Anh Phúc (ngụ quận 3, TP.HCM) đang ở sân bay Trung Quốc chờ về Việt Nam thì xuất hiện cơn đau nhói ngực âm ỉ, kéo dài 15 phút rồi hết.

Anh ngồi nghỉ một lúc thì sức khỏe ổn định trở lại, không có thêm triệu chứng bất thường. Anh yên tâm lên máy bay về nước. Máy bay vừa hạ cánh, anh Phúc đến thẳng bệnh viện thăm khám.

Không có dấu hiệu nhồi máu cơ tim điển hình, anh Phúc, 44 tuổi, bất ngờ với chẩn đoán tắc hoàn toàn hai nhánh mạch máu chính nuôi tim.

Theo các bác sĩ tại Bệnh viện nơi anh Phúc thăm khám, bệnh nhân đến khám trong trạng thái hoàn toàn khỏe mạnh, không đau ngực hay khó thở.

Anh Phúc chia sẻ mình không hút thuốc lá nhưng có tiền căn đái tháo đường, lối sống ít vận động. Anh chưa từng tầm soát bệnh tim mạch vì cho rằng mình không mắc bệnh tim.

Bác sĩ chỉ định siêu âm tim cho anh Phúc, kết quả không phát hiện bất thường. Đo điện tâm đồ không thấy dấu hiệu nhồi máu cơ tim rõ rệt.

Tuy nhiên, xét nghiệm men tim tăng cao cộng thêm bối cảnh lâm sàng phù hợp khiến bác sĩ khẳng định đây là tình trạng nhồi máu cơ tim kín đáo, gây hoại tử một phần cơ tim.

“Tôi rất bất ngờ khi được chẩn đoán nhồi máu cơ tim vì gần như không có dấu hiệu đặc trưng của bệnh. Nếu chủ quan không đi khám, khả năng bệnh tình sẽ diễn tiến nghiêm trọng gây suy tim cấp, loạn nhịp tim, đột tử”, anh Phúc chia sẻ.

Bệnh nhân nhanh chóng được chụp mạch vành để tìm nguyên nhân gây nhồi máu cơ tim, kết quả xác định hai nhánh mạch máu chính nuôi tim -động mạch liên thất trước và động mạch mũ tắc hoàn toàn.

Tại Việt Nam, mỗi năm khoảng 200.000 người tử vong vì bệnh tim mạch, chiếm 33% tổng số ca tử vong. Tỷ lệ này gấp đôi số người qua đời vì bệnh ung thư, và đây cũng là bệnh lý gây tử vong nhiều nhất hiện nay.

Nhồi máu cơ tim (MI), thường được gọi là “cơn đau tim”, là biến cố tim mạch cấp tính nguy hiểm, xảy ra khi do một hay nhiều nhánh động mạch vành bị tắc nghẽn, lưu lượng máu đến một phần cơ tim bị giảm hoặc ngừng hoàn toàn gây thiếu máu cơ tim đột ngột và hoại tử vùng cơ tim bị thiếu máu.

Nguyên nhân dẫn đến hẹp lòng mạch vành đến từ sự lắng đọng cholesterol trong máu, gây tổn thương lớp lót trên thành mạch khiến vùng này bị viêm mãn tính. Khi đó, cơ thể tự sản sinh các phản ứng viêm, kéo theo một lượng lớn các tiểu cầu và tế bào miễn dịch tìm đến nhằm làm lành vết thương.

Theo thời gian, các tế bào này liên kết với canxi và cholesterol tạo nên mảng xơ vữa trên thành mạch. Khi mảng xơ vữa bong ra sẽ làm tổn thương động mạch, đồng thời tạo thành huyết khối, gây cản trở dòng máu. Thậm chí, chúng có thể dẫn tới tắc nghẽn cục bộ, gây nhồi máu cơ tim.

Bệnh thường diễn ra đột ngột, diễn tiến nhanh chóng và tiên lượng xấu nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời.

Nhiều trường hợp bệnh nhân có những dấu hiệu bị nhồi máu cơ tim điển hình như đau thắt ngực, nặng ngực, mệt mỏi, khó thở, choáng váng, ngất xỉu…

Tuy nhiên cũng có trường hợp bệnh không có dấu hiệu nhận biết nhồi máu cơ tim đặc hiệu, dẫn đến chậm trễ trong chẩn đoán và điều trị kịp thời.

Tùy vào mức độ mất cân bằng của cán cân cung cấp - nhu cầu oxy cơ tim cũng như cơ địa của từng bệnh nhân mà triệu chứng nhồi máu cơ tim có sự khác biệt nhất định.

Theo các bác sĩ, có 2 trong số các yếu tố nguy cơ gây nhồi máu cơ tim thầm lặng ở người trẻ tuổi gồm hút thuốc lá, thừa cân béo phì, ít tập thể dục, tăng huyết áp, cholesterol cao và đái tháo đường.

Dù không biểu hiện triệu chứng điển hình nhưng nếu gặp phải cơn nhồi máu cơ tim thầm lặng, người bệnh có thể cảm thấy rất mệt mỏi như đang bị cúm, đau cơ ở ngực hoặc lưng trên, đau ở hàm và cánh tay, khó tiêu.

Để phòng tránh nhồi máu cơ tim tầm soát và khám tim mạch định kỳ rất quan trọng. Tuân thủ lối sống lối sống lành mạnh (không hút thuốc lá, năng vận động, ăn thực phẩm tốt cho tim, kiểm soát bệnh lý nền…) cũng giúp giảm thiểu nguy cơ mắc phải căn bệnh này.

Ngoài ra, việc sơ cấp cứu đúng cách cho người bệnh nhồi máu cơ tim, nhanh chóng đưa đến bệnh viện hoặc kích hoạt hệ thống Cấp cứu ngoại viện là “chìa khóa vàng” giữ lại mạng sống cho người bệnh, ngăn biến chứng nguy hiểm.

Việc xử trí ban đầu rất quan trọng với bệnh nhân nhồi máu cơ tim, do vậy khi phát hiện người bệnh bị nhồi máu cơ tim cấp, cần nhanh chóng liên hệ ngay cấp cứu, đồng thời thực hiện các bước sơ cứu nhồi máu cơ tim tại chỗ.

Đầu tiên, giữ bệnh nhân ở tư thế ngồi hoặc nằm, nới lỏng quần áo, thắt lưng, tránh tụ chung quanh người bệnh, nên giữ thông thoáng không gian quanh người bệnh, giúp máu lưu thông dễ dàng.

Gọi điện thoại cấp cứu (115) ngay lập tức. Trường hợp không thể chờ xe cứu thương của bệnh viện gần nhất hỗ trợ, hãy chủ động thuê taxi hoặc tự chuyển người bệnh đến bệnh viện, cơ sở y tế gần nhất.

Cho bệnh nhân nhai/nuốt một viên aspirin trong khi chờ xe cấp cứu nếu bác sĩ cho phép. Aspirin có tác dụng ngăn ngừa tình trạng đông máu, giảm tổn thương tim. Lưu ý, không dùng aspirin cho bệnh nhân dị ứng với bất kỳ thành phần nào của thuốc.

Trường hợp bệnh nhân bất tỉnh và không còn thở, tiến hành ép tim ngoài lồng ngực (Hồi sinh tim phổi - CPR) càng sớm càng tốt vì mỗi 1 phút chậm trễ, người bệnh có thể mất đi 10% cơ hội được cứu sống.