- Theo ông vì sao cơ quan điều tra không khởi tố nghi can Tường về tội Giết người mà là về hai tội Vi phạm các quy định về khám chữa bệnh và tội Xâm phạm thi thể?

- Có thể nói việc khởi tố bác sĩ Tường về hai tội Vi phạm các quy định về khám chữa bệnh và tội Xâm phạm thi thể chưa làm thỏa mãn dư luận. Tuy nhiên, không thể vì thế mà truy cứu trách nhiệm đối với người phạm tội nặng hơn so với mức đáng lẽ họ phải gánh chịu. Đó chính là tinh thần thượng tôn pháp luật.

Tôi cho rằng hiện không có căn cứ xác định bị can đã có hành vi giết người nên Cơ quan điều tra Công an thành phố Hà Nội khởi tố Nguyễn Mạnh Tường về 2 tội này là phù hợp với quy định của Bộ luật Hình sự và pháp luật về tố tụng.

Tuy nhiên, điều này không có nghĩa bị can chỉ bị xử về hai tội này. Trường hợp tìm thấy thi thể nạn nhân mà pháp y kết luật nạn nhân còn sống trước khi bị ném xuống sông thì cơ quan điều tra vẫn có quyền thay đổi quyết định khởi tố bị can để điều tra về tội Giết người.

- Sự khác nhau giữa tội Vi phạm các quy định về khám chữa bệnh dẫn đến hậu quả chết người và tội Giết người?

- Ở tội Vi phạm các quy định về khám chữa bệnh, người phạm tội không mong muốn hậu quả chết người xảy ra, không có ý định tước đoạt tính mạng của bệnh nhân. Nói cách khác, người phạm tội có thể cố ý về hành vi (dẫn đến hậu quả chết người) nhưng vô ý về hậu quả (chết người).

Đối với tội Giết người thì yếu tố cốt lõi cấu thành tội này là hành vi cố ý tước đoạt tính mạng người khác trái pháp luật của người phạm tội. Người phạm tội biết hành vi sẽ làm thiệt mạng nạn nhân nhưng vẫn cố tình thực hiện hoặc chấp nhận nếu hậu quả chết người xảy ra.

- Giả sử bị can khai vứt xác nạn nhân xuống sông mà thực tế không phải như vậy thì việc xử lý sẽ thế nào?

- Bị can khai thế nào là quyền của bị can. Nghĩa vụ chứng minh tội phạm thuộc cơ quan điều tra. Nếu bị can khai gian dối thì sẽ không được hưởng tình tiết khoan hồng là thật thà khai báo, ăn năn hối cải chứ không bị xem xét trách nhiệm hình sự về tội Khai báo gian dối.

Tội này chỉ áp dụng đối với người làm chứng khi họ cố tình khai gian dối mà biết rõ những thông tin đó là sai sự thật hoặc đối với người giám định, người phiên dịch khi học cố tình kết luận, dịch sai sự thật...

- Bị can Tường sẽ phải đối mặt với những tình tiết tăng năng trách nhiệm hình sự như thế nào, thưa ông?

- Vụ án đã gây chấn động xã hội. Có thể nói ở Việt Nam chưa có vi phạm nào trong lĩnh vực y khoa gây căm phẫn trong dư luận như hành động ném nạn nhân xuống sông của bị can Tường. Hành động đó thể hiện sự đê hèn, bất nhân, bất nghĩa.

Tuy nhiên, sự căm phẫn của dư luận thì pháp luật lại không thể đong đếm được và cũng không thể “quy đổi” thành hình phạt cho bị cáo. Tội của bị cáo đến đâu thì pháp luật xử đến đó.

Về tình tiết tăng nặng, bị can sẽ bị áp dụng 3 tình tiết là có "hành động xảo quyệt để che giấu tội phạm", "phạm tội vì động cơ đê hèn" và "xúi giục người chưa thành niên phạm tội" được quy định tại điểm đ, n và o Điều 48 Bộ luật Hình sự.

- Ông dự đoán mức hình phạt bị can Tường có thể phải đối mặt theo hai tội đang bị khởi tố?

- Bị can có thể phải đối mặt mức án cao nhất là 20 năm tù cho cả hai tội. Tuy nhiên, tôi vẫn hy vọng sẽ sớm tìm được thi thể nạn nhân để xác định chính xác tội danh của bị can.

Pha Lê (Vnexpress)