Thiếu nhân sự xanh

Ngày 21/11, Hiệp hội Doanh nghiệp Hàng Việt Nam Chất lượng cao (HVNCLC) phối hợp với Trường ĐH Khoa học Tự nhiên - ĐHQG-HCM tổ chức Uni tour thuộc Chương trình Công trình Xanh - Tiêu dùng Xanh 2025-2026, với chủ đề “Khoa học ứng dụng cho doanh nghiệp xanh Việt Nam”.

Chuyển đổi xanh không chỉ là xu hướng, mà đã trở thành yêu cầu sống còn với doanh nghiệp Việt trong bối cảnh hội nhập và cạnh tranh quốc tế.

Song nguồn nhân lực có kiến thức thực tiễn về quản lý vòng đời sản phẩm, tiêu chuẩn ESG hay quy trình sản xuất xanh vẫn còn hạn chế. Khoảng cách giữa đào tạo - nghiên cứu - sản xuất ngày càng lộ rõ, đặc biệt khi các doanh nghiệp bước vào giai đoạn chuyển đổi bắt buộc. Đây chính là thách thức mà các trường đại học, doanh nghiệp và cơ quan quản lý phải cùng nhau giải quyết.

Các diễn giả trao đổi tại Uni tour thuộc Chương trình Công trình Xanh - Tiêu dùng Xanh 2025-2026.

Bà Từ Lê Thanh Vy, Phó tổng giám đốc Intermix khẳng định, áp lực chuyển đổi xanh không còn là lựa chọn mà đã trở thành yêu cầu bắt buộc. Người tiêu dùng hiện nay quan tâm mạnh mẽ đến các sản phẩm an toàn, thân thiện môi trường. 

Do đó, công ty đang chủ động nghiên cứu và áp dụng nguyên liệu xanh, đồng thời hướng tới sử dụng bao bì tái chế hoặc giấy, mặc dù chi phí cao hơn. Bà Thanh Vy bày tỏ kỳ vọng các trường đại học có thể chia sẻ những dự án nghiên cứu về nguyên liệu xanh và bao bì bền vững, từ đó hỗ trợ doanh nghiệp đưa tri thức vào sản xuất, tạo giá trị thực tế và bền vững.

Tuy nhiên, GS.TS Ngô Đại Nghiệp, Trưởng phòng Quan hệ đối ngoại Trường ĐH Khoa học Tự nhiên chỉ ra một thực tế đáng suy ngẫm, phần lớn nghiên cứu trong trường đại học chỉ dừng lại ở quy mô phòng thí nghiệm. Để biến những kết quả đó thành sản phẩm thương mại, cần có sự tin tưởng và đồng hành của doanh nghiệp ngay từ giai đoạn thử nghiệm ban đầu.

“Nghịch lý ở chỗ, nhiều doanh nghiệp nằm ngay cạnh các trường đại học nhưng chưa chủ động đặt vấn đề với nhà nghiên cứu. Sự rụt rè này có thể xuất phát từ tâm lý ngại rủi ro, hoặc đơn giản là chưa nhận thức đầy đủ về tiềm năng hợp tác”, GS.TS Ngô Đại Nghiệp chia sẻ.

Cần sự liên kết giữa “3 nhà”

ThS Văn Chí Nam, Phó hiệu trưởng Trường ĐH Khoa học Tự nhiên - ĐHQG-HCM nhấn mạnh rằng, để đáp ứng giai đoạn chuyển đổi xanh, cả công tác nghiên cứu lẫn đào tạo đều phải chuyển mình. Nhà trường đã xác định nhiệm vụ trọng tâm là đồng hành cùng sản xuất bền vững, chuẩn bị nguồn lực về cơ sở vật chất và đội ngũ để tiếp nhận những bài toán thực tiễn từ doanh nghiệp.

“Việc doanh nghiệp chuyển hướng sang tiêu chuẩn xanh và mô hình sản xuất bền vững là xu thế không thể đảo ngược. Do đó, trách nhiệm của các cơ sở nghiên cứu là phải “đi trước một bước” để tạo nền tảng khoa học hỗ trợ doanh nghiệp”, ThS Văn Chí Nam nhận định.

Nguồn nhân lực là bài toán cốt lõi để doanh nghiệp chuyển đổi xanh.

Do đó, Uni tour Công trình Xanh - Tiêu dùng Xanh, do Hiệp hội Doanh nghiệp Hàng Việt Nam Chất lượng cao (Hiệp hội HVNCLC) phối hợp với Trường ĐH Khoa học Tự nhiên - ĐHQG-HCM tổ chức, đặt ra mục tiêu đưa mô hình xanh của doanh nghiệp đến giảng đường, đồng thời thúc đẩy kết nối R&D giữa doanh nghiệp và các trường đại học. 

Chủ tịch Hiệp hội HVNCLC, bà Vũ Kim Hạnh nhấn mạnh, vai trò của kết nối ba nhà gồm nhà trường, doanh nghiệp và nhà nước, đặc biệt là mối liên kết giữa doanh nghiệp và các nhà nghiên cứu, nhằm đảm bảo nghiên cứu không dừng lại ở phòng thí nghiệm mà thực sự được ứng dụng vào sản xuất.

Để xây dựng một nền sản xuất bền vững, việc đào tạo nhân sự xanh không thể chỉ dừng lại ở lý thuyết. Sinh viên cần được tiếp xúc với các dự án thực tiễn, học cách áp dụng tri thức khoa học vào sản xuất. Đồng thời được trang bị các kỹ năng quản lý quy trình xanh, đánh giá vòng đời sản phẩm và hiểu được tiêu chuẩn quốc tế.

Khi các trường đại học chủ động đồng hành cùng doanh nghiệp, không chỉ giúp thu hẹp khoảng cách giữa đào tạo và thực tế, mà còn tạo ra đội ngũ nhân lực sẵn sàng đưa sản phẩm xanh Việt Nam đến với thị trường trong nước và quốc tế.