chưa tốt thì dừng lại để sửa chữa, cái gì đã tốt rồi thì cố gắng làm tốt hơn với yêu cầu không được tự mãn về thành công. Trường hợp của Air Mekong không nằm ngoài triết lý này. Nhân đây, tôi cũng xin gửi lời cảm ơn tới các đối tác, hành khách đã đồng hành với Hãng, nhất là anh em nhân viên đã thể hiện tinh thần trách nhiệm để giữ chất lượng phục vụ trong những chuyến bay cuối cùng trước khi tạm ngừng hoạt động. Air Mekong sẽ sớm trở lại!

Anh Minh