Thực tế hiện nay, các mức phụ cấp trực, phụ cấp phẫu thuật, thủ thuật, phụ cấp chống dịch và hỗ trợ tiền ăn đã lỗi thời, không còn phù hợp với áp lực công việc ngày càng cao trong ngành y tế.

Một bác sỹ mổ chính hiện chỉ nhận 280.000 đồng cho một ca phẫu thuật, trong khi nhiều bác sỹ làm việc tại các khoa cấp cứu, hồi sức phải trực liên tục, làm việc không kể ngày lễ, Tết nhưng thu nhập vẫn không đủ trang trải cuộc sống.

Bộ Y tế nhấn mạnh rằng việc đầu tư cho tuyến y tế cơ sở là cần thiết, cấp bách và lâu dài.

Chẳng hạn, với một bác sỹ với gần 10 năm công tác tại một bệnh viện tuyến Trung ương cho biết, tổng thu nhập hằng tháng, bao gồm lương, phụ cấp và tiền trực, chưa tới 18 triệu đồng.

Trước thực trạng này, Bộ Y tế đang đề xuất một loạt điều chỉnh quan trọng. Theo Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan, Bộ sẽ tăng mạnh phụ cấp trực, phẫu thuật, đồng thời xếp lương bậc 2 cho bác sỹ ngay khi tuyển dụng.

Đây là chính sách có ý nghĩa đặc biệt trong bối cảnh ngành y đang phải đối mặt với tình trạng “chảy máu chất xám” sang khu vực tư nhân, nhất là tại các cơ sở y tế tuyến cơ sở, nơi vốn đã thiếu hụt nghiêm trọng nhân lực có trình độ.

Không chỉ dừng lại ở việc điều chỉnh phụ cấp, Bộ Y tế cũng đang đề xuất tăng chi cho y tế cơ sở. Cụ thể, Bộ đã xây dựng dự thảo nghị định điều chỉnh các chế độ phụ cấp đặc thù trong ngành y tế, trên cơ sở kế thừa Quyết định 73/2011/QĐ-TTg và cập nhật theo mức lương cơ sở mới. Đồng thời, Bộ Y tế đề xuất cơ chế phân bổ ngân sách ưu tiên rõ rệt cho tuyến y tế cơ sở, nhằm hiện thực hóa mục tiêu nâng cao năng lực hệ thống y tế từ gốc.

Hiện nay, việc phân bổ ngân sách y tế được thực hiện theo Luật Ngân sách Nhà nước năm 2015 và Quyết định số 30/2021/QĐ-TTg.

Ngân sách Trung ương sẽ bổ sung cho các địa phương chưa tự cân đối được ngân sách, đảm bảo ưu tiên cho vùng khó khăn, miền núi, biên giới, hải đảo.

Bên cạnh đó, HĐND và UBND cấp tỉnh căn cứ vào thực tế địa phương để quyết định phân bổ tối thiểu 30% ngân sách y tế cho y tế dự phòng, ưu tiên cho tuyến y tế cơ sở, theo tinh thần Nghị quyết số 20-NQ/TW ngày 25/10/2017 của Hội nghị Trung ương 6, khóa XII.

Bộ trưởng Đào Hồng Lan cho biết, Chính phủ đang chỉ đạo Bộ Tài chính xây dựng nguyên tắc, tiêu chí và định mức phân bổ dự toán chi thường xuyên cho giai đoạn 2026-2030.

Trên cơ sở đó, Bộ Y tế đã gửi Công văn số 1259/BYT-KHTC ngày 7/3/2025 tới Bộ Tài chính, đề xuất tăng định mức chi và bổ sung quy định là phân bổ tối thiểu 30% cho y tế dự phòng, tối thiểu 40% cho y tế cơ sở, tiếp tục ưu tiên các bệnh viện vùng khó khăn, cũng như các lĩnh vực đặc thù như phong, lao, tâm thần.

Thực hiện Nghị quyết số 72-NQ/TW ngày 9/9/2025 của Bộ Chính trị về các giải pháp đột phá nâng cao sức khỏe nhân dân, và Quyết định số 150/QĐ-TTg ngày 16/1/2025 của Thủ tướng Chính phủ, Bộ Y tế đang hoàn thiện dự thảo Nghị định quy định một số chế độ phụ cấp đặc thù đối với công chức, viên chức, người lao động và lực lượng vũ trang trong các cơ sở y tế công lập.

Trong đó, các chế độ trọng tâm được đề xuất điều chỉnh bao gồm phụ cấp trực: Tăng trần chi trả cho mỗi phiên trực, kèm hỗ trợ tiền ăn, bảo đảm phù hợp với cường độ công việc và áp lực thực tế tại tuyến cơ sở.

Phụ cấp phẫu thuật, thủ thuật: Chi trả theo hạng bệnh viện và vai trò trong kíp mổ; mức phụ cấp thủ thuật bằng 0,3 lần phụ cấp phẫu thuật cùng loại.

Phụ cấp chống dịch: Trở thành chế độ ổn định, gắn với mức lương cơ sở, hỗ trợ lực lượng y tế dự phòng, nhân viên lấy mẫu, tiêm chủng, giám sát dịch bệnh.

Mức hỗ trợ tiền ăn: Được cập nhật ở mức cao hơn, bảo đảm sức khỏe cho cán bộ y tế trong thời gian trực gác.

Toàn bộ các khoản này đều kế thừa từ Quyết định số 73/2011/QĐ-TTg, nhưng sẽ được tính toán lại theo mức lương cơ sở mới để phản ánh đúng mặt bằng thu nhập và giá cả hiện nay.

Với mức lương cơ sở đã được điều chỉnh lên 2.340.000 đồng/tháng từ ngày 1/7/2024, việc “neo” phụ cấp vào con số này sẽ giúp thu nhập của cán bộ y tế được nâng lên đáng kể, đồng thời tạo cơ chế cập nhật tự động khi Nhà nước điều chỉnh lương trong tương lai.

Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan khẳng định, Bộ Y tế đã tính toán các phương án phù hợp thực tiễn, vừa đảm bảo khả năng chi trả của ngân sách, vừa tạo động lực để đội ngũ y tế, nhất là tuyến cơ sở, yên tâm công tác trong bối cảnh áp lực khám chữa bệnh và phòng chống dịch ngày càng lớn.