Khách hàng mua sắm tại siêu thị WinMart của Masan.

Đầu tư cho các lĩnh vực “hạt giống”

Kết thúc tháng đầu năm 2023, mặc dù vào mùa lễ tết, mua sắm cuối năm, nhưng tiêu dùng cho các sản phẩm không thiết yếu vẫn ảm đạm. Giới phân tích nhận định, tình hình đó sẽ kéo dài ít nhất cho đến hết tháng 6/2023. 

Nhóm chuyên gia phân tích từ Công ty Chứng khoán SSI đưa ra kịch bản trong giả định lạm phát sẽ đạt đỉnh trong 6 tháng đầu năm 2023 và sau đó sẽ giảm tốc trong 6 tháng cuối năm. Khi đó, ước tính chi tiêu cho điện thoại và điện máy sẽ giảm 10% so với cùng kỳ, sau đó dần phục hồi từ nửa cuối năm 2023.

Chuyên gia từ SSI cũng cho rằng, việc hợp nhất trên thị trường phân phối, bán lẻ sẽ rõ ràng hơn trong thời kỳ suy thoái kinh tế. Các nền tảng thương mại điện tử thường giảm giá sâu, nên tỷ suất lợi nhuận thấp.

Trong bối cảnh chi phí tăng và nhu cầu yếu, các nhà bán lẻ trực tuyến có thể bị lỗ, do đó mất dần thị phần. Các nhà bán lẻ quy mô nhỏ không tiếp cận được tín dụng ngân hàng cũng có thể bị mất thị phần, còn các nhà bán lẻ có dòng tiền ổn định sẽ giành được thị phần.

Tăng vốn là yếu tố hỗ trợ tích cực cho các doanh nghiệp bán lẻ, đặc biệt trong bối cảnh chi phí vay tăng cao. Công ty cổ phần Thế giới Di động (MWG) hoãn thực hiện tăng vốn cho mảng bách hóa từ quý I/2023 sang quý III/2023. Việc phát hành cổ phiếu thành công sẽ giúp công ty giảm bớt áp lực về chi phí tài chính.

Tuy vậy, Thế giới Di động vẫn đưa ra mục tiêu tăng trưởng dương về doanh thu và lợi nhuận ròng trong năm 2023 và tăng trưởng hai chữ số so với mức trung bình giai đoạn 2020-2022.

Để thực hiện mục tiêu đó, Thế giới Di động cho biết, sẽ không đặt mục tiêu số lượng cửa hàng mở mới cho từng chuỗi. Các chuỗi chỉ mở mới cửa hàng có chọn lọc để có thể mang lại lợi nhuận cho công ty trong 3 tháng sau khi khai trương.

Đồng thời, tất cả các chuỗi sẽ tập trung vào tăng doanh số bán hàng tại cửa hàng hiện hữu và kiểm soát chi phí vận hành để tăng lợi nhuận tuyệt đối, không chú trọng tăng biên lợi nhuận khi người tiêu dùng đang thắt chặt chi tiêu. Ngoại trừ Bách hóa Xanh có thể tiếp tục tối ưu biên lợi nhuận bằng cách cải thiện tỷ lệ hủy hàng, giảm hao hụt.

Ngoài ra, Thế giới Di động tập trung tối đa hóa dòng tiền để giảm chi phí tài chính thông qua việc chủ động cải thiện quản lý hàng tồn kho. Đáng chú ý, Thế giới Di động sẽ đầu tư cho các lĩnh vực “hạt giống”, được coi là những động lực tăng trưởng mới như AVAKids, An Khang...

Tham vọng bán lẻ đa ngành

Trong khi đó, FPT Retail có tham vọng trở thành ông lớn bán lẻ đa ngành. Bà Nguyễn Bạch Điệp, Chủ tịch FPT Retail đặt mục tiêu sẽ cung ứng các sản phẩm phục vụ đa dạng nhu cầu của khách hàng, len lỏi vào đời sống của người dùng Việt Nam.

Theo bà Điệp, năng lực cốt lõi của một công ty bán lẻ là xây dựng chuỗi bán lẻ và quản trị nó. Vì vậy, không quan trọng doanh nghiệp bán cái gì, mà có năng lực cốt lõi đó hay không.

Như FPT Retail, từ công nghệ chuyển sang một lĩnh vực không liên quan là dược phẩm. Việc này cũng đặt ra nhiều câu hỏi về chuyên môn. Nhưng cuối cùng, FPT Retail cũng đã làm được vì đã có kinh nghiệm từ xây dựng chuỗi công nghệ.

Trong tương lai, FPT Retail chắc chắn sẽ không dừng lại ở hai ngành nghề đang có. Các lĩnh vực bán lẻ có triển vọng lớn lại vừa an toàn là những sản phẩm thiết yếu như ăn uống, hàng tiêu dùng, mẹ và bé, siêu thị, giáo dục... Đây là những nhu cầu lặp đi lặp lại mỗi ngày, thường xuyên gắn với đời sống của gia đình nên ở thời kỳ nào cũng sẽ tăng trưởng, phát triển tốt.

Riêng trong mảng bán lẻ dược phẩm, dữ liệu mà lãnh đạo FPT Retail đưa ra cũng rất khả quan. Hiện thị trường bán lẻ dược phẩm tại Việt Nam có tính phân mảnh rất cao, với gần 60.000 nhà thuốc, nhưng hầu hết là cơ sở kinh doanh nhỏ lẻ. Trong năm 2022, Long Châu đạt 1.000 cửa hàng, 5 triệu lượt khách hàng đến mua sắm/tháng; hơn 2,5 triệu lượt khách hàng mua sắm trên nền tảng trực tuyến/tháng, trong khi ứng dụng Nhà thuốc FPT Long Châu cũng cán mốc hơn 2 triệu người dùng sau 1 năm ra mắt.

Bà Điệp nhận định, khó khăn có thể tiếp tục kéo dài đến giữa năm sau, thậm chí là hết năm. Với tình hình đó, người dân sẽ thắt chặt chi tiêu, tập trung vào các mặt hàng thiết yếu. Đứng trước tình hình này, FPT Long Châu càng chú trọng mục tiêu mở rộng để mang đến những sản phẩm chất lượng với giá thật rẻ. FPT Long Châu sẽ vẫn là động lực tăng trưởng của FPT Retail trong thời gian tới. Do đó nhà bán lẻ này sẽ tiếp tục mở rộng chuỗi, dự kiến mở thêm 400 - 500 cửa hàng trong năm 2023.

Tạo trải nghiệm mua sắm độc đáo

Nhắc tới ngành bán lẻ, một ông lớn không thể bỏ qua là Masan. Trong năm qua, dù khó khăn bủa vây, nhưng Masan vẫn mở mới 730 cửa hàng WinMart+ và WIN. 

Trong năm 2022, Masan củng cố nền tảng tiêu dùng bán lẻ tích hợp với việc ra mắt các cửa hàng WIN. Năm 2023 và xa hơn nữa, những đổi mới mang tính quyết định tiếp theo của Masan sẽ là số hóa toàn bộ cơ sở hạ tầng tiêu dùng từ sản xuất đến bán lẻ, đồng thời phát triển nền tảng tích hợp giữa thương mại hiện đại và thương mại truyền thống.

Theo Chủ tịch HĐQT Tập đoàn Masan, ông Nguyễn Đăng Quang, nếu thực hiện được điều này, sẽ ngày càng có nhiều người tiêu dùng lựa chọn Masan bởi những trải nghiệm mua sắm độc đáo và chi phí tiết kiệm ít nhất 5% cho các sản phẩm và dịch vụ thiết yếu hàng ngày. Tốc độ và mức độ đổi mới sâu rộng là điều khiến Masan tự tin về triển vọng tăng trưởng trung và dài hạn.

Masan nhận định, môi trường vĩ mô đầy thách thức và tâm lý thắt chặt chi tiêu có thể tiếp tục tác động đến hoạt động kinh doanh trong nửa đầu năm 2023. Tuy nhiên, Công ty tin rằng, triển vọng vĩ mô có khả năng phục hồi vào nửa cuối năm 2023.

Hiện The CrownX (TCX) - nền tảng bán lẻ tiêu dùng hợp nhất WCM và MCH, vẫn tiếp tục là động lực tăng trưởng doanh thu, đóng góp hơn 70% vào tổng doanh thu của Masan (khoảng 65.000 đến 72.300 tỷ đồng). WCM sẽ mang lại doanh thu thuần trong khoảng 36.000 tỷ đồng đến 40.500 tỷ đồng trong năm 2023, tăng 23% đến 38% so với cùng kỳ. Động lực tăng trưởng là việc tiếp tục mở cửa hàng mới thành công và tăng doanh thu cấp cửa hàng.

WCM đặt mục tiêu mở 800 - 1.200 cửa hàng trong năm 2023. Công ty sẽ tập trung vào mô hình minimart/mini mall với đa dạng hình thức từ WIN, WinMart+ ở khu vực thành thị, WinMart+ ở khu vực nông thôn để củng cố vị thế của chuỗi.