Khoa Phẫu Thuật Tiêu hóa - Gan mật tụy, Bệnh viện Bạch Mai vừa điều trị phẫu thuật một trường hợp vỡ trực tràng do thải độc (detox) bằng phương pháp thụt tháo cà phê.

Đó là trường hợp chị Đ.T.P (38 tuổi) vào viện vì đau bụng vùng chậu dưới rốn dữ dội kèm đi ngoài ra máu sau khi sử dụng biện pháp thụt tháo thải độc bằng cà phê tại một phòng khám tư nhân.

Trước đó, bệnh nhân đã sử dụng phương pháp này hai lần, mỗi lần cách nhau một tuần. Đến lần thứ ba, ngay trong quá trình thụt tháo, bệnh nhân thấy đau dữ dội vùng bụng dưới kèm chảy máu qua hậu môn.

Qua hỏi bệnh, thăm khám và làm các xét nghiệm cần thiết, chụp cộng hưởng từ cho thấy hình ảnh tụ dịch khí khoang sau phúc mạc, nghi ngờ vỡ trực tràng. Vì vậy, các bác sĩ quyết định phẫu thuật cấp cứu để xử lý tổn thương.

Vậy cơ chế đào thải tự nhiên của cơ thể như thế nào? Khi nào cần can thiệp (thụt tháo) và thế nào là thụt tháo an toàn? Bác sĩ của Khoa Phẫu thuật Tiêu hóa Gan mật, Bệnh viện Bạch Mai sẽ giúp giải đáp những thắc mắc trên.

Dụng cụ và cà phê để thụt bán tràn lan trên mạng với giá rẻ, thậm chí nhái tên và logo của Bệnh viện Bạch Mai. Trên thực tế Bệnh viện Bạch Mai không khuyến cáo sử dụng biện pháp thụt cà phê cũng như không bán các sản phẩm phục vụ mục đích này.

Theo đó, bệnh nhân thụt tháo được chỉ định trong một số trường hợp sau: Táo bón: trong một số trường hợp táo bón điều trị bằng các biện pháp khác không hiệu quả hoặc trong một số bệnh như phình giãn đại tràng (megacolon).

Thụt thuốc cản quang để chụp khung đại tràng. Và làm sạch trước khi nội soi, phẫu thuật giúp quan sát lòng ruột tốt hơn, thực hiện phẫu thuật trong điều kiện sạch và thuận lợi hơn.

Hiện nay, trên cộng đồng mạng đang lan truyền một phương pháp thải độc (detox) được cho là có nhiều tác dụng như chống táo bón, trị bách bệnh. Đó là phương pháp thụt cà phê qua đường hậu môn nhằm mục tiêu "làm sạch" đại tràng.

Các video hướng dẫn người xem dùng cà phê loại "chuyên dụng dành riêng cho việc thải độc đại tràng" rồi đun sôi với nước lọc. Nước cà phê được cho vào túi rồi được treo cao lên hoặc cho vào những “thiết bị thụt tháo chuyên dụng”, trong khi đầu dây còn lại cắm vào hậu môn.

Lúc này, người thực hiện nằm thả lỏng để dung dịch nước cà phê chảy vào cơ thể. Hầu hết các trường hợp như vậy đều được thực hiện ngay tại nhà hoặc ở một số cơ sở khám chữa bệnh chưa được cấp phép.

Các bằng chứng khoa học trong và ngoài nước chưa khẳng định tác dụng của phương pháp thải độc này, tuy nhiên, gần đây đã ghi nhận nhiều biến chứng nguy hiểm do phương pháp này gây ra. Một trong số đó là vỡ trực tràng do thụt tháo không đúng cách.

Thụt tháo là một biện pháp dùng chất lỏng bơm ngược từ hậu môn vào trực tràng, các chất lỏng này có tác dụng làm mềm phân. Đây là phương pháp được chỉ định trong các trường hợp táo bón khó đi ngoài, cần làm sạch đại tràng để làm thủ thuật, phẫu thuật hay một số trường hợp đặc biệt cần thụt thuốc để chẩn đoán, điều trị.

Trên thực tế, việc bơm cà phê vào hậu môn sẽ làm trực tràng bị giảm kích thích, lâu dài làm mất phản xạ của trực tràng, không thụt cà phê là không đại tiện được.

Đồng thời, việc mất phản xạ của trực tràng cũng làm tăng nguy cơ vỡ trực tràng trong những lần thụt tháo sau, do bệnh nhân không còn cảm giác buồn đại tiện nữa. Vì vậy, rất dễ bơm quá nhiều thuốc vào trực tràng gây vỡ.

Không những vậy, đưa thuốc theo con đường trái tự nhiên, sẽ đẩy hệ vi sinh đường ruột vào trạng thái mất cân bằng. Thụt cà phê có thể gây viêm đại trực tràng, hiện đã có nhiều báo cáo khoa học về việc này.

Các cơ sở y tế không được cấp phép hoặc không thực hiện đúng quy trình có thể đưa vi khuẩn có hại vào đường tiêu hóa của người bệnh. Đôi khi, lượng chất lỏng chảy ra từ quá trình thụt rửa đại tràng có thể cuốn trôi vi khuẩn đường ruột khỏe mạnh ra khỏi ruột già.

Nguy cơ nguy hiểm nhất khi thụt tháo là chọc thủng ruột trong lúc đưa ống dẫn dịch rửa qua hậu môn vào trực tràng. Các triệu chứng sớm của thủng ruột bao gồm đau, sốt, ớn lạnh và buồn nôn. Thủng ruột là một trường hợp khẩn cấp và có thể gây tử vong.

Trường Y Harvard đã khuyến cáo việc làm sạch ruột sẽ gây nguy cơ mất nước, mất cân bằng điện giải, suy giảm chức năng ruột và phá vỡ hệ vi khuẩn đường ruột. Viện Y tế Quốc gia Hoa Kỳ - U.S. National Institutes of Health, cho biết trên trang web của mình: “Không có bất kỳ bằng chứng thuyết phục nào cho thấy các chương trình detox thải độc hoặc làm sạch thực sự loại bỏ độc tố khỏi cơ thể hoặc cải thiện sức khỏe”.

Ngoài ra, các quy trình làm sạch đại tràng hoặc thụt rửa - một phương pháp giải độc phổ biến, “có thể có tác dụng phụ, một số trong đó có thể nghiêm trọng”. Viện nghiên cứu Ung thư Hoa Kỳ - U.S. National Cancer Institute, đã có báo cáo về 3 trường hợp tử vong có thể liên quan đến thụt cà phê.

Các tạp chí y khoa uy tín như Endoscopy, American Journal of Gastroenterology, Mayoclinic cũng thông báo trên trang của họ về thực tế việc làm sạch ruột có thể gây hại, bỏng trực tràng, thậm chí tử vong.

Vì vậy, thụt tháo đại tràng là một phương pháp điều trị cần được chỉ định bởi các bác sĩ chuyên khoa và được thực hiện tại các cơ sở y tế có cấp phép.

Thay vì áp dụng các phương pháp không chính thống, mỗi người nên tự bảo vệ hệ tiêu hóa bằng cách uống nhiều nước, ăn nhiều trái cây, rau củ… Đồng thời hạn chế bia rượu, thịt đỏ, đồ ăn nhiều dầu mỡ. 

Ngủ đủ 6-8 tiếng vào ban đêm và tập thể dục ít nhất 150 phút mỗi tuần. Một lối sống lành mạnh sẽ dẫn đến một hệ thống tiêu hóa khỏe mạnh hơn.