Ảnh: Freepik

Mảnh đất màu mỡ

Bất động sản có nghĩa là tài sản không di chuyển, nằm ở thế giới thật, có thể cầm nắm được. Nhưng thực tế cho thấy, các công ty lớn trên thế giới đang đặt cược vào metaverse, với hy vọng, đây sẽ là mảnh đất màu mỡ mới cho nhà đầu tư và người dùng bất động sản.

Theo Global Market Estimate, thị trường metaverse toàn cầu dự kiến tăng với tốc độ tăng trưởng kép hàng năm (CAGR) là 45,5% trong giai đoạn 2022 - 2027.

Nghiên cứu của Cushman & Wakefield cho thấy, nhiều doanh nghiệp đang tiên phong áp dụng công nghệ mới của metaverse vào hoạt động bất động sản của mình.

Đối với phân khúc văn phòng, metaverse có thể cho phép các doanh nghiệp xây dựng không gian văn phòng trong thế giới ảo, nơi nhân viên và khách hàng của họ có thể gặp gỡ, làm việc, cộng tác, trao đổi ý tưởng và bán hàng. Điều này cũng có nghĩa là nhân viên có thể làm việc theo cách của họ, vẫn được truyền đầy cảm hứng để làm việc hiệu quả mà không cần phải di chuyển đến văn phòng thật.

Điển hình là ứng dụng Workrooms của Meta, cho phép nhân viên đăng nhập vào văn phòng ảo, đeo kính thực tế ảo của Meta và trao đổi với đồng nghiệp như đang thật sự đứng bên cạnh nhau.

Theo bà Trang Bùi, Tổng giám đốc Cushman & Wakefield Việt Nam, hiện còn nhiều rào cản cho việc áp dụng rộng rãi như chi phí, độ tiện dụng và tính cần thiết. Đặc biệt, giá một chiếc kính dùng trong metaverse dao động từ 429 đến 1.000 USD (theo Meta). Tuy nhiên, vẫn còn rất nhiều dự địa phát triển cho vũ trụ ảo văn phòng, bởi ngày càng nhiều người muốn làm việc từ xa một phần thời gian hoặc toàn phần, trong khi các công ty mở rộng phạm vi tuyển chọn nhân tài ra khắp các khu vực địa lý.

Trong khi đó, bán lẻ chính là một trong những mảng đang phát triển mạnh mẽ với sự hỗ trợ của metaverse. Hàng loạt chủ trung tâm mua sắm, nhà điều hành và nhà bán lẻ đã và đang thiết kế, xây dựng không gian bán lẻ ảo với hy vọng tạo ra một nơi có những trải nghiệm độc đáo cho khách hàng. Người mua sắm có thể đến trải nghiệm không gian cửa hàng, thử quần áo, giày dép lên avatar, tùy chỉnh chất liệu và màu sắc. Đây là nơi vũ trụ ảo có thể giao nhau trong cuộc sống thực, vì người tiêu dùng cũng có thể chọn mua những mặt hàng này trong thế giới ảo và ngay lập tức được giao hàng đến tận nhà trong thế giới thực.

Bằng cách hiểu hành vi của người tiêu dùng trong thế giới ảo, metaverse có thể cung cấp thông tin sâu hơn về tâm lý người dùng cho các thương hiệu, giúp nhãn hàng dự đoán xu hướng và định vị khách hàng tốt hơn. K11, Adidas, Burberry, Gucci, Tommy

Hilfiger, Nike, Samsung, Louis Vuitton đã xây dựng nền tảng bán lẻ ảo trên metaverse.

Đối với mảng cư trú, công nghệ này có thể được áp dụng tương tự như bán lẻ. Người mua tiềm năng có thể tham quan khu dân cư và khu vực lân cận được tạo dựng hoàn toàn giống thật trong metaverse trước khi mua nhà. Điều này mở rộng nhóm người mua bất động sản nhà ở tiềm năng do khách hàng có thể cảm nhận không gian nhà và khu vực từ bất kỳ nơi nào trên thế giới.

Công nghệ này cũng có thể cho phép các kiến trúc sư, nhà thiết kế và chủ nhà thiết kế một ngôi nhà trong một thế giới ảo thực tế. Các khía cạnh như ánh sáng mặt trời, thời tiết, các mùa và môi trường xung quanh đều có thể được tính toán chính xác để nâng cao tính thẩm mỹ của ngôi nhà, giảm mức sử dụng năng lượng và tài nguyên, nâng cao sức khỏe, sự an toàn của tài sản.

Đối với ngành khách sạn, thực tế ảo cho phép những vị khách tiềm năng ghé thăm khách sạn trước khi đặt phòng. Công nghệ cũng cho phép các khách sạn và nhà tổ chức sự kiện phát triển và thực hiện các sự kiện hội thảo, hội nghị và diễn đàn, có thể truy cập trên toàn thế giới và không cần người tham dự và diễn giả di chuyển đến từ nơi xa.

Tuy nhiên, điều này có nghĩa là thị phần ở mảng du lịch hội nghị và triển lãm (MICE) có thể sẽ bị ảnh hưởng do khách tham dự không còn cần mất thời gian di chuyển đến tận nơi để tham dự nữa.

Theo Euromonitor International, trên toàn cầu, 274 triệu chuyến công tác có thể bị mất vào năm 2027 và khoảng 36 tỷ USD chi phí đi công tác trực tiếp có thể được chuyển sang các sự kiện và hoạt động đi công tác ảo trong metaverse.

Đối với lĩnh vực công nghiệp, một số công ty như Siemens đã thành công trong việc tạo ra bản sao nhà máy trên vũ trụ ảo, cho phép sửa chữa thiết bị công nghiệp được thực hiện từ xa bởi các kỹ sư có trình độ, nhưng đang ở xa khu nhà máy. Bên cạnh đó, công nghệ vũ trụ ảo cần rất nhiều sức mạnh máy tính và bộ nhớ để hoạt động, từ đó đẩy mạnh tốc độ phát triển và quy mô của trung tâm dữ liệu.

Đa số các loại công nghệ mới, trước khi thay đổi thế giới, đều sẽ phải trải qua quá trình phát triển dài để hoàn thiện và thuyết phục người dùng. Các chuyên gia dự đoán, câu chuyện của metaverse cũng không ngoại lệ, nhất là trong lĩnh vực bất động sản. Ngày càng có nhiều nhà phát triển lớn như Alphabet (công ty mẹ Google), Meta (công ty mẹ của Facebook, Instagram và Whatsapp) đang liên tục nghiên cứu và đầu tư để áp dụng công nghệ này vào hoạt động giải trí, làm việc và cuộc sống thường ngày.

“Như mọi cuộc đua công nghệ trong lịch sử, người được hưởng lợi sẽ là những bên có thể tiếp cận và áp dụng công nghệ hiệu quả và nhanh chóng nhất, và bên chậm chân hoặc từ chối cơ hội thay đổi sẽ sớm bị bỏ lại phía sau”, bà Trang Bùi nhận định.

Rủi ro bảo mật

Lý giải sự phổ biến ngày càng gia tăng của bất động sản trong metaverse, Trung tâm Tài chính, Công nghệ và Khởi nghiệp (CFTE) có trụ sở tại London (Anh) cho rằng, lợi tức đầu tư đất ảo trong metaverse có thể cao hơn nhiều so các lô đất trong thế giới thực. Bên cạnh đó, nhờ công nghệ blockchain, nên khó có thể xảy ra bất kỳ vụ lừa đảo đất đai nào.

Công nghệ blockchain thực chất là một sổ cái phân tán, tức là mọi giao dịch đều được ghi lại một cách công khai, mang lại sự minh bạch hơn cho các giao dịch, giúp giảm thiểu nguy cơ gian lận bất động sản. Mua bất động sản ảo đơn giản hơn mua bất động sản thực, bởi người ta có thể mua đất trị giá hàng trăm ngàn USD chỉ với một cú nhấp chuột máy tính.

Tuy nhiên, từ quý III/2022, thị trường tiền điện tử liên tục rớt giá, dẫn đến giá của đất ảo cũng giảm mạnh, nhiều công ty đang tham gia đầu tư vào bất động sản metaverse chịu lỗ nặng.

Theo dữ liệu của The Information tổng hợp từ các nền tảng đầu ngành về bất động sản metaverse như The Sandbox, Decentraland, Voxels, NFT Worlds, Somnium Space và Superworld, giá đất ảo đã giảm bình quân hơn 80%.

Sự sụt giảm nhanh chóng đã làm dấy lên cuộc tranh luận về việc liệu đất ảo có phải là tài sản tốt để đầu tư hay không. Giá đất thực tế trên thị trường cũng đang giảm sút, một số chuyên gia bất động sản lý giải nguyên nhân do lạm phát gia tăng và mối đe dọa của các ngân hàng tiếp tục tăng lãi suất.

Ngoài ra, vị chuyên gia tại Cushman & Wakefield Việt Nam cho rằng, metaverse vẫn đang trong thời gian khởi động, nên sẽ khó tránh khỏi các rủi ro, đặc biệt là về bảo mật. Nguy cơ người dùng bị tấn công mạng, đánh cắp dữ liệu, danh tính sẽ luôn hiện hữu.

CFTE cảnh báo, hiện không có bên thứ ba đáng tin cậy để bảo đảm nguồn gốc của đất hoặc cơ sở chứng minh tài sản kỹ thuật số đó có hợp pháp hay không. Đồng thời, cần lưu ý các trò lừa đảo và chiếm quyền kiểm soát diễn ra khá thường xuyên trong thế giới tài sản kỹ thuật số không thể thay thế (NFT), từ phần mềm độc hại trên máy tính, đến việc tăng hoặc giảm giá một cách giả tạo với giao dịch giả mạo.

Theo ông Duleesha Kulasooriya, Giám đốc của Center for the Edge của Deloitte Đông Nam Á, metaverse là điều tất yếu. Việc phát triển hệ thống công nghệ, nguồn nhân lực và khung khổ pháp lý nhằm hiện thực hóa tiềm năng ngàn tỷ USD của metaverse sẽ tạo ra lợi ích của nhiều ngành công nghiệp và các hoạt động kinh tế.

“Tương lai thành công của metaverse sẽ cần có những hành động không chỉ từ các chính phủ, mà từ tất cả các tác nhân trong hệ sinh thái. Mặc dù metaverse vẫn đang ở trong những hình thái ban đầu, nhưng giờ chính là thời điểm tốt để doanh nghiệp, các bên liên quan thử nghiệm, tìm ra lợi thế của họ trong metaverse, từ đó xác định cơ hội để tối ưu hóa những lợi thế này”, ông Duleesha cho biết.

Cũng theo phân tích của Deloitte, lợi ích tiềm năng mà metaverse mang lại cho nền kinh tế Việt Nam là 9-17 tỷ USD/năm, tương đương 1,3 - 2,4% GDP.

Theo Deloitte, có những dấu hiệu cho thấy, đồng tiền mã hóa có thể sẽ được chấp nhận rộng rãi ở thị trường Việt Nam.

Thứ nhất, người Việt Nam có tinh thần doanh nhân, sáng tạo và còn trẻ (37% dân số dưới độ tuổi 25), nên Việt Nam có lợi thế vượt trội trong việc định hình tương lai của web. Việt Nam là một trong những quốc gia tích cực nhất trong không gian Web3.Sky Mavis, một kỳ lân công nghệ đã phổ cập khái niệm “GameFi” (hoặc chơi game để kiếm tiền) với trò chơi Axie Infinity chạy trên nền tảng blockchain.

Thứ hai, Việt Nam đứng đầu về mức độ chấp nhận tiền mã hóa năm 2021.

Thứ ba, Chính phủ Việt Nam đang tích cực xây dựng hành lang pháp lý cho thời kỳ kỹ thuật số, bao gồm một loạt đánh giá quy định về luật liên quan đến kỹ thuật số trong vòng 1-2 năm tới.

Tuy nhiên, các chuyên gia Deloitte cho rằng, bên cạnh những quy định liên quan đến kỹ thuật số, thì môi trường hỗ trợ start-up cũng là một yếu tố quan trọng.

“Việt Nam cần một ngôi làng metaverse được thành lập để hỗ trợ hệ sinh thái cho các công nghệ metaverse, bao gồm các nhà nghiên cứu, start-up, nhà đầu tư và các cá nhân khác”, chuyên gia Deloitte kiến nghị.