Theo Bộ Xây dựng, quy định cụ thể cơ chế đóng góp kinh phí để xây dựng lại nhà chung cư đối với các nhà chung cư được xây dựng sau năm 1994. Luật Nhà ở số 27/2023/QH15 quy định đối với các chung cư cũ, xây dựng trước năm 1994 thì tiếp tục kế thừa quy định của pháp luật nhà ở hiện hành về việc áp dụng hệ số K bồi thường căn hộ.

Đối với các chung cư mới, xây dựng sau năm 1994 mà thuộc diện xây dựng lại do vẫn phù hợp với quy hoạch thì các chủ sở hữu nhà chung cư có trách nhiệm đóng góp kinh phí xây dựng lại nhà chung cư, nếu không đóng góp kinh phí thì được bồi thường quyền sử dụng đất, giá trị nhà ở còn lại (nếu có) theo quy định của Chính phủ.

Chung cư cũ tại quận Đống Đa, TP.Hà Nội.

Dự thảo Nghị định về cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư thì chung cư cũ xây dựng từ năm 1994 đến nay phải đóng góp kinh phí để xây dựng lại nhà chung cư mới. Theo Dự thảo của Bộ Xây dựng, việc đóng góp kinh phí được thực hiện theo nguyên tắc sau: Đối với phần diện tích trong nhà chung cư thì các chủ sở hữu nhà chung cư đóng góp kinh phí theo diện tích sở hữu căn hộ chung cư mới hoặc diện tích sở hữu khác không phải căn hộ chung cư nhân (x) giá chuẩn xây dựng mới nhà chung cư do Ủy ban nhân dân cấp tỉnh ban hành tại thời điểm lập phương án bồi thường.

Chủ sở hữu diện tích khác trong nhà chung cư chỉ phải đóng góp kinh phí theo quy định tại điểm này nếu tiếp tục đề nghị Nhà nước cho thuê đất. Trường hợp không đề nghị tiếp tục thuê đất thì Nhà nước thực hiện thu hồi đất để cho thuê đất cho chủ đầu tư dự án cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư đối với phần diện tích này và thực hiện bồi thường cho chủ sở hữu diện tích khác (nếu có). 

Đối với diện tích đất sử dụng chung không phải diện tích xây dựng công trình nhà chung cư, thì Nhà nước thực hiện thu hồi đất, giao đất, cho thuê đất cho chủ đầu tư để thực hiện dự án theo quy định của pháp luật về đất đai.

Dự thảo cũng quy định, việc đóng góp kinh phí của các chủ sở hữu nhà chung cư với chủ đầu tư dự án phải được nêu trong hợp đồng mua bán, thuê căn hộ theo mẫu quy định. Căn cứ vào các mẫu hợp đồng quy định tại Nghị định này, các bên có thể thỏa thuận bổ sung thêm các nội dung cho phù hợp với từng trường hợp cụ thể nhưng không được trái với các điều, khoản, các nội dung đã được nêu sẵn trong hợp đồng, trái đạo đức xã hội và quy định của pháp luật. Việc công chứng, chứng thực các hợp đồng này được thực hiện theo quy định của Luật Nhà ở.

Về thời điểm đóng góp và hình thức đóng góp kinh phí xây dựng lại nhà chung cư, Dự thảo cũng đưa ra các trường hợp theo tiến độ thực hiện dự án hoặc nộp một lần sau khi bàn giao căn hộ.

Trường hợp đóng góp theo tiến độ thực hiện dự án thì các lần đóng góp áp dụng theo quy định về thanh toán trong mua bán, thuê mua nhà ở, công trình xây dựng hình thành trong tương lai theo Luật Kinh doanh bất động sản và phải được nêu cụ thể trong hợp đồng mua bán, thuê mua nhà ở.

Trường hợp đóng góp một lần sau khi bàn giao căn hộ thì chủ sở hữu có trách nhiệm nộp toàn bộ số tiền đóng góp theo thỏa thuận trong hợp đồng mua bán, thuê mua nhà ở đã ký kết với chủ đầu tư dự án.      

Theo số liệu thống kê của Sở Xây dựng Hà Nội, hiện nay trên địa bàn TP. Hà Nội có khoảng 1.579 khu nhà tập thể - chung cư cũ được xây dựng giai đoạn 1960 – 1992, hầu hết đều đã trong tình trạng xuống cấp, đặc biệt một số khu nhà không còn đáp ứng được điều kiện để tiếp tục sử dụng, hạng mục kỹ thuật bị hư hỏng nặng (nguy hiểm thuộc mức độ D – cấp độ nguy hiểm nhất).

Còn Sở Xây dựng TP.HCM, hiện TP.HCM có 349 chung cư (cấp B, C) cần sửa chữa, với tổng mức đầu tư là gần 294 tỷ đồng. Trong đó, kiểm định 104 chung cư cần 12,8 tỷ đồng; sửa chữa 245 chung cư cần 280,8 tỷ đồng.