Trong hai ngày 7 và 8/9/2024, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng, Chủ tịch Uỷ ban hợp tác Việt Nam - Lào, đã dẫn đầu đoàn công tác tới thăm, động viên và lắng nghe, nắm bắt những khó khăn tại một số dự án đầu tư của Việt Nam tại Nam Lào.

Chuyến đi nhằm tiếp tục làm sâu sắc thêm quan hệ truyền thống đoàn kết, gắn bó, thủy chung giữa 2 nước, thể hiện trên các lĩnh vực hợp tác ngày càng hiệu quả, thực chất.

Cùng đi có Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Lào Phet Phomphiphak, Chủ tịch Uỷ ban hợp tác Lào - Việt Nam. Ngoài ra còn có lãnh đạo một số địa phương của Việt Nam: Phó chủ tịch UBND thành phố Đà Nẵng Lê Quang Nam; Phó chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam Hồ Quang Bửu; Phó Chủ tịch UBND tỉnh Thừa Thiên Huế Phan Quý Phương; Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Trị Hà Sỹ Đồng; đại diện Văn phòng Chính phủ, Bộ Công Thương, Đại sứ quán Việt Nam tại Lào...

Đoàn công tác thăm vị trí dự kiến đặt Dự án Nhà máy nhiệt điện Xê Công. Ảnh: MPI

Sáng 7/9/2024, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng và đoàn công tác đã đi qua cửa khẩu La Lay (Quảng Trị) đến thăm mỏ than Ka-lừm của Công ty Phon-sắc và địa điểm dự kiến xây dựng Nhà máy nhiệt điện Ka-lừm của Tổng công ty điện lực dầu khí Việt Nam tại tỉnh Xê Công. Vị trí hai dự án cách biên giới Việt Nam khoảng 120 km.

Mỏ than Ka-lừm của Tập đoàn Phon-sắc hoạt động từ năm 2012, trữ lượng khoảng 800 triệu tấn. Một số nghiên cứu cho biết trữ lượng tại đây có thể lớn hơn. Diện tích mỏ khoảng 770 km2, thời gian hoạt động trong 30 năm. Hiện tại, năng lực khai thác tối đa hàng năm của mỏ khoảng 20 triệu tấn/năm. Sản lượng hiện nay bán than cho Việt Nam khoảng 3 triệu tấn/năm.

Dự án Nhà máy nhiệt điện Xê Công cũng có chủ đầu tư là Tập đoàn Phon-sắc, Lào. Tổng công ty Điện lực dầu khí Việt Nam đang tìm kiếm đối tác cho vay để góp vốn đầu tư vào dự án và tham gia quản lý, vận hành, bảo trì bảo dưỡng. Tổng mức đầu tư của dự án khoảng 4,06 tỷ USD (bao gồm 253 km đường dây truyền tải điện đến biên giới Campuchia. Công suất thiết kế khoảng 1.800 MW và dự kiến khởi công vào tháng 4/2025. Dự án có thể vận hành thương mại Tổ máy 1 vào tháng 1/2028; Tổ máy 6 vào tháng 1/2030.

Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng và đoàn công tác đã trực tiếp đến thăm Mỏ than Ka-Lừm, nơi dự kiến đặt dự án nhà máy nhiệt điện Xê Công. Đây là những dự án dự kiến có sự tham gia của doanh nghiệp Việt Nam. Bộ trưởng cùng đoàn công tác đã lắng nghe đại diện các doanh nghiệp trình bày dự án, một số vướng mắc, khó khăn. Bộ trưởng cho biết sẽ cùng với các bộ, ngành, cơ quan hữu quan của Việt Nam tạo điều kiện tốt nhất, cùng tháo gỡ các khó khăn để các doanh nghiệp thực hiện dự án. Bộ trưởng cũng đề nghị phía Lào cùng hỗ trợ, tháo gỡ khó khăn cho các dự án.

Hai Bộ trưởng và đoàn công tác thăm mỏ Bauxit của Việt Phương. Ảnh: MPI

Tiếp đó, chiều tối ngày 7/9, Bộ trưởng cùng đoàn đã đến huyện Đắc Chưng, tỉnh Xê Công, thăm dự án Tổ hợp khai thác mỏ bô-xít và chế biến Alumin của Tập đoàn Việt Phương. Tại đây, trữ lượng bô-xít dự báo khoảng 400 triệu tấn, diện tích mỏ khoảng 400 km2, thời gian cấp phép 24 năm. Tổng mức đầu tư dự kiến khoảng 1 tỷ USD; dự kiến xuất khẩu từ quý II/2026.

Đại diện Tập đoàn Việt Phương cho biết dự án có các sản phẩm chính là quặng khai nguyên và quặng tinh. Sản phẩm cuối cùng là Alumin đã qua chế biến, sử dụng công nghệ hàng đầu hiện nay là bay hơi ở nhiệt độ thấp. Dự án đáp ứng các tiêu chuẩn môi trường, tiêu hao ít năng lượng, thải ra môi trường bùn đỏ khô đến 70%.

Lãnh đạo Tập đoàn cảm ơn sự hỗ trợ giúp đỡ của 2 Uỷ ban Hợp tác Việt Nam - Lào và Lào - Việt Nam cho dự án. Đơn vị đề xuất Bộ Kế hoạch và Đầu tư Lào tạo điều kiện để Tập đoàn triển khai dự án nhiệt điện Lakmang công suất khoảng 600 MW để có nguồn điện cho chế biến Alumin. Đây cũng là tiền đề tạo ra một chuỗi giá trị từ than, quặng bauxit tới Alumin và nhôm. Dự án cũng có sản xuất hơi công nghiệp phục vụ cho Tổ hợp.

Đoàn làm việc tại Tổ hợp Bauxit - Alumin của Công ty Việt Phương. Ảnh: MPI

Phát biểu tại cuộc làm việc, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng cho biết, ông rất xúc động khi đến thăm trực tiếp dự án và chứng kiến những việc mà Tập đoàn Việt Phương đang làm tại tỉnh Xê Công. Bộ trưởng nhấn mạnh, Việt Nam luôn nằm trong top 3 nước có vốn đầu tư nhiều nhất vào Lào. Dự án Tổ hợp bauxit - Alumin của Tập đoàn Việt Phương không chỉ quan trọng với nền công nghiệp của Lào mà còn có ý nghĩa với quan hệ kinh tế giữa 2 nước. Ông đánh giá cao Việt Phương đã lựa chọn công nghệ cao cho dự án, giúp tối đa hoá tài nguyên thiên nhiên, không phải xuất quặng thô, nguyên liệu thô mà đã chế biến Alumin, tiến tới sản xuất nhôm để xuất khẩu, tạo ra giá trị tốt hơn cho kinh tế Lào.

Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng cũng cảm ơn Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Phet Phomphiphak đã phối hợp, gỡ vướng mắc cho dự án. Bộ trưởng nhấn mạnh, Việt Phương đã hứa, cam kết là phải thực hiện; tuân thủ pháp luật địa phương; sử dụng công nghệ cao, bảo vệ môi trường; khai thác đến đâu hoàn thổ đến đó, trồng rừng lại cho địa phương; quan tâm đến công tác an sinh xã hội, đóng góp đầy đủ nghĩa vụ cho ngân sách Lào; chăm sóc đời sống công nhân và người lao động, đặc biệt là công nhân Việt Nam sang Lào làm việc.

“Tôi mong chính quyền địa phương tạo mọi điều kiện cho doanh nghiệp làm ăn phát triển, nếu có khó khăn thì tháo gỡ vưỡng mắc. Dự án thành công là một minh chứng vun đắp quan hệ hai nước chúng ta. Hy vọng dự án này sẽ là hình mẫu cho quan hệ hợp tác giữa 2 nước trên tất cả các lĩnh vực”, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng chia sẻ.

Phát biểu tạo cuộc làm việc, Bộ trưởng Bộ KH&ĐT Lào Phet Phomphiphak cảm ơn Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng đã dẫn đầu đoàn công tác đi thực tế tại các dự án tại Lào. Bộ trưởng Phet Phomphiphak thống nhất việc thúc đẩy các dự án, củng cố các mối quan hệ hai nước.

Ông cho biết Chính phủ Lào rất ủng hộ dự án đầu tư của Công ty Việt Phương. Với những vấn đề còn tồn tại, hai bên sẽ hướng đến mục tiêu chung, phù hợp với luật pháp của Lào và quốc tế.

“Tôi cũng nhất trí với ý kiến của Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng về việc triển khai dự án sao cho hoàn thành tốt nhất, làm sao hai bên cùng có lợi ích, bảo vệ được môi trường. Lào sẽ tạo điều kiện tốt nhất, phù hợp pháp luật của Lào cho dự án cũng như các dự án khác của Lào”, ông chia sẻ.

Đoàn làm việc với lãnh đạo Huyện Đắc Chưng và thăm Trường THPT Đắc Chưng. Ảnh: MPI

Sáng 8/9, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng làm việc với lãnh đạo huyện Đắc Chưng, nơi có đường biên giới tiếp giáp với các huyện Tây Giang, Nam Giang của tỉnh Quảng Nam và huyện Đắc Lây của tỉnh Kon Tum. Bộ trưởng mong muốn, địa phương vượt lên khó khăn, tận dụng những tiềm năng lợi thế sẵn có, đưa tỉnh ngày càng phát triển.

Nhân dịp này, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng cũng tặng một số phần quà và bình lọc nước cho huyện Đắc Chưng và Trường THPT Đắc Chưng (huyện Đắc Chưng).