Văn bản đánh giá các nội dung về ứng dụng BIM (mô hình thông tin công trình), máy móc thiết bị, vật tư chính, năng lực chuyên gia, kết quả đánh giá E-HSDT (hồ sơ đấu thầu điện tử) và phê duyệt lựa chọn nhà thầu, đồng thời giải trình lý do chưa có kết luận cụ thể trong báo cáo trước đó.

Phối cảnh cao tốc TP Hồ Chí Minh - Thủ Dầu Một - Chơn Thành đi qua địa phương. (Ảnh: Chủ đầu tư)

Ngày 5/7/2025, Bộ Tài chính đã có văn bản số 10038/BTC-QLĐT báo cáo Thủ tướng Chính phủ; Phó Thủ tướng Chính phủ về kết quả kiểm tra việc lựa chọn nhà thầu gói thầu thi công Dự án xây dựng đường cao tốc TPHCM - Thủ Dầu Một - Chơn Thành đoạn qua tỉnh Bình Phước. Trong đó, Bộ Tài chính đã đánh giá và có kết luận cụ thể các nội dung về ứng dụng BIM - Mô hình thông tin công trình; Về máy, thiết bị xây dựng phục vụ thi công gói thầu; Về vật tư, thiết bị chính đưa vào thi công; Năng lực, kinh nghiệm của Tổ chuyên gia; Về kết quả đánh giá E-HSDT, thẩm định, trình phê duyệt kết quả lựa chọn nhà thầu. Đồng thời giải trình rõ tại sao chưa đưa ra các kết luận cụ thể sau khi thực hiện kiểm tra gói thầu nêu trên tại văn bản báo cáo Lãnh đạo Chính phủ trước đó.

Tuân thủ nguyên tắc công bằng, khách quan, minh bạch và hiệu quả

Trước đó, tại văn bản số 4755/VPCP-CN ngày 29/5/2025 của Văn phòng Chính phủ, Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà chỉ đạo thành lập Tổ công tác liên Bộ Tài chính – Xây dựng để tổ chức kiểm tra việc lựa chọn nhà thầu đối với gói thầu thi công Dự án xây dựng đường cao tốc thành phố Hồ Chí Minh - Thủ Dầu Một - Chơn Thành đoạn qua tỉnh Bình Phước.

Tại văn bản này, Phó Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo thực hiện kiểm tra theo nguyên tắc "công bằng, khách quan, minh bạch và hiệu quả kinh tế; đảm bảo tính đúng đắn trong chủ trương phân cấp tối đa cho địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm". Tuân thủ nguyên tắc đó, tại báo cáo  8747/BTC-QLĐT của Bộ Tài chính gửi Phó Thủ tướng Chính phủ chỉ tập trung vào việc rà soát, nhận diện, phản ánh những tồn tại, hạn chế trong quá trình tổ chức lựa chọn nhà thầu của địa phương mà không đưa ra kết luận cụ thể để địa phương xem xét, quyết định và chịu trách nhiệm toàn diện về công tác lựa chọn nhà thầu đối với gói thầu này, bảo đảm chất lượng, hiệu quả, tuân thủ quy định của pháp luật.

Bộ Tài chính cho biết việc thực hiện trách nhiệm nêu trên của địa phương cũng bảo đảm phù hợp với quy định tại khoản 1, khoản 3 Điều 85 Luật Đấu thầu. Theo đó, Ủy ban nhân dân tỉnh có trách nhiệm thực hiện quản lý nhà nước đối với hoạt động đấu thầu trong phạm vi quản lý; kiểm tra, thanh tra, giải quyết kiến nghị, khiếu nại, tố cáo và xử lý vi phạm pháp luật về đấu thầu.

Giải trình rõ thêm, Bộ Tài chính cho biết, căn cứ vào chỉ đạo của Phó Thủ tướng Chính phủ, Bộ Tài chính đã ban hành Quyết định số 1935/QĐ-BTC ngày 02/6/2025 thành lập Tổ công tác kiểm tra việc lựa chọn nhà thầu thi công xây dựng Dự án, gồm đại diện Bộ Tài chính và Bộ Xây dựng. Tuy nhiên, do thời gian thực hiện nhiệm vụ ngắn (phải báo cáo kết quả trước 10/6/2025), Quyết định nêu trên đã yêu cầu Tổ công tác thực hiện kiểm tra trong thời hạn tối đa 2 ngày làm việc trực tiếp tại tỉnh Bình Phước (nay là tỉnh Đồng Nai).

Do đây là gói thầu lớn, có tính chất phức tạp, nhiều nhà thầu tham dự và khối lượng hồ sơ, tài liệu được kiểm tra rất lớn nên việc kiểm tra chỉ tập trung xem xét nội dung trọng tâm trong hồ sơ mời thầu, kết quả đánh giá hồ sơ dự thầu liên quan trực tiếp đến việc kiến nghị của nhà thầu và các nội dung theo chỉ đạo của Phó Thủ tướng Chính phủ tại văn bản số 4755/VPCP-CN.

Với tính chất đặc thù nêu trên cùng với việc Tổ công tác cần có thêm thời gian tham vấn ý kiến của cơ quan quản lý chuyên ngành về các vấn đề có liên quan, đặc biệt là vấn đề đăng kiểm, kiểm định thiết bị thi công nên thời hạn báo cáo Thủ tướng Chính phủ chưa đảm bảo đúng yêu cầu.

Kiến nghị các giải pháp nhằm tháo gỡ vướng mắc 

Thực hiện ý kiến chỉ đạo của Lãnh đạo Chính phủ tại văn bản số 6093/VPCP-CN ngày 1/7/2025 của Văn phòng Chính phủ, Phó Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo phải báo cáo rõ và có kiến nghị cụ thể, rõ ràng về các nội dung Tổ công tác liên Bộ Tài chính – Xây dựng đã kiểm tra như: nội dung E-HSMT, quá trình đánh giá E-HSDT của Tổ chuyên gia, năng lực của Tổ chuyên gia, kết quả lựa chọn nhà thầu.

Thực hiện chỉ đạo của Phó Thủ tướng Chính phủ, Bộ Tài chính đã yêu cầu Tổ công tác tiếp tục rà soát, làm rõ, đánh giá, kết luận cụ thể các nội dung: (i) Về ứng dụng BIM - Mô hình thông tin công trình ; (ii) Về máy, thiết bị xây dựng phục vụ thi công gói thầu; (iii) Về vật tư, thiết bị chính đưa vào thi công; (iv) Năng lực, kinh nghiệm của Tổ chuyên gia; (vi) Về kết quả đánh giá E-HSDT, thẩm định, trình phê duyệt kết quả lựa chọn nhà thầu; Do đó, Bộ Tài chính đã có văn bản số 10038/BTC-QLĐT báo cáo Thủ tướng Chính phủ; Phó Thủ tướng Chính phủ, có đánh giá và kết luận cụ thể hơn về kết quả kiểm tra việc lựa chọn nhà thầu gói thầu thi công Dự án xây dựng đường cao tốc TPHCM – Thủ Dầu Một – Chơn Thành đoạn qua tỉnh Bình Phước.

Trên cơ sở kết quả kiểm tra, Bộ Tài chính đã kiến nghị Lãnh đạo Chính phủ chỉ đạo Ủy ban nhân dân tỉnh Đồng Nai:

Một là, Nghiên cứu, tiếp thu ý kiến nêu tại mục 2 văn bản này và văn bản số 8747/BTC-QLĐT ngày 19/6/2025 của Bộ Tài chính để rà soát, kiểm tra, đánh giá lại toàn bộ quá trình lựa chọn nhà thầu, khắc phục các tồn tại, sai sót đã được chỉ ra; lựa chọn đơn vị tư vấn khác có năng lực, kinh nghiệm để thực hiện rà soát, kiểm tra, đánh giá lại (nếu cần thiết).

Sau khi đánh giá lại E-HSDT mà làm thay đổi về nhà thầu được đề nghị trúng thầu hoặc tất cả các nhà thầu tham dự thầu được đánh giá không đáp ứng, người có thẩm quyền thực hiện biện pháp không công nhận kết quả lựa chọn nhà thầu theo quy định tại điểm b khoản 1 Điều 18 của Luật Đấu thầu; xem xét, xử lý tổ chức, cá nhân vi phạm (nếu có). Trên cơ sở đó, chủ đầu tư thực hiện các bước tiếp theo (hủy thầu để tổ chức đấu thầu lại hoặc phê duyệt lại kết quả lựa chọn nhà thầu) bảo đảm phù hợp quy định pháp luật về đấu thầu. Trường hợp sau khi đánh giá lại mà không làm thay đổi kết quả lựa chọn nhà thầu, chủ đầu tư cần nhanh chóng thực hiện hoàn thiện, ký kết hợp đồng với nhà thầu trúng thầu.

Trong mọi trường hợp, nhà thầu trúng thầu được lựa chọn phải đáp ứng yêu cầu về năng lực, kinh nghiệm, giải pháp kỹ thuật, tài chính, chất lượng, tiến độ thực hiện gói thầu; không để xảy ra thất thoát, lãng phí, tiêu cực.

Hai là, Ủy ban nhân dân tỉnh Đồng Nai chịu trách nhiệm toàn diện về công tác lựa chọn nhà thầu đối với gói thầu này theo đúng nguyên tắc địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm như chỉ đạo của Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà tại văn bản số 4755/VPCP-CN.

Ba là, Trường hợp cần thiết, Ủy ban nhân dân tỉnh Đồng Nai trao đổi với Bộ Xây dựng và các Bộ, ngành liên quan để xác định sự cần thiết, tính pháp lý, hợp pháp của tài liệu kiểm định an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường hoặc giấy chứng nhận kiểm định theo quy định đối với máy, thiết bị thi công chủ yếu tại gói thầu.

Bốn là, Giải quyết kiến nghị của nhà thầu Sơn Hải tuân thủ quy định của pháp luật, khách quan, không để xảy ra tình trạng kiến nghị kéo dài./.