Trong khuôn khổ chuyến thăm chính thức Việt Nam của Thủ tướng Nhật Bản Ishiba Shigeru và Phu nhân, chiều 28/4, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính và Thủ tướng Nhật Bản Ishiba Shigeru đã đồng chủ trì Diễn đàn Việt Nam - Nhật Bản về hợp tác trong các ngành công nghiệp chiến lược, công nghệ cao, chuyển đổi xanh và bán dẫn.

Diễn đàn do Bộ Tài chính Việt Nam chủ trì, phối hợp với Đại sứ quán Nhật Bản tại Việt Nam và các cơ quan liên quan tổ chức, với sự tham dự của hơn 250 đại biểu, là đại diện các bộ ngành Trung ương và địa phương, tập đoàn, doanh nghiệp, viện nghiên cứu, trường đại học, chuyên gia của hai nước, trong đó có một số tổ chức quốc tế, tập đoàn công nghệ hàng đầu trong lĩnh vực công nghiệp chiến lược, bán dẫn, chuyển đổi xanh và công nghệ cao.

Thủ tướng Phạm Minh Chính và Thủ tướng Nhật Bản Ishiba Shigeru tham dự và đồng chủ trì Diễn đàn. Ảnh: Đức Thanh

Nhật Bản luôn là đối tác đặc biệt, chiến lược và tin cậy của Việt Nam

Phát biểu tại Diễn đàn, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng nhấn mạnh, việc Thủ tướng Chính phủ hai nước trực tiếp chủ trì Diễn đàn thể hiện rõ cam kết mạnh mẽ của hai Chính phủ trong việc thúc đẩy hợp tác chiến lược toàn diện và đồng hành cùng cộng đồng doanh nghiệp hai nước trong các lĩnh vực có ý nghĩa quyết định cho tương lai.

Theo người đứng đầu ngành Tài chính, trong bối cảnh toàn cầu đang chuyển mình mạnh mẽ trước những xu hướng công nghệ mới, chuyển đổi xanh và tái định hình chuỗi giá trị toàn cầu, tại Nghị quyết số 57 của Bộ Chính trị, Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội giai đoạn 2021 - 2030 và các Chiến lược quốc gia về phát triển các ngành công nghệ cao, tăng trưởng xanh, Việt Nam xác định phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số và chuyển đổi xanh là động lực tăng trưởng chủ đạo, là điều kiện tiên quyết để hiện thực hóa khát vọng phát triển nhanh và bền vững.

Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng phát biểu tại Diễn đàn. Ảnh: Đức Thanh

Việt Nam đang tích cực triển khai đồng bộ các chính sách hỗ trợ phát triển các ngành công nghiệp chiến lược như trí tuệ nhân tạo, bán dẫn, dữ liệu lớn, năng lượng sạch, công nghệ xanh, hạ tầng số…, với mục tiêu đến năm 2030 đưa kinh tế số chiếm tối thiểu 30% GDP và lọt nhóm 40 quốc gia dẫn đầu về đổi mới sáng tạo toàn cầu. Đồng thời, Chính phủ kiên định cam kết đạt phát thải ròng bằng “0” vào năm 2050, một mục tiêu đòi hỏi sự đồng hành từ cả khu vực công và tư, trong nước và quốc tế.

Bên cạnh đó, nhằm chủ động tham gia cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư, Việt Nam đã thành lập Trung tâm Đổi mới sáng tạo Quốc gia với vai trò là hạt nhân thúc đẩy hệ sinh thái đổi mới sáng tạo Việt Nam và phát triển các ngành công nghiệp chiến lược.

Trong tiến trình phát triển, Nhật Bản luôn là đối tác đặc biệt, chiến lược và tin cậy của Việt Nam. Với tổng vốn FDI hơn 78 tỷ USD và duy trì vị thế là nhà tài trợ ODA lớn nhất cho Việt Nam, Nhật Bản đã và đang góp phần quan trọng trong hiện đại hóa hạ tầng, chuyển giao công nghệ, phát triển nguồn nhân lực và nâng cao năng lực sản xuất của Việt Nam, đặc biệt trong các lĩnh vực chế biến, chế tạo và công nghệ cao.

Diễn đàn hôm nay là một bước cụ thể hóa, tạo điều kiện để Chính phủ hai nước, cùng cộng đồng doanh nghiệp, thảo luận và chia sẻ định hướng, cơ hội hợp tác trong các lĩnh vực mang tính chiến lược. Đây cũng là dịp để giới thiệu các sáng kiến, mô hình hợp tác tiêu biểu, đồng thời ghi nhận những cam kết mới thông qua các Biên bản ghi nhớ giữa các tổ chức, doanh nghiệp hai bên nhằm hướng tới hình thành hệ sinh thái hợp tác đổi mới sáng tạo và công nghiệp công nghệ cao giữa Việt Nam và Nhật Bản, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng cho hay.

Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng khẳng định, Bộ Tài chính cam kết tiếp tục cải cách mạnh mẽ thủ tục hành chính, hiện đại hóa hệ thống thuế, hải quan; bảo đảm môi trường tài chính ổn định, minh bạch; tạo điều kiện thuận lợi nhất cho các doanh nghiệp đầu tư vào những lĩnh vực then chốt như công nghệ cao, bán dẫn, chuyển đổi xanh.

Diễn đàn có sự tham dự của hơn 250 đại biểu là các doanh nghiệp, viện trường, chuyên gia Việt Nam và Nhật Bản. Ảnh: Đức Thanh

Tại Diễn đàn, đại diện các tập đoàn, doanh nghiệp hai nước đã chia sẻ về những hoạt động hợp tác trong các lĩnh vực công nghiệp công nghệ cao, chuyển đổi xanh và bán dẫn, như: năng lượng tái tạo, amoniac xanh, silicon đa tinh thể...

Chia sẻ tại Diễn đàn, đại diện Công ty Tokuyama cho biết, Công ty hoạt động trong lĩnh vực sản xuất hoá chất tổng hợp và đã có lịch sử trên 100 năm. Hiện nay, Tokuyama đang mở rộng phát triển sang các lĩnh vực điện tử, bán dẫn, đặc biệt là cung cấp silicon đa tinh thể - nguyên liệu quan trọng để sản xuất các tấm bán dẫn. Đây là công nghệ mà rất ít doanh nghiệp trên thế giới sở hữu.

Trong chiến lược mở rộng sản xuất kinh doanh nhằm cung cấp sản phẩm một cách ổn định, vị đại diện Tokuyama cho biết, Công ty đã quyết định đầu tư xây dựng nhà máy silicon đa tinh thể tại tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu. "Chúng tôi đã nhận được sự giúp đỡ nhiệt tình của Chính phủ Việt Nam. Chúng tôi sẽ triển khai xây dựng nhà máy vào tháng 8/2025 và dự kiến hoàn thành vào tháng 3/2026", vị này nói.

Trong khi đó, Chủ tịch Tập đoàn FPT Trương Gia Bình cho biết, hai tập đoàn tài chính và công nghiệp hàng đầu Nhật Bản là Sumitomo Corporation và SBI Holdings đã quyết định hợp tác cùng FPT xây dựng nhà máy trí tuệ nhân tạo cùng NVIDIA tại Nhật Bản để cung cấp các máy tính hiện đại nhất cho chuyển đổi trí tuệ nhân tạo tại Nhật Bản.

Đánh giá các doanh nghiệp Việt Nam và Nhật Bản đang có mối hợp tác chặt chẽ, cần bổ khuyết nguồn nhân lực tài năng, trẻ và đầy khát vọng của Việt Nam, ông Trương Gia Bình bày tỏ mong muốn, khuôn khổ hợp tác giữa hai Chính phủ sẽ tiếp tục được tăng cường hơn nữa, bên cạnh hợp tác giữa các doanh nghiệp sẵn có của 2 nước.

Ảnh: Đức Thanh

Cùng nhau hiện thực hóa những định hướng hợp tác chiến lược lâu dài

Theo Thủ tướng Nhật Bản Ishiba Shigeru,Trong bối cảnh kinh tế thế giới ngày càng bất ổn, việc Nhật Bản và Việt Nam - những quốc gia có chuỗi cung ứng liên kết chặt chẽ - hợp tác để nâng cao trình độ công nghiệp là một cơ hội lớn. "Việc nâng cao trình độ nành công nghiệp của Việt Nam, tăng cường khả năng chống chịu trước những cú sốc bên ngoài, sẽ mang lại lợi ích cho cả hai nước", ông nói.

Khẳng định tiềm năng hợp tác giữa Nhật Bản và Việt Nam là vô hạn, Thủ tướng Nhật Bản Ishiba Shigeru bày tỏ mong muốn tiếp tục thúc đẩy hợp tác sâu rộng giữa khu vực công và tư, cùng nhau xây dựng mối quan hệ bền chặt hơn nữa, đem lại lợi ích cho cả hai nước.

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính phát biểu tại Diễn đàn. Ảnh: Đức Thanh

Về phía Việt Nam, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đề nghị Chính phủ Nhật Bản tiếp tục đồng hành và tăng cường hỗ trợ Việt Nam thông qua các chương trình hợp tác phát triển (ODA), đặc biệt trong các lĩnh vực then chốt như công nghiệp chiến lược, công nghệ cao, chuyển đổi số, chuyển đổi xanh, đổi mới sáng tạo, chuyển giao công nghệ, tài chính xanh đào tạo nguồn nhân lực, công nghiệp bán dẫn, trí tuệ nhân tạo, trung tâm tài chính quốc tế. Đồng thời, khuyến khích các doanh nghiệp Nhật Bản mở rộng đầu tư vào các lĩnh vực chiến lược nêu trên, góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia và hội nhập sâu vào chuỗi giá trị toàn cầu.

Thủ tướng cũng đặc biệt đề nghị phía Nhật Bản tiếp tục hỗ trợ Trung tâm Đổi mới sáng tạo Quốc gia (NIC) phát huy vai trò hạt nhân của hệ sinh thái đổi mới sáng tạo Việt Nam.

Thủ tướng đề nghị các doanh nghiệp Nhật Bản tiếp tục tin tưởng, gắn bó, hợp tác chặt chẽ, mở rộng đầu tư tại Việt Nam, đóng góp thiết thực hơn nữa cho sự phát triển thịnh vượng của hai quốc gia; góp phần mang lại cuộc sống ấm no, hạnh phúc cho người dân.

Nhấn mạnh tinh thần “chân thành, tình cảm, tin cậy, cùng có lợi”, Thủ tướng kỳ vọng, với tầm vóc mới của quan hệ Việt Nam - Nhật Bản, hai bên sẽ cùng nhau hiện thực hóa những định hướng chiến lược, tầm nhìn dài hạn về phát triển các ngành công nghiệp công nghệ cao, chuyển đổi xanh và bán dẫn.

Diễn đàn đã thiết lập một nền tảng hợp tác mới, tạo điều kiện cho chính phủ và cộng đồng doanh nghiệp hai nước gặp gỡ, đối thoại, và cùng nhau tháo gỡ những rào cản hợp tác. Qua đó, những sáng kiến mới, các dự án liên kết về nghiên cứu, sản xuất, đào tạo nhân lực chất lượng cao trong lĩnh vực công nghệ và công nghiệp chiến lược có thể được hình thành và triển khai mạnh mẽ trong thời gian tới.

Quan trọng hơn, thông qua việc hợp tác chặt chẽ trong những lĩnh vực có ý nghĩa chiến lược như công nghệ cao và bán dẫn, các lĩnh vực đang định hình tương lai của nền kinh tế thế giới, Việt Nam có cơ hội khẳng định vai trò là một mắt xích quan trọng trong chuỗi cung ứng toàn cầu, tăng cường vị thế và sức cạnh tranh trên trường quốc tế.

Hai Thủ tướng chứng kiến lễ trao các biên bản ghi nhớ hợp tá giữa các tổ chức, doanh nghiệp hai nước. Trong ảnh: Trung tâm Đổi mới sáng tạo Quốc gia (Bộ Tài chính) sẽ cùng Đại học Hiroshima hợp tác trong việc phát triển nguồn nhân lực ngành công nghiệp bán dẫn và chuyển giao công nghệ Nhật Bản - Việt Nam trong các ngành công nghệ chiến lược. Ảnh: Đức Thanh

Tại Diễn đàn, các tổ chức, doanh nghiệp Việt Nam và Nhật Bản đã trao các biên bản ghi nhớ hợp tác nhằm thúc đẩy hợp tác trong các lĩnh vực đổi mới sáng tạo, công nghiệp chiến lược, công nghệ cao, chuyển đổi xanh và bán dẫn.

Trong đó, Trung tâm Đổi mới sáng tạo Quốc gia (Bộ Tài chính) sẽ cùng Đại học Hiroshima hợp tác trong việc phát triển nguồn nhân lực ngành công nghiệp bán dẫn và chuyển giao công nghệ Nhật Bản - Việt Nam trong các ngành công nghệ chiến lược.