Thời tiết rét đậm khiến nhiều bệnh nhân mắc bệnh viêm phổi, đột quỵ

Trời càng rét, bệnh nhân nhập viện càng đông

Thời tiết miền Bắc đang lạnh sâu, khiến số lượng bệnh nhân cấp cứu vì biến chứng do bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD) tăng đột biến. Đợt rét này, Trung tâm Cấp cứu A9 (Bệnh viện Bạch Mai) tiếp nhận 20-30 ca/ngày, trong đó 10% phải thở máy.

PGS-TS. Nguyễn Anh Tuấn, Giám đốc Trung tâm Cấp cứu A9 cho hay, thời tiết lạnh khiến số ca bệnh liên quan tới đột quỵ, huyết áp, hô hấp như phổi tắc nghẽn mãn tính tăng lên một cách đáng kể. “Những người mắc bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính, khi bị nhiễm lạnh, rất dễ tái phát và bội nhiễm viêm phổi, khiến bệnh trở nặng nhanh”, ông Tuấn nói.

Theo thống kê, mỗi năm tại Việt Nam có hơn 200.000 ca đột quỵ, trong đó số ca diễn biến xấu và cướp đi mạng sống chiếm đến 50%. Những người thoát lưỡi hái tử thần thì tới 60 - 70% phải có sự trợ giúp của người thân trong sinh hoạt hàng ngày, trở thành gánh nặng của gia đình. Do đó, việc phát hiện sớm đột quỵ ở người già rất quan trọng, có thể hạn chế di chứng về sau hoặc giảm nguy cơ tử vong.

Sơ cứu người bị đột quỵ

Nếu một người bị đột quỵ, cần gọi cấp cứu ngay. Trong lúc chờ xe cấp cứu đến, nên thực hiện những bước sau để sơ cứu đột quỵ cho bệnh nhân:

Đặt người bị đột quỵ nằm ở nơi an toàn, thoải mái, nằm nghiêng một bên, đầu hơi nâng cao.

Kiểm tra xem họ có đang thở không. Nếu không, hãy thực hiện hồi sức tim phổi (CPR) cho bệnh nhân. Nếu họ khó thở, hãy nới lỏng hoặc cởi bớt quần áo không cần thiết như cà vạt hay khăn quàng cổ.

Đắp chăn cho họ để giúp giữ ấm.

Không cho họ ăn hay uống bất cứ thứ gì.

Quan sát cẩn thận bất cứ sự thay đổi nào của bệnh nhân và nói lại những triệu chứng đột quỵ của người bệnh cho nhân viên y tế.

Trong những ngày giá rét, Khoa Thần kinh (Bệnh viện Đa khoa Đức Giang) tiếp nhận nhiều bệnh nhân bị liệt dây thần kinh số 7 (hay liệt miệng, méo miệng). Điều đáng nói, không chỉ người già, mà nhiều người trẻ cũng nhập viện do chủ quan không giữ ấm cơ thể.

Bác sỹ Đoàn Văn Phúc, Phó giám đốc Bệnh viện Đa khoa Đức Giang thông tin, trung bình mỗi ngày, Khoa Thần kinh tiếp nhận 3-5 bệnh nhân bị liệt dây thần kinh số 7, trong đó có cả người già và người trẻ. Đến 70-80% nguyên nhân gây ra tình trạng này là do chủ quan, không giữ ấm cơ thể khi giá lạnh. Nhiều người trẻ vừa tắm xong đã ra ngay khu vực không kín gió, hay có trường hợp tập thể dục buổi sáng, nhưng ăn mặc phong phanh rồi bị nhiễm lạnh, cũng dẫn đến liệt dây thần kinh số 7.

Các chuyên gia cảnh báo, vào những ngày trời lạnh, dễ bị hạ thân nhiệt (nhiệt độ cơ thể giảm xuống dưới 35 độ C), khiến tim phải làm việc nhiều hơn để giữ ấm. Điều này làm tăng nguy cơ nhồi máu cơ tim ở những người vốn có sẵn yếu tố nguy cơ như tăng huyết áp, rối loạn mỡ máu, đái tháo đường… Thống kê cho thấy, nguy cơ đột quỵ tim tăng thêm 7% khi nhiệt độ giảm dưới 10 độ C. Người có tiền sử nhồi máu cơ tim, mắc bệnh tim hoặc trên 65 tuổi dễ bị ảnh hưởng bởi thời tiết lạnh hơn nhóm đối tượng khác.

Bên cạnh đột quỵ, thời tiết lạnh còn dễ khiến các bệnh lý tim mạch trở nặng nếu người bệnh không có chế độ chăm sóc hợp lý. Các nghiên cứu cho thấy, trời lạnh có thể làm tăng nguy cơ suy tim ở người lớn tuổi. Trung bình, tỷ lệ tử vong hoặc nhập viện do suy tim tăng 0,7% khi nhiệt độ giảm 1 độ C.

Tại Bệnh viện Đa khoa Hà Đông, bác sỹ Đỗ Hữu Nghị, Trưởng khoa Nội tim mạch cho biết, số lượng bệnh nhân mắc các bệnh về huyết áp, tim mạch trong những ngày lạnh tăng khoảng 20%.

Tự chăm sóc cơ thể

Bác sỹ chuyên khoa II Nguyễn Quang Thành, Khoa Phẫu thuật thần kinh (Bệnh viện Bạch Mai) dẫn số liệu một nghiên cứu cho thấy, tỷ lệ đột quỵ do thiếu máu cục bộ tăng đáng kể vào mùa đông, đặc biệt khi nhiệt độ giảm mạnh. Thời tiết lạnh hơn khiến các mạch máu co lại, có thể làm tăng huyết áp - nguy cơ chính dẫn đến đột quỵ. Cụ thể, thời tiết lạnh làm ảnh hưởng đến các yếu tố như adrenaline, noradrenaline và renin, gây ra co mạch ngoại biên, tăng sức cản mạch máu ngoại biên và tăng huyết áp.

Ngoài ra, nhiệt độ thấp có thể ảnh hưởng đến hệ thống đông máu và tiêu sợi huyết, thúc đẩy hình thành trạng thái tăng đông máu, gây đột quỵ do thiếu máu cục bộ.

Thời tiết như hiện nay, khi ra đường, người dân phải mặc đủ ấm và không nhất thiết ngày nào cũng phải tắm. Khi tắm xong phải lau khô người và mặc ngay quần áo ấm. Để giảm thiểu nguy cơ nhồi máu cơ tim và các bệnh tim mạch mùa lạnh, các bác sỹ khuyên người dân cần chú ý giữ ấm cho cơ thể, bỏ thuốc lá, hạn chế uống rượu bia, tập thể dục đều đặn, giảm áp lực, căng thẳng kéo dài, duy trì chế độ ăn uống đầy đủ dinh dưỡng, lành mạnh, tránh thừa cân - béo phì… Đối với những người có bệnh lý nền, cần tuân theo phác đồ điều trị kết hợp tái khám định kỳ.

Trong những ngày rét đậm này, Cục Y tế Dự phòng (Bộ Y tế) khuyến cáo người già và trẻ em hạn chế đi ra ngoài trời khi thời tiết quá lạnh và gió mạnh, đặc biệt trong khoảng thời gian từ 9h đêm đến 6h sáng và khi ra ngoài thì nên trang bị đủ trang phục ấm che chắn được gió lùa. Luôn giữ cơ thể khô ráo, tránh bị ẩm ướt, đặc biệt là vùng cổ, tay, chân mỗi khi ra đường và khi ngủ để hạn chế các bệnh do cảm lạnh.

Bộ Y tế cũng khuyến cáo người dân không nên uống rượu bia, đặc biệt là người dân ở miền núi cần chú ý vì uống rượu sẽ làm co thắt mạch máu gây tăng huyết áp, có thể dẫn tới đột quỵ, tử vong. Tránh các đồ uống có chứa chất kích thích như cafein và không nên tắm khuya sau 22h, tắm quá lâu hoặc tắm nơi không kín gió vì dễ bị sốc nhiệt, nguy hiểm đến tính mạng. Cần ăn uống đủ chất để đảm bảo năng lượng cho cơ thể chống rét.

Đối với người lao động nặng, người cao tuổi, trẻ em, cần cung cấp lượng tinh bột, chất đạm, chất béo, vitamin nhiều hơn so với những mùa khác nhằm tăng cường nhiệt lượng cho cơ thể chống rét, đặc biệt là bổ sung vitamin A, C để tăng cường sức đề kháng.