Nhằm thúc đẩy kinh tế xanh và xây dựng hệ sinh thái kinh doanh thân thiện, UBND tỉnh vừa ban hành kế hoạch nâng cao Chỉ số xanh (PGI) đến năm 2030, đặt mục tiêu đưa Phú Thọ vào nhóm Top 10 cả nước và hướng tới Top 7 sau năm 2030.

Theo kế hoạch, tỉnh ưu tiên nâng cao nhận thức và trách nhiệm của cán bộ, công chức, viên chức về vai trò của PGI trong phát triển kinh tế - xã hội. Mục tiêu là hình thành nền quản trị môi trường hiện đại, minh bạch, qua đó cải thiện chất lượng sống cho người dân và nâng sức hấp dẫn của môi trường đầu tư.

Phú Thọ sẽ khai thác hiệu quả các tiềm năng, lợi thế, vươn lên trở thành trung tâm phát triển của vùng Trung du và miền núi Bắc Bộ.

UBND tỉnh yêu cầu các sở, ngành và địa phương triển khai đồng bộ 4 nhóm chỉ số thành phần: giảm thiểu ô nhiễm và tác động biến đổi khí hậu; bảo đảm tuân thủ tiêu chuẩn môi trường tối thiểu; thúc đẩy thực hành xanh trong sản xuất, kinh doanh; tăng cường chính sách hỗ trợ doanh nghiệp trong bảo vệ môi trường.

Từng cơ quan được giao nhiệm vụ cụ thể để bảo đảm hiệu quả triển khai. Sở Nông nghiệp và Môi trường đóng vai trò cơ quan chủ trì, chịu trách nhiệm theo dõi, hướng dẫn và kiểm tra việc thực hiện kế hoạch; đồng thời đề xuất giải pháp nâng cao PGI hằng năm. Sở sẽ thực hiện kiểm kê khí thải carbon, triển khai kế hoạch tăng trưởng xanh và tổ chức đối thoại định kỳ với doanh nghiệp và chính quyền cơ sở ít nhất hai lần mỗi năm nhằm kịp thời tháo gỡ vướng mắc trong bảo vệ môi trường. Cùng với đó, Sở tham mưu UBND tỉnh ban hành Đề án Bảo vệ môi trường giai đoạn 2026 - 2030, tạo nền tảng cho chiến lược phát triển xanh dài hạn.

Sở Tài chính được giao xây dựng chính sách thu hút đầu tư xanh, thúc đẩy tái cấu trúc kinh tế theo hướng giảm phát thải; khuyến khích doanh nghiệp tham gia kinh tế tuần hoàn và kinh tế carbon thấp. Sở sẽ hoàn thiện cơ chế hỗ trợ doanh nghiệp xanh, đẩy mạnh mua sắm công xanh và sử dụng sản phẩm thân thiện môi trường trong đầu tư công, qua đó lan tỏa lối sống và mô hình sản xuất bền vững.

UBND tỉnh cũng chỉ đạo các sở, ngành và chính quyền cấp xã, phường lồng ghép nội dung PGI vào chương trình phát triển hằng năm; đẩy nhanh tiến độ đầu tư hạ tầng xanh và nâng tỷ lệ giải ngân vốn đầu tư công. Việc theo dõi, đánh giá và đề xuất giải pháp sau đầu tư được coi là tiêu chí then chốt, giúp đảm bảo tính bền vững cho các dự án môi trường và nhân rộng mô hình hiệu quả trên toàn tỉnh.

Chỉ số PGI được xem là công cụ bổ trợ quan trọng cho Chỉ số PCI, giúp địa phương hoàn thiện môi trường đầu tư theo hướng minh bạch và bền vững. Thông qua PGI, Phú Thọ kỳ vọng thu hút mạnh mẽ các dự án đầu tư xanh, phát triển kinh tế gắn liền với bảo vệ môi trường - xu hướng tất yếu trong kỷ nguyên tăng trưởng bền vững.

Tại Văn kiện Đại hội Đảng bộ tỉnh nhiệm kỳ 2025 - 2030, chuyển đổi xanh được xác định là quan điểm và mục tiêu trọng tâm, đóng vai trò định hướng chính trị và là cơ sở thực hiện các nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội đến năm 2030 và các giai đoạn tiếp theo, nhằm xây dựng nền kinh tế xanh - tuần hoàn - tăng trưởng bền vững.

Hướng tới mục tiêu net-zero năm 2045

Sau hợp nhất, Phú Thọ được củng cố sức mạnh trên nhiều phương diện. Quy mô diện tích, dân số và kinh tế đều nằm trong nhóm dẫn đầu cả nước: diện tích đứng thứ 15/34 tỉnh thành; dân số đứng thứ 11/34; GRDP năm 2024 xếp thứ 6/34, nằm trong nhóm 10 địa phương có GRDP trên 300.000 tỷ đồng. Việc hợp nhất đã mở ra nhiều không gian, dư địa phát triển với nhiều thế mạnh và cơ hội vượt trội cả về vị trí địa lý, điều kiện tự nhiên, là cơ hội lớn cho chiến lược chuyển đổi xanh của tỉnh. 

Phú Thọ ưu tiên thu hút các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực công nghệ thông tin, viễn thông, điện tử mang lại giá trị công nghiệp cao, hạn chế lượng phát thải. Ảnh: Phú Thọ Portal

Trong bối cảnh biến đổi khí hậu toàn cầu, những lợi thế tự nhiên này trở thành nền tảng quan trọng để Phú Thọ đặt mục tiêu đạt trạng thái phát thải ròng bằng 0 (net-zero) vào năm 2045. Đây không chỉ là cam kết thực hiện mục tiêu quốc gia theo COP26, mà còn là cơ hội để tỉnh định vị thương hiệu “Lá phổi xanh bền vững của vùng Thủ đô”. 

Lộ trình net-zero của tỉnh chia thành bốn giai đoạn. Giai đoạn 2025-2027 tập trung xây dựng nền tảng thể chế, thành lập Ban Chỉ đạo Net-Zero, lập bản đồ phát thải, ban hành Quy hoạch Net-Zero và triển khai mô hình khu công nghiệp sinh thái cùng nông nghiệp tuần hoàn. Giai đoạn 2028 - 2030 mở rộng mô hình xanh, thí điểm thị trường carbon nội địa, nâng độ che phủ rừng lên 47%, vận hành ba nhà máy năng lượng tái tạo và xây dựng Việt Trì trở thành đô thị carbon thấp đầu tiên.

Từ 2031 - 2035, tỉnh đẩy mạnh chuyển đổi quy mô toàn diện: 50% cơ sở công nghiệp áp dụng mô hình sinh thái - tuần hoàn; 70% phương tiện giao thông công cộng sử dụng điện; toàn bộ đô thị mới tích hợp mô hình tuần hoàn. Giai đoạn cuối 2040 - 2045, Phú Thọ hoàn tất mục tiêu net-zero, đủ điều kiện tham gia thị trường carbon quốc tế.

Tại hội nghị đánh giá dự thảo kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội giai đoạn 2026 - 2030 diễn ra cuối tháng 10, Chủ tịch UBND tỉnh Trần Duy Đông nhấn mạnh những nhiệm vụ trọng tâm và các khâu đột phá để đưa Phú Thọ trở thành cực tăng trưởng vùng Thủ đô. Các nhóm giải pháp tập trung phát triển kinh tế xanh, cải thiện mạnh mẽ môi trường đầu tư và tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp phát triển. Ông khẳng định: “Tỉnh sẽ đẩy mạnh phát triển kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn, hướng tới mô hình tăng trưởng bền vững, thân thiện với môi trường”.

Với cách tiếp cận đồng bộ từ nhận thức đến hành động, chuyển đổi xanh được kỳ vọng trở thành động lực phát triển mới, giúp Phú Thọ tiến bước bền vững và thịnh vượng, giữ vai trò trung tâm kiến tạo và là vùng động lực dẫn dắt sự phát triển của các tỉnh phía Bắc.