Tỉnh Cà Mau có tổng diện tích 35.000 ha rừng ngập mặn tập trung nhiều ở hai huyện Năm Căn và Ngọc Hiển. Phát huy lợi thế sẵn của điều kiện tự nhiên, người dân ở các địa phương này phát triển mạnh mô hình nuôi tôm dưới tán rừng.

Thời gian qua, Dự án Chống chịu khí hậu tổng hợp và sinh kế bền vững ĐBSCL (MD- ICRSL) đã triển khai “Đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng để phòng, chống xói lở bờ biển, cung cấp nước ngọt và phục vụ nuôi tôm - rừng vùng ven biển tỉnh Cà Mau” (Tiểu Dự án 8 ). Người dân nuôi tôm trong môi trường rừng ngập mặn ở Cà Mau đạt hiệu quả rất khả quan.

Nuôi tôm dưới tán rừng ngập mặn ở Cà Mau đang phát huy hiệu quả, thích ứng với biến đổi khí hậu

Theo ông Hồ Hoàng Nam, cán bộ khuyến nông xã Tân Ân Tây, huyện Ngọc Hiển (tỉnh Cà Mau), xã Tân Ân Tây có hơn 3.300 ha tôm rừng với 1.500 hộ tham gia Dự án. Việc triển khai dự án trên địa bàn xã góp phần đáng kể vào việc thay đổi tập quán sản xuất của bà con nông dân từ canh tác truyền thống sang ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật. 

Theo Ban quản lý Tiểu dự án 8 (ICRSL Cà Màu), đến tháng 11/2022, Dự án đã hỗ trợ thành lập được 60 tổ nhóm, với trên 3.200 người tham gia, triển khai trên 10.600 ha diện tích nuôi tôm rừng đạt chứng chỉ quốc tế, tạo ra giá trị 249 tỷ đồng/vụ. Hiệu quả tài nguyên nước tăng lên rõ rệt, khi lượng nước sử dụng đã giảm 120.000 khối/năm/4 ha; như vậy, với trên 10.600 ha, lượng nước đã giảm khoảng 319 triệu khối/năm. Về kinh tế, mỗi hécta lợi nhuận khoảng 80 triệu đồng/năm ở các huyện Năm Căn, Ngọc Hiển, Đầm Dơi.

Hiện các tổ chức đã chứng nhận cho hơn 19.000 ha tôm - rừng theo các tiêu chuẩn quốc tế như Naturland, EU Organic, Canada Organic, Selva Shrimp, ASC, BAP… Phát huy nguồn lực hỗ trợ từ Dự án MD- ICRSL, tỉnh Cà Mau đang tăng cường chuyển giao, ứng dụng công nghệ, đẩy mạnh phát triển mô hình nuôi tôm - rừng có hiệu quả trong điều kiện biến đổi khí hậu. Đồng thời, khuyến khích người nuôi áp dụng các quy trình kỹ thuật mới thân thiện môi trường. Khuyến khích các doanh nghiệp chế biến, xuất khẩu thuỷ sản xây dựng vùng nuôi tôm sinh thái đầu tư vốn, kỹ thuật theo tiêu chuẩn quốc tế để được chứng nhận.

Dự án MD- ICRSL gồm 5 hợp phần với 16 tiểu dự án, thực hiện từ năm 2016 đến 2022. Trong đó có 6 tiểu dự án về nâng cao khả năng quan trắc, dự báo, phân tích cơ sở dữ liệu và 10 tiểu dự án tập trung cho việc đầu tư hạ tầng, phát triển sinh kế cho các vùng được lựa chọn.

Nuôi tôm dưới tán rừng ngập mặn mang lại hiệu quả kép

Các loại hình sinh kế của Dự án đã chứng minh có thể là giải pháp thay thế cho các loại hình sinh kế truyền thống mà vẫn đem lại lợi nhuận cho người dân.

Tuy nhiên, hiện ĐBSCL đang phải đối mặt không ít khó khăn, thách thức do tác động tiêu cực của biến đổi khí hậu. Để tìm giải pháp và tăng cường thêm các nguồn lực cho ĐBSCL, vừa qua Bộ NN&PTNT và WB tổ chức hội thảo về đề xuất dự án Chống chịu khí hậu và chuyển đổi tổng hợp vùng đồng bằng sông Cửu Long (WB11).

Hội thảo do Thứ trưởng Bộ N&PTNT Nguyễn Hoàng Hiệp; bà Stefanie Stallmeister - Giám đốc Điều hành hoạt động của Ngân hàng Thế giới đồng chủ trì, với sự tham dự của nhiều tổ chức quốc tế cùng lãnh đạo các tỉnh khu vực ĐBSCL.

Theo tổng hợp đề xuất của Ban quản lý Trung ương các Dự án Thủy lợi, Dự án WB 11 với mục tiêu tăng cường tính chống chịu khí hậu và nâng cao sinh kế tại các địa phương tham gia dự án ở 9 tỉnh vùng ĐBSCL, gồm: Cà Mau, Bạc Liêu, Sóc Trăng, Hậu Giang, Kiên Giang, Đồng Tháp, Bến Tre, Trà Vinh và Tiền Giang. 

Dự án sẽ tập trung thực hiện các giải pháp công trình và phi công trình, nhằm giải quyết vấn đề, cải thiện, phát triển chuỗi ngành hàng chủ lực, nâng cao thu nhập cho người dân. Đồng thời, chuyển đổi mô hình phát triển từ phân tán, nhỏ lẻ sang tập trung, phát triển cụm ngành kinh tế nông nghiệp gắn kết với các khu đô thị hóa, công nghiệp hóa và du lịch, từ đó tạo ra công việc làm, thu nhập cao hơn cho người lao động. 

Dự án WB 11 dự kiến có 3 hợp phần: Hợp phần 1 sẽ tăng cường thể chế và các hệ thống thông tin; Hợp phần 2 đi vào đầu tư hạ tầng chống chịu khí hậu cấp vùng; Hợp phần 3 là thúc đẩy đa dạng sinh kế và kinh tế nông thôn thích ứng biến đổi khí hậu.

Về tiến độ triển khai Dự án WB 11, Bộ NN&PTNT yêu cầu các đơn vị chức năng của Bộ nỗ lực để tháng 12/2023 sẽ có những dự án thành phần đầu tiên trình lãnh đạo Ngân hàng Thế giới.