Để hạn chế sự gia tăng Covid-19, Bộ Y tế khuyến cáo cần chủ động tiêm vắc-xin phòng dịch

Nguy cơ bùng phát

Tại Mỹ, Trung Quốc và một số quốc gia châu Âu ghi nhận sự gia tăng trở lại các ca nhiễm Covid-19, cùng với sự lây lan của các bệnh về đường hô hấp khác như cúm mùa và virus hợp bào hô hấp (RSV). Riêng tại Mỹ, từ ngày 17 đến 23/12/2023 ghi nhận hơn 29.000 ca nhập viện để điều trị Covid-19, tăng hơn 16% so với tuần trước đó; hơn 14.700 ca nhập viện vì mắc cúm trong cùng khoảng thời gian này.

Theo dữ liệu của Văn phòng Thống kê quốc gia Anh và Cơ quan An ninh y tế Vương quốc Anh (UKHSA), tính đến ngày 13/12/2023, nước này ghi nhận hơn 2,54 triệu ca mắc Covid-19, tăng gấp đôi so với thời điểm đầu tháng 12.

Tại Italia, số người mắc cúm và Covid-19 tăng cao trong 2 tuần cuối năm 2023, với tỷ lệ lây nhiễm là 17,5/1.000 dân và 17,7/1.000 dân. Tại Tây Ban Nha, số ca mắc cúm tăng 75% trong tuần cuối của năm 2023, nhiều nhất là bệnh cúm dẫn đến viêm phổi nặng.

Tổng giám đốc Tổ chức Y tế thế giới (WHO) Tedros Adhanom Ghebreyesus đã cảnh báo về sự lây lan của Covid-19 khi số ca tử vong tăng chóng mặt. Theo ông Tedros, gần 10.000 ca tử vong liên quan đến Covid-19 đã được báo cáo trong tháng 12/2023, trong khi tỷ lệ nhập viện tăng 42% tại gần 50 quốc gia, chủ yếu ở châu Âu và châu Mỹ.

Ông Tedros cũng khẳng định, các ca bệnh đang gia tăng ở những nơi khác, dù chưa được báo cáo, đồng thời kêu gọi các chính phủ tiếp tục giám sát và đẩy mạnh những biện pháp phòng ngừa, tiêm vắc-xin. Theo người đứng đầu WHO, JN.1 hiện là biến thể nổi trội nhất. Đây là một biến thể Omicron, được phát hiện lần đầu tiên tại Anh vào dịp Giáng sinh năm 2021.

“Hiện chưa có báo cáo cho rằng biến thể JN.1 nghiêm trọng hơn, nhưng tính chất khó lường của loại virus này cho thấy tầm quan trọng của việc các nước cần tiếp tục giám sát chặt Covid-19, khi nhiều quốc gia đã giảm hoặc ngừng gửi báo cáo về Covid-19 cho WHO”, lãnh đạo WHO nêu.

Bộ Y tế nhận định, các loại dịch bệnh truyền nhiễm, trong đó có Covid-19 có nguy cơ tái bùng phát thời điểm Tết Nguyên đán do nhu cầu giao lưu, đi lại tăng cao. Ông Hoàng Minh Đức, Phó cục trưởng Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế) cho hay, số ca mắc Covid-19 nói riêng và các bệnh đường hô hấp nói chung vẫn được dự báo gia tăng trong thời gian tới. Ở những quốc gia đang vào mùa đông, trường hợp phải nhập viện có thể tăng. Việt Nam hiện chưa ghi nhận các biến thể mới của SARS-CoV-2. Với các biến thể hiện nay, vắc-xin hiện thời vẫn có tác dụng.

Cũng theo ông Đức, trong 2 tuần đầu năm 2024 đã ghi nhận hơn 400 ca mắc Covid-19, nhập viện rải rác ở 39 tỉnh, thành phố. Số ca mắc tăng gấp 2,4 lần so với 2 tuần trước đó; số ca nhập viện tăng nhẹ, nhưng không có trường hợp nặng. Hệ thống điều trị cơ bản vẫn đáp ứng tốt.

“Covid-19 không còn là bệnh truyền nhiễm nhóm A, mà chuyển sang nhóm B theo Luật Phòng chống bệnh truyền nhiễm, được giám sát như các bệnh cúm mùa thông thường khác. Tuy nhiên, nước ta đang trong giai đoạn vào mùa đông - xuân, thời tiết chuyển mùa thay đổi bất thường nên dễ dẫn đến xuất hiện và lây lan các dịch bệnh truyền nhiễm, nhất là bệnh lây qua đường hô hấp”, ông Hoàng Minh Đức cho biết thêm.

Chủ động vắc-xin phòng dịch

Cuối năm là thời điểm nhu cầu giao thương, du lịch tăng cao. Đây là điều kiện thuận lợi cho các tác nhân gây bệnh lây lan, có thể làm gia tăng số ca mắc bệnh truyền nhiễm, bệnh lây truyền qua đường hô hấp, nhất là với nhóm có nguy cơ cao như trẻ em, người cao tuổi, người có bệnh lý nền.

Bởi vậy, Bộ Y tế đề nghị các trung tâm, cơ sở y tế cập nhật thường xuyên thông tin về các bệnh truyền nhiễm trên thế giới có nguy cơ xâm nhập Việt Nam để chủ động áp dụng biện pháp giám sát, phòng chống ngay tại cửa khẩu. Phát hiện sớm, cách ly, xử lý kịp thời trường hợp mắc bệnh, đặc biệt trong dịp Tết Nguyên đán và mùa lễ hội.

Ngoài ra, Bộ Y tế cũng đề nghị các địa phương xây dựng kế hoạch giám sát trọng điểm, lồng ghép Covid-19 vào hệ thống giám sát tác nhân gây bệnh đường hô hấp, bao gồm hội chứng cúm, viêm phổi nặng do virus, đặc điểm di truyền của virus SARS-CoV-2, để theo dõi các biến thể của virus.

Nhằm kịp thời phát hiện, kiểm soát dịch bệnh truyền nhiễm xâm nhập vào Việt Nam, vừa qua, Bộ Y tế có văn bản gửi Trung tâm Kiểm dịch y tế quốc tế các tỉnh, thành phố; Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh, thành phố có hoạt động kiểm dịch y tế về việc tăng cường kiểm dịch y tế biên giới. Việc này không chỉ nhằm giám sát Covid-19, mà còn để theo dõi nhiều dịch bệnh khác.

Với Covid-19 thì phòng bệnh bằng vắc-xin vẫn được xem là biện pháp hiệu quả. Vậy nên, việc chủ động cung ứng vắc-xin cần được coi trọng. PGS-TS. Dương Thị Hồng, Phó viện trưởng Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương cho biết, kho của Viện đang bảo quản hơn 432.000 liều vắc-xin Covid-19 Pfizer, hạn sử dụng đến cuối tháng 9/2024. Đây là số vắc-xin Covid-19 dự trữ cho những vùng có ổ dịch hoặc có nguy cơ cao.

Bà Dương Thị Hồng cũng cho biết, theo khuyến cáo chuyên môn, những người thuộc nhóm nguy cơ cao như cán bộ y tế, người có bệnh nền, người mắc bệnh mạn tính... nên tiêm vắc-xin ngừa Covid-19 mũi 4. Hiện có gần 50.000 người đăng ký tiêm vắc-xin Covid-19. Bộ Y tế đã đề nghị các địa phương rà soát, báo cáo nhu cầu vắc-xin trong năm 2024 để có kế hoạch cung ứng, cập nhật hướng dẫn tiêm chủng cho các nhóm đối tượng theo khuyến cáo của WHO.