Gánh nặng bệnh tim mạch tại Việt Nam

Các bác sỹ tại Bệnh viện Tim Hà Nội liên tục tiếp nhận các bệnh nhân trẻ tuổi, trong đó không ít người chỉ mới ngoài 20 tuổi đã phải đối mặt với các biến chứng nặng nề của bệnh tim mạch, như nhồi máu cơ tim hay đột quỵ. Trong năm qua, các bác sỹ tại bệnh viện này đã thực hiện hơn 2.300 ca phẫu thuật liên quan đến bệnh tim mạch.

Số lượng người mắc bệnh tim mạch ngày càng trẻ hóa, trong đó không ít người đang ở độ tuổi lao động. Ảnh minh hoạ

PGS-TS.Nguyễn Sinh Hiền, Giám đốc Bệnh viện Tim Hà Nội chia sẻ rằng bệnh tim mạch hiện đang trở thành một thách thức lớn đối với ngành y tế toàn cầu và Việt Nam.

Đây là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong trên toàn thế giới. Tại Việt Nam, bệnh tim mạch cũng đang gia tăng đáng báo động, với tỷ lệ mắc các bệnh như tăng huyết áp, bệnh mạch vành, suy tim... ngày càng cao và trẻ hóa.

Theo số liệu từ Cục Y tế Dự phòng (Bộ Y tế), mỗi năm, bệnh tim mạch cướp đi sinh mạng của khoảng 200.000 người Việt, chiếm 25% tổng số ca tử vong tại nước ta. Điều đáng lo ngại là số lượng người mắc bệnh tim mạch ngày càng trẻ hóa, trong đó không ít người đang ở độ tuổi lao động.

Các bác sỹ đang phải đối mặt với tình trạng nhồi máu cơ tim ở những người mới ngoài 20 tuổi, những ca lóc tách động mạch chủ, đột quỵ, hay các trường hợp phải can thiệp phẫu thuật cầu nối mạch vành, đặt stent cho những bệnh nhân chỉ mới ngoài 30 tuổi. PGS.Hiền cũng cho biết, tỷ lệ người trẻ tuổi (từ 30-40 tuổi) bị tăng huyết áp tại TP.HCM và các khu vực khác cũng rất cao.

Ngoài các yếu tố di truyền, tuổi tác và giới tính, các thói quen sinh hoạt thiếu lành mạnh như hút thuốc lá, lười vận động, ăn uống không hợp lý dẫn đến thừa cân, béo phì đang là những nguyên nhân chính gây ra bệnh lý tim mạch. Phòng ngừa bệnh tim mạch và phát hiện sớm bệnh lý này đóng vai trò quan trọng trong việc giảm tỷ lệ mắc và tử vong do bệnh tim.

Mặc dù ngành y tế đã có những bước tiến trong việc nâng cao năng lực chuyên môn, nhưng hiện tại hệ thống cơ sở y tế tại nhiều khu vực vẫn còn thiếu thốn về nhân lực và cơ sở vật chất, thiết bị y tế không đủ đáp ứng nhu cầu khám chữa bệnh, đặc biệt tại các khu vực ngoại thành, nơi có khoảng cách xa các trung tâm tim mạch.

Tại hội nghị khoa học mới đây do Bệnh viện Tim Hà Nội tổ chức, các chuyên gia y tế đã thảo luận về các giải pháp nhằm cải thiện công tác chỉ đạo tuyến và quản lý bệnh tim mạch.

TS.BS Hà Anh Đức, Cục trưởng Cục Quản lý Khám chữa bệnh, cho rằng việc hỗ trợ chuyên môn cho các tuyến dưới là điều cần thiết để nâng cao hiệu quả công tác khám chữa bệnh, đặc biệt là khi công tác chỉ đạo tuyến được thực hiện đồng bộ từ cấp trên xuống cấp dưới.

Cục trưởng Hà Anh Đức cũng nhấn mạnh tiềm năng của công nghệ số và trí tuệ nhân tạo (AI) trong lĩnh vực tim mạch. Các bệnh viện hiện nay đã có cơ sở dữ liệu rất lớn và việc áp dụng AI sẽ giúp cải thiện chất lượng chẩn đoán và điều trị bệnh tim mạch, đồng thời giảm thiểu sai sót trong công tác khám chữa bệnh.

Thêm hai ca tử vong do bệnh dại sau khi bị chó cắn

Mới đây, tại tỉnh Gia Lai, đã ghi nhận hai trường hợp tử vong vì bệnh dại sau khi bị chó cắn. Đây là lời cảnh tỉnh về sự nguy hiểm của căn bệnh này, đồng thời nhấn mạnh tầm quan trọng của việc phòng ngừa bệnh dại qua việc tiêm vắc-xin đầy đủ và xử lý vết thương kịp thời.

Theo thông tin từ gia đình, ông N.T.K. (63 tuổi, TP. Pleiku) đã bị một con chó bới rác gần nhà cắn vào tay cách đây khoảng 2 tháng. Tuy nhiên, ông K. không đi tiêm vắc-xin phòng dại mà chỉ tự rửa vết thương.

Đến ngày 24/12, ông K. bắt đầu có triệu chứng khó thở, mệt mỏi và được nhập viện tại Bệnh viện Đa khoa tỉnh Gia Lai với chẩn đoán nghi ngờ bệnh dại.

Ngay sau đó, ông K. được chuyển vào Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới TP.HCM để điều trị. Kết quả xét nghiệm cho thấy ông K. dương tính với bệnh dại. Tuy nhiên, do bệnh đã quá nặng, ông K. đã tử vong vào tối 26/12.

Trường hợp thứ hai là ông Đ.K. (52 tuổi, xã Pờ Tó, huyện Ia Pa), bị chó nuôi trong nhà cắn vào môi. Mặc dù được người thân khuyên tiêm vắc-xin phòng dại, nhưng ông Đ.K. đã từ chối và không đi tiêm.

Đến ngày 26/12, ông Đ.K. bắt đầu có các triệu chứng điển hình của bệnh dại như sợ nước, sợ gió và được người thân đưa đến Trung tâm Y tế huyện Ia Pa trước khi chuyển lên Bệnh viện Đa khoa tỉnh Gia Lai. Tuy nhiên, do bệnh tình đã quá nặng, ông Đ.K. đã tử vong vào chiều cùng ngày.

Theo đại diện CDC Gia Lai, năm nay đã có tổng cộng 9 ca tử vong do bệnh dại tại tỉnh này. Bệnh dại là một trong những bệnh lý nguy hiểm nhất, khi đã phát bệnh, tỷ lệ tử vong gần như đạt 100%. Tuy nhiên, điều đáng chú ý là bệnh dại hoàn toàn có thể phòng tránh được thông qua việc tiêm vắc-xin phòng dại kịp thời.

Theo các chuyên gia, để phòng ngừa bệnh dại, người dân cần tiêm vắc-xin cho chó, mèo: Người dân cần tiêm vắc-xin phòng dại định kỳ cho các vật nuôi và tiêm nhắc lại hàng năm. Việc này không chỉ bảo vệ vật nuôi mà còn giúp ngăn ngừa sự lây lan của virus dại ra cộng đồng.

Giữ chó, mèo trong khu vực an toàn: Các vật nuôi cần được xích hoặc nhốt, đặc biệt là khi ra ngoài. Nếu chó ra ngoài, cần phải mang rọ mõm để tránh cắn người. Đồng thời, cần giáo dục trẻ em về cách tiếp xúc an toàn với chó, mèo để tránh bị cắn.

Rửa vết thương ngay lập tức: Khi bị chó hoặc mèo cắn, cần rửa sạch vết thương dưới vòi nước chảy với xà phòng trong ít nhất 15 phút, sau đó sát trùng bằng cồn 70% hoặc cồn iod. Tuyệt đối không tự ý chữa trị hay tìm đến các thầy lang.

Tiêm vắc-xin phòng dại kịp thời: Sau khi bị chó, mèo cắn, người dân cần đến cơ sở y tế ngay để tiêm vắc-xin phòng dại và huyết thanh kháng dại. Nếu tiêm vắc-xin trước khi bị cắn, số mũi tiêm cần thiết sẽ ít hơn và quá trình điều trị sẽ đơn giản hơn.

Một vấn đề đáng lo ngại về vắc-xin phòng dại là lo ngại về tác dụng phụ, đặc biệt là ảnh hưởng đến hệ thần kinh và trí nhớ. Tuy nhiên, bác sỹ Nguyễn Tuấn Hải (Hệ thống tiêm chủng Safpo/Potec) cho biết, vắc-xin dại thế hệ mới hiện nay đã được sản xuất bằng công nghệ hiện đại, không còn gây tác dụng phụ như các thế hệ vắc-xin cũ.

Vắc-xin này được chế tạo bằng kỹ thuật ly tâm phân đoạn, giảm tối đa tạp chất và không sử dụng chất bảo quản thủy ngân (thimerosal), do đó không gây ảnh hưởng xấu đến sức khỏe người tiêm.

Bộ Y tế khuyến cáo người dân không nên chủ quan với bệnh dại. Cần phải tiêm vắc-xin phòng dại kịp thời để bảo vệ bản thân và cộng đồng.

Các cơ quan y tế và chính quyền địa phương cần tăng cường công tác tuyên truyền, giáo dục người dân về phòng chống bệnh dại, đặc biệt là tại các vùng sâu, vùng xa, nơi tỷ lệ tiêm vắc-xin còn thấp và tình trạng chó hoang chưa được kiểm soát.

Mặc dù đã có vắc-xin phòng dại hiệu quả, nhưng bệnh dại vẫn tiếp tục cướp đi sinh mạng của nhiều người do sự chủ quan trong việc tiêm phòng cho chó, mèo và xử lý vết thương khi bị cắn.

Do đó, việc nâng cao nhận thức và thực hiện hành động kịp thời trong công tác phòng chống bệnh dại là rất cần thiết để bảo vệ sức khỏe cộng đồng.

Viêm màng não mô cầu là bệnh truyền nhiễm có tỷ lệ tử vong cao tại Việt Nam

Viêm màng não do não mô cầu là một trong những bệnh truyền nhiễm nguy hiểm, có tỷ lệ tử vong cao và đã gây ra nhiều đợt dịch lớn trên toàn cầu. Mỗi năm, thế giới ghi nhận khoảng 1.2 triệu ca mắc, trong đó khoảng 135.000 ca tử vong.

Tại Việt Nam, viêm màng não do não mô cầu là một trong 10 bệnh truyền nhiễm có tỷ lệ tử vong cao nhất, đe dọa sức khỏe cộng đồng, đặc biệt là trẻ em và thanh thiếu niên.

Bệnh viêm màng não do não mô cầu là một bệnh nhiễm trùng cấp tính nghiêm trọng do vi khuẩn Neisseria meningitidis gây ra, có thể dẫn đến viêm màng não và nhiễm trùng máu.

Bệnh có nhiều nhóm huyết thanh khác nhau, và phân bố của chúng có thể thay đổi tùy theo vùng địa lý và thời gian. Theo thống kê, tại Việt Nam, khoảng 90% ca mắc là nhiễm huyết thanh nhóm B.

Bệnh này thường gặp ở trẻ em dưới 5 tuổi và thanh thiếu niên từ 15-24 tuổi, trong khi những người có hệ miễn dịch suy giảm cũng dễ bị lây nhiễm hơn.

Viêm màng não do não mô cầu có thể gây tử vong trong vòng 24 giờ nếu không được điều trị kịp thời. Tỷ lệ tử vong của bệnh lên tới 50% nếu không điều trị đúng cách, và 20% bệnh nhân sống sót phải chịu những di chứng nặng nề như mất thính lực, suy giảm trí tuệ, hoặc cắt cụt chi.

GS-TS.Phan Trọng Lân, Chủ tịch Hội Y học Dự Phòng Việt Nam, Viện trưởng Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương, chia sẻ rằng bệnh não mô cầu xâm lấn vẫn là một gánh nặng lớn đối với cộng đồng.

Để đối phó với nguy cơ này, các chuyên gia đã phát triển cuốn sách "Dự phòng bệnh do não mô cầu", nhằm hệ thống hóa kiến thức về bệnh, cung cấp các khuyến cáo về chủng ngừa và giải đáp các vấn đề thường gặp trong thực hành lâm sàng. Việc tiêm phòng là chiến lược phòng ngừa chủ động, giúp ngăn ngừa và kiểm soát các đợt dịch bùng phát.

Còn ông Nguyễn Trọng Toàn, Phó Giám đốc Trung tâm Thử nghiệm Lâm sàng, Viện Pasteur TP.HCM, cảnh báo rằng bất kỳ độ tuổi nào cũng có thể mắc bệnh não mô cầu, nhưng trẻ nhỏ dưới 1 tuổi có nguy cơ cao nhất, đặc biệt là trong khoảng thời gian 5 tháng tuổi.

Viêm màng não do não mô cầu có thể diễn tiến rất nhanh và gây tử vong chỉ trong vòng 24 giờ. Nếu không được điều trị kịp thời, tỷ lệ tử vong có thể lên tới 50%, trong khi 20% người sống sót phải chịu di chứng nặng nề.

Chuyên gia khuyến cáo rằng tiêm vắc-xin là cách tốt nhất để dự phòng bệnh do não mô cầu. Tiêm chủng không chỉ bảo vệ cá nhân mà còn giúp ngăn ngừa sự lây lan trong cộng đồng, đặc biệt là ở những khu vực có nguy cơ cao. Tại Việt Nam, hiện nay có các loại vắc-xin phòng bệnh não mô cầu hiệu quả, được khuyến khích tiêm cho trẻ em và người có nguy cơ cao.

Hội Y học Dự Phòng Việt Nam cho biết, việc triển khai các chương trình tiêm vắc-xin rộng rãi và phổ cập sẽ giúp giảm thiểu tỷ lệ mắc và tử vong do bệnh viêm màng não do não mô cầu.

Các chiến dịch tiêm chủng cần được chú trọng tại các vùng có nguy cơ cao, bao gồm các tỉnh vùng núi, vùng sâu, vùng xa, nơi các đợt dịch bùng phát có thể gây ảnh hưởng nặng nề đến sức khỏe cộng đồng.

Bệnh viêm màng não do não mô cầu tuy hiếm nhưng lại vô cùng nguy hiểm và có tỷ lệ tử vong cao. Việc phòng ngừa thông qua tiêm vắc-xin là cách duy nhất để bảo vệ sức khỏe cộng đồng và giảm thiểu tác động của bệnh.

Bộ Y tế và các cơ quan chức năng cần tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức cộng đồng về việc tiêm vắc-xin phòng bệnh do não mô cầu, từ đó giúp hạn chế sự lây lan của căn bệnh nguy hiểm này.