Tiềm năng nhưng chưa xứng tầm

UBND tỉnh Gia Lai vừa tổ chức Hội nghị gặp mặt, đối thoại giữa Lãnh đạo tỉnh với các doanh nghiệp có hoạt động xuất nhập khẩu tại Khu kinh tế Cửa khẩu quốc tế Lệ Thanh.

Báo cáo tại hội nghị, ông Nguyễn Như Trình, Phó trưởng Ban Quản lý Khu kinh tế tỉnh Gia Lai thông tin, hiện nay, trên địa bàn Khu kinh tế cửa khẩu quốc tế Lệ Thanh thu hút được 37 dự án đầu tư với tổng vốn đầu tư đăng ký 643,9 tỷ đồng, vốn đầu tư thực hiện ước đạt 319,1 tỷ đồng (đạt 49,6%).

Ông Nguyễn Như Trình, Phó trưởng Ban Quản lý Khu kinh tế tỉnh Gia Lai  báo cáo tình hình thương mại, xuất nhập khẩu tại Cửa khẩu quốc tế Lệ Thanh 9 tháng năm 2025. Ảnh: Đức Phương.

Trong đó, khu trung tâm thu hút 33 dự án đầu tư với tổng vốn đầu tư đăng ký 530,5 tỷ đồng, trong đó vốn đầu tư thực hiện ước đạt 285,9 tỷ đồng (đạt 53,9%) Khu công nghiệp thu hút 4 dự án đầu tư, với tổng vốn đầu tư đăng ký 113,4 tỷ đồng trên diện tích 8,22 ha, vốn đầu tư thực hiện 33,2 tỷ đồng (đạt 29,3%).

Tính đến cuối tháng 8/2025, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu tại cửa khẩu quốc tế Lệ Thanh đạt 155 triệu USD. Trong đó, kim ngạch nhập khẩu đạt 92 triệu USD; kim ngạch xuất khẩu đạt 63 triệu USD.

Trong kỳ, đơn vị phát sinh 870 tờ khai quá cảnh, tăng 44% so với cùng kỳ năm trước (604 tờ khai), số lượng 2.064 container, tăng 59% so với cùng kỳ năm 2024 (1.298 container). Mặt hàng quá cảnh chủ yếu là quả chuối tươi.

Cùng với đó, phương tiện xuất nhập cảnh 15.829 lượt, tăng 31,5% so với cùng kỳ năm 2024; hành khách xuất nhập cảnh 99.980 lượt, tăng 9,4% so với cùng kỳ năm 2024.

Bên cạnh tháo gỡ khó khăn, lãnh đạo tỉnh Gia Lai tổ chức hội nghị đối thoại với doanh nghiệp nhằm bàn bạc các giải pháp phát triển Khu kinh tế cửa khẩu quốc tế Lệ Thanh trong thời gian đến. Ảnh: Đức Phương.

Tổng số thu nộp ngân sách nhà nước và thu khác tại cửa khẩu quốc tế Lệ Thanh đến ngày 31/8/2025 đạt 8,6 tỷ đồng (tăng 2,4% so với cùng kỳ năm trước). Mặt hàng có số thu chủ yếu là thuế GTGT nhập khẩu mặt hàng cao su, thuế nhập khẩu và thuế GTGT của mặt hàng gỗ điều, xoài dùng làm than củi; thuế xuất khẩu phân bón và bột đá vôi.

Bên cạnh nhiều thuận lợi, Khu kinh tế Cửa khẩu quốc tế Lệ Thanh còn nhiều khó khăn như giao thông một số tuyến đường nội khu chưa hoàn thiện, thiếu hệ thống kho bãi, khu phi thuế quan để hỗ trợ phát triển logistics và các hạ tầng thiết yếu khác.

Chợ cửa khẩu đã được đầu tư, tuy nhiên hoạt động thiếu hiệu quả, chưa xứng tầm với quy mô đầu tư. Hoạt động thương mại biên giới quy mô còn nhỏ, chưa thật sự sôi động, chưa tương xứng với tiềm năng về vị trí, vai trò cửa ngõ giao thương giữa các địa phương trong vùng Tây Nguyên, Nam Trung Bộ với địa phương các nước Lào, Campuchia, Thái Lan...

Với hệ thống kho bãi, cửa khẩu có 5 dự án là địa điểm kiểm tra, giám sát hàng hóa xuất nhập khẩu tập trung được lực lượng Hải quan cấp phép. Tuy nhiên, vào cao điểm vụ mùa thu hoạch nông sản phía Campuchia, các kho này chưa đủ diện tích để tập kết hàng hóa, chờ làm thủ tục vào cao điểm mùa vụ nông sản…

Doanh nghiệp đề xuất nhiều kiến nghị

Phản ánh tại hội nghị, đại diện Công ty TNHH Thương mại - Xuất nhập khẩu Trang Đức phản ánh những khó khăn gặp phải liên quan đến các quy định về vận tải xuyên biên giới.

Theo đó, phương tiện của các doanh nghiệp Việt Nam khi nhập cảnh vào Campuchia cần phải có Giấy phép Liên vận CLV (Campuchia - Lào - Việt Nam) hoặc Giấy phép vận tải song phương Việt Nam – Campuchia, tuy nhiên hiện nay phía Việt Nam đã cấp hết hạn ngạch. Cục đường bộ Việt Nam cũng đã nhiều lần kiến nghị tăng hạn ngạch này nhưng phía Campuchia chưa đồng ý.

Do đó để hỗ trợ doanh nghiệp có đủ phương tiện vận tải hàng hóa qua lại cặp cửa khẩu Lệ Thanh – Oyadav, Công ty đề xuất đạo tỉnh Gia Lai hỗ trợ làm việc với chính quyền tỉnh Ratanakiri (Campuchia) để cấp phép cho phương tiện của 2 nước qua lại biên giới trong ngày – theo các hướng dẫn tại Nghị định 112/2014/NĐ-CP.

Đại diện doanh nghiệp nêu đề xuất, kiến nghị tại hội nghị. Ảnh: Đức Phương.

Doanh nghiệp này cũng kiến nghị lãnh đạo tỉnh Gia Lai làm việc với Cục Đường bộ Việt Nam để cấp Giấy phép liên vận GMS cho cặp cửa khẩu Lệ Thanh (Việt Nam) - Oyadav (Campuchia); làm việc với chính quyền tỉnh Ratanakiri (Campuchia) xem xét điều chỉnh quy định, tăng thêm giới hạn chiều dài toàn bộ cho tổ hợp xe đầu kéo + SMRM không vượt quá 20 m.

Bên cạnh kiến nghị liên quan đến tay lái nghịch, Công ty TNHH Phát Trần Gia Lai đề cập, Cửa khẩu quốc tế Lệ Thanh đã thực hiện mở cửa từ 7h đến  20h hằng ngày; tuy nhiên thời gian hoạt động của Cửa khẩu quốc tế Oyadav (Campuchia) vẫn thực hiện từ 7h đến 17h30 nên chưa đồng bộ trong hoạt động xuất nhập khẩu.

Do đó, doanh nghiệp kiến nghị lãnh đạo tỉnh Gia Lai làm việc với các cơ quan hữu quan của Campuchia để điều chỉnh thời gian mở cửa khẩu quốc tế đồng bộ giữa 2 nước.

Ngoài ra, các doanh nghiệp cũng phản ánh vấn đề liên quan đến hoàn thuế, cấp C/O để hưởng ưu đãi thuế quan cho hàng xuất khẩu đi Brazil, miễn kiểm tra thực tế hàng hóa là trái cây tươi quá cảnh…

Về thời gian hoạt động của cửa khẩu, Ban Quản lý Khu kinh tế tỉnh Gia Lai và các lực lượng chức năng tại cửa khẩu đã làm việc trực tiếp và trao đổi, thống nhất với lực lượng chức năng tương ứng phía bạn để giải quyết. Sở Ngoại vụ tổng hợp vào nội dung làm việc để lãnh đạo tỉnh làm việc với tỉnh Ratanakiri.

Đối với phản ánh liên quan đến thuộc lĩnh vực giao thông vận tải, Sở Xây dựng, sẽ tổng hợp, báo cáo Bộ Xây dựng…

Phát biểu kết luận hội nghị, ông Phạm Anh Tuấn, Chủ tịch UBND tỉnh Gia Lai cho hay, tỉnh định hướng phát triển thương mại biên giới, nhất là kết nối giữa Cửa khẩu quốc tế Lệ Thanh với cảng hàng không và cảng biển ở phía Đông Gia Lai, phấn đấu đến năm 2030 kim ngạch xuất, nhập khẩu qua Cửa khẩu quốc tế Lệ Thanh đạt 2 đến 3 tỷ USD. 

Đối với kiến nghị doanh nghiệp, người đứng đầu tỉnh Gia Lai giao các sở, ngành liên quan khẩn trương rà soát tất cả các kiến nghị của doanh nghiệp đề ra giải pháp, cách làm để tháo gỡ khó khăn trong thời gian sớm nhất; tập trung định hướng phát triển Cửa khẩu quốc tế Lệ Thanh, trong đó quy hoạch Cửa khẩu quốc tế Lệ Thanh theo hướng kỳ vọng tối đa.

Về phía doanh nghiệp, Chủ tịch UBND tỉnh Gia Lai cũng đề nghị doanh nghiệp tích cực đề xuất các chính sách về thuế, tài chính, kiến nghị nhiều sáng kiến cũng như báo cáo khó khăn và giải pháp tháo gỡ đến tỉnh; tiếp tục đồng hành cùng với tỉnh trong quy hoạch, xây dựng lại Khu kinh tế Cửa khẩu quốc tế Lệ Thanh trong giai đoạn tới.