Trong bối cảnh kinh doanh toàn cầu hiện nay, sự bất ổn, không chắc chắn, phức tạp và mơ hồ (VUCA) đang buộc các doanh nghiệp thành công trên thế giới và tại Việt Nam phải thực hiện những chuyển đổi chiến lược sâu rộng về kinh doanh và phát triển bền vững. Các doanh nghiệp thành công toàn cầu và Việt Nam đang phải chuyển đổi chiến lược kinh doanh từ mô hình tận thu giá trị (value extraction model) sang mô hình kiến tạo giá trị (value creation model) để mang lại các giá trị bền vững, dài hạn cho doanh nghiệp, cho cổ đông, cho người lao động và cho xã hội.

Trong khuôn khổ Chương trình Nghiên cứu toàn quốc về các Doanh nghiệp tạo giá trị hàng đầu Việt Nam, Viet Research phối hợp với Báo Tài chính - Đầu tư (Bộ Tài chính) công bố Top 500 Doanh nghiệp tạo giá trị hàng đầu Việt Nam 2025. Đây là những doanh nghiệp tiên phong trong việc tạo dựng giá trị cho nền kinh tế và xã hội, thể hiện qua: quy mô và tốc độ tăng trưởng; lợi nhuận và đóng góp cho ngân sách; môi trường, chính sách và phúc lợi lao động; cam kết về ESG và đổi mới sáng tạo.

Chương trình nhằm tôn vinh những doanh nghiệp tiên phong kiến tạo giá trị đa chiều, qua đó góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh, thúc đẩy phát triển bền vững và khẳng định vị thế Việt Nam trên bản đồ kinh tế toàn cầu.

Danh sách đầy đủ Top 500 Doanh nghiệp tạo giá trị hàng đầu Việt Nam 2025 và phương pháp nghiên cứu được đăng tải trên Cổng thông tin của chương trình https://value500.vn/.

Nguồn: Top 500 Doanh nghiệp tạo giá trị hàng đầu Việt Nam 2025 (https://value500.vn/)

Kiến tạo giá trị, dẫn dắt tương lai

Chân dung các doanh nghiệp VALUE500 năm 2025

Các doanh nghiệp trong VALUE500 tập trung chủ yếu vào những nhóm ngành chính sau: Chế biến - Chế tạo (14,4%), Thực phẩm - Đồ uống (12,2%), Logistics (9,4%), Ngân hàng - tài chính (9%), Vật liệu xây dựng (7%), Bất động sản (6,6%), Xây dựng (6,6%), Công nghệ - Viễn thông - chuyển đổi số (5,6%), Bảo hiểm (5,4%), Dược - Thiết bị y tế (5,2%).

Nguồn: Top 500 Doanh nghiệp tạo giá trị hàng đầu Việt Nam 2025 (https://value500.vn/)

Quy mô và tốc độ tăng trưởng

Năm 2025, ngành Năng lượng - Dầu khí tiếp tục giữ vai trò “đầu tàu”, dẫn đầu bảng xếp hạng VALUE500 về quy mô doanh thu với gần 1,8 nghìn tỷ đồng. Đáng chú ý, ngành Ngân hàng - Tài chính đã bứt phá lên vị trí thứ 2, phản ánh kết quả kinh doanh khởi sắc trong năm 2024. Động lực chính đến từ việc mở rộng tín dụng nhờ nới room kịp thời, dòng vốn tín dụng tăng trưởng ổn định cùng sự bùng nổ của dịch vụ ngân hàng số và thanh toán không tiền mặt, giúp gia tăng đáng kể nguồn thu phí. Theo sau là ngành Chế biến - Chế tạo và ngành Công nghệ - Viễn thông - Chuyển đổi số.

Khảo sát VALUE500 năm 2025 cũng ghi nhận bức tranh khả quan: phần lớn doanh nghiệp tin tưởng vào đà tăng trưởng, trong đó gần 91% kỳ vọng đạt mức tăng doanh thu năm 2025 ít nhất là 15% so với năm trước.

Lợi nhuận và đóng góp ngân sách

Ngành Ngân hàng - Tài chính tiếp tục chứng minh sức mạnh khi dẫn đầu về lợi nhuận sau thuế, đạt gần 270 nghìn tỷ đồng. Điểm sáng đáng chú ý là sự bứt phá mạnh mẽ của nhóm Công nghệ - Viễn thông - Chuyển đổi số, vượt qua Năng lượng - Dầu khí để chiếm vị trí thứ hai với hơn 78 nghìn tỷ đồng. Đây là minh chứng cho sức bật của chuyển đổi số, không chỉ tạo ra giá trị kinh tế mà còn mở ra cánh cửa cho Việt Nam bước sâu hơn vào nền kinh tế tri thức.

Không chỉ tạo lợi nhuận, các doanh nghiệp trong danh sách còn đóng vai trò quan trọng đối với ngân sách quốc gia. Các doanh nghiệp VALUE500 năm 2025 đã đóng góp 787,3 nghìn tỷ đồng, tương ứng gần 39% vào tổng thu ngân sách năm 2024. Trong đó, Năng lượng - Dầu khí vẫn là ngành đóng góp chủ lực, theo sau là Chế biến - Chế tạo và Ngân hàng.

Tạo việc làm và thu nhập cho người lao động

VALUE500 không chỉ dừng ở những con số tăng trưởng mà còn mang lại giá trị thiết thực cho xã hội. Trong năm 2024, các doanh nghiệp trong Top 500 đã tạo ra hơn 2,1 triệu việc làm, với thu nhập bình quân đạt 22,2 triệu đồng/tháng, tăng gần 10% so với năm trước. Điều này khẳng định sự phát triển của doanh nghiệp gắn liền với việc nâng cao chất lượng sống và an sinh của hàng triệu gia đình Việt Nam.

ESG và đổi mới sáng tạo

Khảo sát VALUE500 năm 2025 cho thấy phát triển bền vững không còn là khẩu hiệu, mà đã trở thành hành động cụ thể trong chiến lược doanh nghiệp Việt.

Cụ thể, hơn 90% doanh nghiệp đã cải tiến, phát triển sản phẩm và dịch vụ thân thiện với môi trường, gần 64% đưa nguyên tắc bền vững vào toàn bộ chuỗi vận hành. Hầu hết doanh nghiệp đã triển khai các giải pháp giảm thiểu tác động đến môi trường, tiết kiệm năng lượng, quản lý tài nguyên, giảm phát thải trong vòng 3 năm qua.

Ở khía cạnh xã hội, trách nhiệm cộng đồng ngày càng được chú trọng. Hầu hết doanh nghiệp đã triển khai các chương trình CSR về giáo dục, y tế và an sinh, đồng thời hơn 2/3 doanh nghiệp thúc đẩy chính sách đa dạng - công bằng - hòa nhập (DEI) trong quản trị nhân sự. Đáng chú ý, 73% doanh nghiệp đã lồng ghép yếu tố môi trường và xã hội vào hệ thống quản trị rủi ro trong giai đoạn 2022-2025.

Song song, đổi mới công nghệ trở thành “đòn bẩy” quan trọng giúp doanh nghiệp tăng tốc. Hơn một nửa số doanh nghiệp đã ứng dụng các công nghệ mới như AI, Big Data, IoT để tối ưu quy trình sản xuất và quản trị. Đặc biệt, hơn 70% doanh nghiệp có kế hoạch tăng ngân sách R&D trong ba năm tới - số lượng tăng gấp ba lần so với năm trước.

Sự dịch chuyển mạnh mẽ này cho thấy doanh nghiệp Việt đang từng bước thoát khỏi mô hình tăng trưởng dựa vào nguồn lực truyền thống, để tiến tới kiến tạo giá trị dựa trên tri thức và đổi mới. Đây chính là con đường bền vững giúp doanh nghiệp không chỉ nâng cao năng lực cạnh tranh, mà còn khẳng định vị thế trên bản đồ kinh tế xanh và số hóa toàn cầu.

Nguồn: Top 500 Doanh nghiệp tạo giá trị hàng đầu Việt Nam 2025 (https://value500.vn/)

Vượt thách thức để kiến tạo giá trị

Trong bối cảnh hội nhập sâu rộng, doanh nghiệp Việt Nam không chỉ đứng trước nhiều cơ hội, mà còn phải vượt qua những thách thức lớn để có thể gia tăng giá trị bền vững.

Thiếu hụt lao động chất lượng cao đang là rào cản rõ rệt. Các ngành mới nổi như bán dẫn, AI, cơ điện tử khát nhân lực được đào tạo chuyên sâu, trong khi năng lực cung ứng hiện tại vẫn hạn chế. Dù nhiều tập đoàn lớn đã chủ động mở chương trình đào tạo, nhưng mới đáp ứng được một phần nhỏ nhu cầu. Theo khảo sát Top 500 Doanh nghiệp tạo giá trị hàng đầu Việt Nam 2025 của Viet Research, gần 2/3 doanh nghiệp cho biết đang thiếu hụt nhân sự giỏi, đặc biệt là kỹ sư và chuyên gia công nghệ cao - yếu tố cản trở khả năng ứng dụng công nghệ mới và nâng cấp giá trị sản phẩm dịch vụ.

Khuôn khổ pháp lý chưa hoàn thiện cũng là một trở ngại. Nhiều lĩnh vực mới như kinh tế số, đổi mới sáng tạo hay phát triển bền vững vẫn thiếu hành lang pháp lý đồng bộ và rõ ràng, khiến doanh nghiệp gặp khó khăn khi triển khai mô hình kinh doanh mới, đầu tư vào ESG hoặc mở rộng hoạt động R&D. Theo khảo sát của Viet Research, có tới gần 80% doanh nghiệp thừa nhận đang gặp thách thức liên quan đến khung pháp lý. Con số này cho thấy nhu cầu cấp thiết về một môi trường pháp lý minh bạch, ổn định và tiên tiến hơn, đóng vai trò như “đòn bẩy” để doanh nghiệp đổi mới và cạnh tranh trên thị trường toàn cầu.

Biến động thị trường và áp lực cạnh tranh quốc tế cũng đặt ra thách thức không nhỏ. Hoạt động xuất khẩu hiện vẫn phụ thuộc nhiều vào một số thị trường chủ lực như Mỹ, EU và Trung Quốc, khiến nền kinh tế dễ bị tổn thương trước sự suy giảm nhu cầu tiêu dùng hoặc các chính sách bảo hộ thương mại. Điều này đòi hỏi doanh nghiệp phải đa dạng hóa thị trường, nâng cao chất lượng sản phẩm và gia tăng giá trị thương hiệu để giảm thiểu rủi ro và giữ vững đà tăng trưởng.

Xu hướng tương lai: Định hình con đường tạo giá trị của doanh nghiệp Việt

Trong bối cảnh đổi mới sáng tạo trở thành “động cơ chính” của nền kinh tế, một số xu hướng nổi bật được dự báo sẽ định hình cách doanh nghiệp Việt Nam tạo giá trị trong giai đoạn tới.

Chuyển đổi số và trí tuệ nhân tạo sẽ tiếp tục bùng nổ. Việt Nam sở hữu lợi thế về lực lượng lao động trẻ yêu thích công nghệ cùng hạ tầng viễn thông 5G đang được mở rộng nhanh chóng. Các tập đoàn tiên phong như FPT, Viettel đã đầu tư mạnh vào AI, bán dẫn và nền tảng số, thúc đẩy làn sóng “Make in Vietnam” với các sản phẩm công nghệ do người Việt phát triển. Từ thương mại điện tử, fintech, logistics số đến y tế số, cơ hội để doanh nghiệp Việt kiến tạo giá trị mới trong nền kinh tế số là vô cùng rộng mở.

Năng lượng tái tạo và kinh tế xanh sẽ trở thành tiêu chuẩn mới. Các doanh nghiệp đang chuyển mình theo mô hình kinh tế tuần hoàn, tối ưu vòng đời sản phẩm, tái chế chất thải, giảm tổn thất nguyên liệu. Ngành năng lượng sinh khối, xử lý rác thải công nghiệp và mô hình “zero waste” đang mở ra thị trường tiềm năng, vừa tiết kiệm chi phí, vừa góp phần bảo vệ môi trường. Đây là cơ hội để doanh nghiệp Việt đồng thời tạo giá trị kinh tế và giá trị bền vững.

ESG và quản trị bền vững ngày càng trở thành “tấm hộ chiếu” để doanh nghiệp tiếp cận vốn và thị trường quốc tế. Các quỹ đầu tư xanh và định chế tài chính quốc tế ưu tiên rót vốn cho doanh nghiệp minh bạch ESG. Chính phủ Việt Nam cũng khuyến khích và hỗ trợ doanh nghiệp đi trước trong việc công bố báo cáo bền vững, tiếp cận tín dụng xanh. ESG không còn là xu hướng xa vời, mà đã trở thành tiêu chí cạnh tranh mới, quyết định khả năng doanh nghiệp trụ vững và phát triển.

Hội nhập chuỗi giá trị toàn cầu tiếp tục là một xu hướng tất yếu. Các hiệp định thương mại tự do (CPTPP, EVFTA, RCEP, UKVFTA…) mở ra thị trường rộng lớn nhưng đồng thời đặt ra yêu cầu khắt khe về chất lượng, lao động và môi trường. Doanh nghiệp Việt phải nâng cấp quản trị, đạt chứng nhận quốc tế, đầu tư nghiên cứu và gia tăng nội địa hóa để tham gia các khâu có giá trị gia tăng cao. Từ nông sản chế biến sâu, thủy sản hữu cơ đến công nghiệp phụ trợ, doanh nghiệp nào tận dụng tốt FTAs sẽ tạo dựng được chỗ đứng vững chắc trong chuỗi cung ứng toàn cầu.

Có thể khẳng định rằng, trong bối cảnh kinh tế nhiều biến động, doanh nghiệp Việt Nam chính là trung tâm kiến tạo giá trị. Không chỉ đóng góp vào GDP, việc làm và ngân sách, họ còn tạo ra những giá trị sâu rộng hơn. Doanh nghiệp VALUE500 giữ vai trò là “cầu nối” biến các chính sách vĩ mô và xu thế toàn cầu thành những giá trị và thành quả cụ thể cho đất nước và xã hội. Chính quá trình tạo giá trị này sẽ là chìa khóa để Việt Nam không chỉ tăng trưởng về lượng, mà còn vươn tới phát triển bền vững và khẳng định vị thế trên bản đồ kinh tế toàn cầu.

Lễ Công bố và Vinh danh các doanh nghiệp trong Danh sách Top 500 Doanh nghiệp tạo giá trị hàng đầu Việt Nam 2025 sẽ diễn ra trong khuôn khổ Diễn đàn Doanh nghiệp Việt 2025 - Kiến tạo và dẫn dắt chuyển đổi bền vững, dự kiến tổ chức tại Hà Nội vào tháng 12 năm 2025 và được đăng tải tại cổng thông tin của Chương trình https://value500.vn/ và trên các kênh truyền thông đại chúng.