Nhiều trung tâm thương mại tại TP.HCM vắng khách thuê. Ảnh: Lê Toàn

Trầm lắng

Tọa lạc tại số 2 - Hải Triều (phường Bến Nghé, quận 1, TP.HCM), tòa nhà Bitexco Financial Tower từng là niềm tự hào của TP.HCM, là điểm đến không thể bỏ qua của du khách. Tuy nhiên, hiện tại, khung cảnh nơi đây trở nên trầm lắng. Các cửa hàng thời trang, ẩm thực, rạp chiếu phim từng hoạt động nhộn nhịp đã lần lượt đóng cửa.

Cách đó không xa, tại góc đường Đồng Khởi - Lê Thánh Tôn (quận 1) là Trung tâm thương mại Parkson Saigontourist Plaza, cũng rơi vào tình trạng tương tự. Sau khi khai trương trở lại vào giữa năm 2020 với kỳ vọng mang đến trải nghiệm mua sắm đa dạng, hiện trung tâm này chỉ còn lác đác khách lui tới.

Dù nằm ở vị trí đắc địa trên tuyến phố sầm uất bậc nhất TP.HCM, nhưng theo ghi nhận của phóng viên, chỉ có một số thương hiệu như Uniqlo, Muji thu hút khách. Trong khi đó, khu vực tầng trệt của trung tâm thương mại này gần như vắng bóng người qua lại. Một số gian hàng thời trang, ẩm thực cố gắng kích cầu bằng các chương trình giảm giá sâu 40-50%, nhưng vẫn không cải thiện được tình hình.

Cùng chung cảnh ngộ, Trung tâm thương mại Diamond Plaza (góc đường Lê Duẩn - Phạm Ngọc Thạch) cũng mất đi lượng khách đáng kể so với thời kỳ trước đại dịch Covid-19. Nếu như trước đây, khu mua sắm này luôn nhộn nhịp với dòng người ra vào liên tục, thì nay chỉ còn số ít khách lui tới.

Tình hình tại NowZone (đường Nguyễn Văn Cừ, quận 1) cũng không khả quan hơn. Ngoại trừ một số quán cà phê mặt tiền còn có khách ghé thăm, phía bên trong trung tâm là cảnh tượng các gian hàng giày dép, quần áo... thưa thớt khách mua. Các tiểu thương cho biết, doanh thu sụt giảm mạnh, trong khi chi phí vận hành ngày càng cao, khiến họ không khỏi lo lắng về tương lai của việc kinh doanh.

Thay đổi để thích nghi

Một trong những nguyên nhân chính khiến các trung tâm thương mại rơi vào cảnh đìu hiu là do sự thay đổi trong thói quen tiêu dùng sau đại dịch Covid-19. Nhiều khách hàng đã quen với việc mua sắm trực tuyến, khiến nhu cầu đến trực tiếp các trung tâm thương mại giảm sút. 

TS. Trần Quang Thắng, Viện trưởng Viện Kinh tế và Quản lý TP.HCM cho biết, chính sự cạnh tranh của các sàn thương mại điện tử, trang mạng xã hội… là một trong những nguyên nhân khiến trung tâm thương mại bị ảnh hưởng nặng nề. Nếu không chủ động thay đổi, bắt nhịp để thích nghi với xu hướng tiêu dùng mới, thì các trung tâm thương mại sẽ dễ bị đào thải.

Ở góc độ khác, bà Hoàng Nguyệt Minh, Giám đốc cấp cao, Bộ phận cho thuê thương mại tại Savills Hà Nội cho rằng, thị trường bán lẻ Việt Nam vẫn còn quá trẻ để thương mại điện tử có thể tạo ra sức ép tới nhu cầu dành cho mặt bằng.

Theo bà Nguyệt Minh, hiện nay, các sàn thương mại điện tử ghi nhận doanh số tốt hơn từ các nhãn hàng Việt Nam hoặc hộ kinh doanh bán lẻ trong nước. Trong khi đó, các thương hiệu bán lẻ nước ngoài khi gia nhập thị trường cần ưu tiên mở rộng mặt bằng tại Việt Nam, xây dựng hệ thống cửa hàng flagship để nâng cao mức độ nhận diện trước khi đẩy mạnh doanh số trên sàn thương mại điện tử. Do vậy, việc các hãng, đặc biệt là các nhãn hàng nước ngoài, từ bỏ mặt bằng để tập trung hoàn toàn vào thương mại điện tử vẫn chưa xảy ra.

Vì vậy, trong vòng 5 năm tới, thương mại điện tử vẫn chưa đủ để làm giảm nguồn cầu đối với mặt bằng bán lẻ tại Việt Nam, nhu cầu đối với mặt bằng phục vụ bán lẻ vẫn rất lớn. Tuy nhiên, nguồn cung mặt bằng bán lẻ, đặc biệt là các trung tâm thương mại chất lượng cao vẫn còn hạn chế, chưa đáp ứng đầy đủ yêu cầu về công năng của mặt bằng từ các thương hiệu.

“Việt Nam là thị trường bán lẻ tiềm năng tại Đông Nam Á nhờ dân số trẻ và tầng lớp trung lưu gia tăng. Để tận dụng cơ hội này, cần đầu tư hạ tầng, mở rộng mặt bằng chất lượng, nâng cao trải nghiệm mua sắm và kết hợp linh hoạt giữa trực tuyến và trực tiếp. Chỉ khi đó mới có thể thu hút nhà đầu tư, nâng cao sức cạnh tranh trong khu vực và thích ứng với xu hướng bán lẻ mới, đặc biệt là thương mại điện tử”, bà Minh khuyến nghị.

Ghi nhận thực tế cho thấy, các trung tâm thương mại cũng đang thay đổi để “giữ chân” khách hàng bằng cách mang đến những trải nghiệm mua sắm tiện lợi và hiệu quả. Đơn cử, Công ty TNHH AEON Việt Nam (AEON Việt Nam) đã cho ra mắt sàn thương mại điện tử Aeon Mall Plus để triển khai mô hình kết hợp giữa kinh doanh online và offline.

Các doanh nghiệp nội khác cũng không bỏ qua thị trường bất động sản bán lẻ. Tập đoàn Trường Hải (Thaco) tiết lộ, mục tiêu đến năm 2026, Thaco sẽ mở rộng hệ thống lên 14 địa điểm trải dài từ Bắc tới Nam, trở thành tập đoàn thương mại - dịch vụ hàng đầu và đưa Thiso Retail - Emart Việt Nam trở thành thương hiệu đại siêu thị có thị phần số một tại Việt Nam.