Chiều 15/12, Bộ Y tế tổ chức buổi gặp mặt báo chí cung cấp thông tin hoạt động 6 tháng cuối năm. Thiếu vắc-xin tiêm chủng mở rộng là vấn đề "nóng".

Đại diện Bộ Y tế đang nỗ lực bảo đảm cung ứng đủ vắc-xin "5 trong 1" cuối năm nay và sẽ đẩy nhanh tiến độ kiểm nghiệm vắc-xin, triển khai tiêm chủng trên toàn quốc.

Lý giải về nguyên nhân thiếu vắc-xin thời gian vừa qua, PGS-TS.Dương Thị Hồng, Phó Viện trưởng Viện Vệ sinh Dịch tễ Trung ương cho biết, giai đoạn năm 2016-2022, chương trình tiêm mở rộng được bố trí kinh phí mua vắc-xin từ nguồn Chương trình mục tiêu (chương trình mục tiêu) Y tế - Dân số giai đoạn 2016-2020.

Ngoài nguồn mua vắc-xin theo hình thức hoạt động của Dự án, vắc-xin được hỗ trợ từ Tổ chức GAVI và các tổ chức nước ngoài khác viện trợ.

Trong những năm gần đây, sự hỗ trợ nguồn lực từ GAVI và các tổ chức quốc tế có sự chuyển dịch cách thức hỗ trợ do Việt Nam nằm ngoài danh sách các nước có thu nhập thấp, kinh tế kém phát triển, một số loại vắc-xin viện trợ cần phải đối ứng sau khi tiếp nhận.

Năm 2023, thực hiện Luật Ngân sách, các địa phương phải thực hiện các thủ tục mua sắm vắc-xin từ ngân sách của địa phương, tuy nhiên gặp khó khăn trong việc bố trí, phê duyệt kinh phí, vướng mắc thủ tục đấu thầu, phê duyệt giá cũng như kinh nghiệm triển khai...

Trước yêu cầu thực tiễn, Bộ Y tế đã phối hợp Bộ Tài chính báo cáo Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ ban hành Nghị quyết số 98/NQ-CP ngày 10/7/2023, Quyết định số 931/QĐ-TTg ngày 5/8/2023 giao kinh phí để Bộ Y tế thực hiện mua tập trung các loại vắc-xin, trình Chính phủ ban hành Nghị định sửa đổi Nghị định số 104/2016/NĐ-CP ngày 1/7/2016, hiện tại Nghị định sẽ sửa đổi theo hướng bố trí kinh phí của Trung ương để mua vắc-xin.

Song song với các giải pháp về pháp lý (trình Chính phủ Nghị định sửa đổi Nghị định 104/2016/NĐ-CP), thực hiện nghiêm quy định của Pháp luật về mua sắm, đầu thầu vắc-xin, Bộ Y tế đã quyết liệt chỉ đạo các đơn vị, địa phương, phối hợp Bộ, ban ngành liên quan, đẩy mạnh hợp tác, đề xuất hỗ trợ, viện trợ với các tổ chức quốc tế trong và ngoài nước để cung ứng vắc-xin trong chương trình tiêm chủng mở rộng.

Theo số liệu giám sát tiêm chủng, hiện số liệu tiêm chủng trên quy mô toàn quốc đạt 66%, trong đó, với vắc-xin có thành phần tương tự như "5 trong 1" đạt tỷ lệ 52,6%.

Tỷ lệ các bà mẹ cho con đi tiêm chủng dịch vụ vắc-xin "5 trong 1" đạt 60-70%. Điều đó cho thấy các bà mẹ rất quan tâm đến sức khỏe của con mình.

Cũng theo bà Hồng, nếu theo đúng tỷ lệ tiêm chủng vắc-xin phải đạt 75% thì thực tế đang thiếu 10% các bé chưa được tiêm chủng vắc-xin "5 trong 1". Vì thế, ngay sau khi nhận vắc-xin viện trợ, Bộ Y tế sẽ triển khai tiêm bù, tiêm vét ngay trong quý 1 năm 2024.

"Chúng tôi khuyến cáo các đơn vị tiêm chủng tăng cường giám sát trong tiêm chủng mở rộng. Đồng thời, hướng dẫn các đơn vị cơ sở điều trị tăng cường tiếp nhận khám cháu bé nhiễm khuẩn đường hô hấp để xử trí kịp thời", bà Hồng nhấn mạnh.

Căn cứ nhu cầu theo đề xuất và thực tiễn triển khai của 63 tỉnh/thành phố, Bộ Y tế giao Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương và đã xây dựng kế hoạch phân bổ vắc-xin theo nhu cầu và hướng dẫn các địa phương triển khai theo thứ tự ưu tiên.

Trước tiên, ưu tiên vắc-xin được phân bổ để tiêm chủng trẻ chưa được tiêm mũi 1 vắc-xin DPT-VGB-Hib. Đồng thời ưu tiên trước cho trẻ có nhóm tuổi nhỏ nhất từ 2 tháng tuổi trước rồi mới đến những trẻ có tháng tuổi lớn hơn bao gồm cả những trẻ trên 12 tháng tuổi.

Sau đó, sẽ tiêm trả mũi 2, mũi 3 cho những trẻ chưa được tiêm đủ 3 mũi vắc-xin DPT-VGB-Hib bao gồm cả trẻ trên 12 tháng tuổi.

Về bảo đảm cung ứng vắc-xin trong năm 2024, TS.Dương Đức Thiện, Phó Vụ trưởng Vụ Tài chính, Bộ Y tế cho biết, để giải quyết căn cơ, lâu dài, Bộ Y tế đang phối hợp với các bộ, ngành liên quan tham mưu sửa đổi Nghị định số 104/2016/NĐ-CP ngày 1/7/2016 của Chính phủ quy định về hoạt động tiêm chủng, trong đó cho phép bố trí ngân sách trung ương để bảo đảm kinh phí mua vắc-xin cho chương trình tiêm chủng mở rộng.

Đối với vắc-xin có khả năng sản xuất trong nước (10 loại vắc-xin), Bộ Y tế đã rà soát các quy định của pháp luật và thực hiện mua theo hình thức đặt hàng (quy trình gồm 9 bước).

Bộ Y tế đã thẩm định, gửi Bộ Tài chính xem xét, phê duyệt phương án giá tối đa, trên cơ sở đó Bộ Y tế sẽ phê duyệt phương án giá cụ thể. 

Dự kiến tháng 1/2024, hoàn thành việc mua sắm các vắc-xin đặt hàng trong nước (10 loại) trong tháng 12/2023 theo số lượng tỉnh, thành phố đề xuất nhu cầu đến tháng 6/2024.

Theo đó, sẽ bảo đảm hoạt động cung ứng vắc-xin năm 2024 trong Chương trình Tiêm chủng mở rộng, đáp ứng nhu cầu của người dân hiện nay cũng như theo đúng chỉ đạo của Chính phủ, tuân thủ quy định của pháp luật hiện hành.

Nếu được giao ngân sách sớm hơn, Bộ Y tế sẽ sớm tiến hành đặt hàng hoặc đấu thầu mua sắm vắc-xin cho Chương trình tiêm chủng mở rộng theo đúng quy định của pháp luật.

Thời gian tới, Bộ Y tế cũng sẽ rà soát nguồn vắc-xin, tích cực làm việc với các nhà tài trợ trong nước và nước ngoài hỗ trợ nguồn lực cho Chương trình tiêm chủng mở rộng.

Bộ Y tế tiếp tục chỉ đạo các đơn vị thực hiện cung ứng vắc-xin theo các quy định hiện hành. Tiếp tục chỉ đạo các địa phương chủ động trong giám sát, phát hiện dịch và đáp ứng, triển khai các biện pháp về tiêm chủng vắc-xin cho đối tượng nguy cơ cao tại ổ dịch để khoanh vùng, không để bệnh lây lan.