Kim ngạch tăng thêm 32,2 tỷ USD

Thống kê sơ bộ của Cục Hải quan cho thấy, tính đến ngày 15/11/2025, tổng trị giá xuất khẩu toàn ngành điện tử đạt gần 143 tỷ USD, trong đó, máy vi tính, sản phẩm điện tử và linh kiện đạt 92,13 tỷ USD, tăng 48,3%, điện thoại và linh kiện 50,83 tỷ USD, tăng 5% so với cùng kỳ năm 2024. Tính về giá trị tuyệt đối, mức tăng thêm của ngành điện tử so với cùng kỳ năm trước lên tới 32 tỷ USD, con số mà trước nay khó ai ngờ tới. Sự gia tăng kỷ lục của điện tử đã dẫn dắt đà tăng trưởng xuất khẩu của cả nước với kim ngạch trên 410 tỷ USD. Nếu so với cả năm 2024, xuất khẩu điện tử hơn 10 tháng qua đã vượt 16,5 tỷ USD.

Ngành điện tử Việt Nam đã và đang khẳng định vị thế là một trong những trụ cột tăng trưởng kinh tế quốc gia, khi đóng góp trên 30% kim ngạch xuất khẩu công nghiệp, với giá trị xuất khẩu năm ngoái đạt 126,5 tỷ USD, tăng 17 tỷ USD so với năm 2023.

Bà Đỗ Thị Thúy Hương, Ủy viên Ban Chấp hành Hiệp hội Doanh nghiệp Điện tử Việt Nam (VEIA) nhận định: “Từ một nền kinh tế gia công đơn thuần, chúng ta đã chuyển mình thành trung tâm sản xuất thông minh, thu hút hàng trăm tỷ USD vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) từ các tập đoàn lớn như Samsung, Intel, Foxconn…”.

Theo bà Hương, những nhà máy trị giá từ vài chục triệu đến hàng tỷ USD của các tập đoàn công nghệ lớn từ Hàn Quốc, Mỹ và nhiều quốc gia đã giúp Việt Nam duy trì kim ngạch xuất khẩu điện tử vượt 100 tỷ USD/năm.

Hiện, ngành điện tử không chỉ tạo việc làm cho hơn 1,5 triệu lao động chất lượng cao, mà còn thúc đẩy chuyển giao công nghệ, phát triển hệ sinh thái linh kiện nội địa hóa lên mức 40 - 50% ở một số phân khúc.

Theo đánh giá của doanh nghiệp, diễn biến tích cực của xuất khẩu năm nay phản ánh sự dịch chuyển mạnh mẽ của chuỗi cung ứng toàn cầu. Khi lạm phát Mỹ hạ nhiệt, lãi suất ổn định và chu kỳ xả kho gần kết thúc, các nhà nhập khẩu Mỹ buộc phải quay lại đặt hàng mới và ngành điện tử Việt Nam tiếp tục khẳng định được năng lực cung ứng với các đối tác lớn.

Xuất khẩu trước yêu cầu sản xuất theo ESG

Dư địa tăng trưởng sản xuất và xuất khẩu của ngành điện tử vẫn còn lớn, nhưng thách thức về thực hành tiêu chuẩn sản xuất bền vững cũng tỷ lệ thuận. Tại hội thảo “Chuỗi cung ứng bền vững ESG từ lý thuyết tới thực tế” vừa diễn ra, đại diện VEIA nhấn mạnh, thực hành sản xuất theo ESG - Môi trường, Xã hội và Quản trị không còn là sự lựa chọn với mỗi doanh nghiệp mà là bắt buộc.

Nhiều thị trường lớn như EU cùng các nhà mua hàng toàn cầu đã áp dụng bộ tiêu chí ESG để đánh giá nhà cung ứng. ESG vì thế trở thành tiêu chuẩn toàn cầu, đặc biệt quan trọng trong chuỗi cung ứng của ngành điện tử và công nghệ cao.

Nếu trước đây doanh nghiệp chỉ cần tập trung vào năng suất, giá thành và hiệu quả, thì nay đối tác còn yêu cầu chuỗi cung ứng xanh, minh bạch, trách nhiệm; báo cáo khí thải và quản lý carbon; hệ thống quản trị rủi ro, chống tham nhũng, bảo vệ dữ liệu và trách nhiệm xã hội với người lao động và cộng đồng.

Với vai trò là ngành xuất khẩu chiến lược, ngành điện tử Việt Nam chịu tác động mạnh từ những yêu cầu chuyển dịch này. Xu hướng “xanh hóa” toàn cầu ngày càng gần với cam kết của các thương hiệu lớn, đơn cử Apple đặt mục tiêu trung hòa carbon đến năm 2030; LG đặt mục tiêu trung hòa carbon đến năm 2050; Samsung, Panasonic cam kết đạt Net Zero vào năm 2050 trong khi Sony hướng tới 35% Net Zero vào 2025 và 100% vào 2030.

Đại diện khối doanh nghiệp, ông Trần Đức Tùng, Giám đốc Hanel PT cho biết, đầu tư chuyển đổi sản xuất theo ESG là cuộc chơi tốn kém, nhưng cần thiết nếu doanh nghiệp muốn đứng vững trong chuỗi cung ứng toàn cầu. Theo ông, nếu không triển khai ESG, doanh nghiệp sẽ khó duy trì vị trí trong tương lai; song để bán được hàng vào chuỗi của các tập đoàn lớn, doanh nghiệp vẫn phải đảm bảo năng lực sản xuất ổn định, chất lượng sản phẩm và khả năng đáp ứng tiêu chuẩn kỹ thuật.

Thực tế cho thấy, nhu cầu thực hành ESG đang gia tăng tại các doanh nghiệp Việt Nam. Báo cáo của PwC Việt Nam chỉ ra 80% doanh nghiệp đã hoặc đang triển khai ESG, trong khi 90% quyết định đầu tư hiện dựa trên các tài sản vô hình như uy tín và cam kết bền vững.

Ông Phạm Văn Đồng, Giám đốc IPQ cho rằng, nhiều doanh nghiệp còn xem ESG là “gánh nặng” làm tăng chi phí, nhưng trong bối cảnh toàn cầu đã hội tụ và Việt Nam cam kết Net Zero vào năm 2050, việc tuân thủ ESG là không thể tránh. Theo ông, khách hàng và chuỗi cung ứng đã bắt đầu đưa yêu cầu ESG vào điều khoản hợp đồng, tạo áp lực lớn cho doanh nghiệp. Tuy nhiên, nếu có chiến lược tốt và sẵn sàng thực thi, doanh nghiệp sẽ có cơ hội phát triển mạnh trong tương lai.

Trước sức ép từ các nhà mua hàng toàn cầu, VEIA đang triển khai nhiều hoạt động nhằm chuẩn hóa tiêu chí ESG cho ngành điện tử, tăng kết nối doanh nghiệp với chuỗi cung ứng và phối hợp cơ quan quản lý xây dựng chính sách thúc đẩy sản xuất bền vững, giúp doanh nghiệp không chỉ đáp ứng yêu cầu đối tác mà còn tạo lợi thế cạnh tranh cho ngành.