Bị cáo Lê Minh Tuyến, cựu Trưởng phòng Phòng Tài chính CDC Hà Nội tại tòa.

Theo kế hoạch, ngày 29/2/2024, Tòa án Nhân dân TP. Hà Nội mở phiên tòa xét xử sơ thẩm vụ án liên quan tới các sai phạm xảy ra tại CDC Hà Nội khi mua kit xét nghiệm của Công ty cổ phần Công nghệ Việt Á (Công ty Việt Á). Tuy nhiên, do cựu Giám đốc CDC Hà Nội Trương Quang Việt có đơn xin hoãn phiên tòa vì lý do bất khả kháng, nên Hội đồng Xét xử quyết định tạm hoãn.

Đây là lần thứ 2, tòa phải hoãn với lý do bị cáo vắng mặt. Hội đồng Xét xử cho biết, lần tới, nếu các bị cáo vẫn vắng mặt, tòa sẽ áp dụng biện pháp ngăn chặn, dẫn giải hoặc xét xử vắng mặt.

Trong vụ án này, các bị cáo Trương Quang Việt, cựu Giám đốc CDC Hà Nội, Chủ tịch Hội đồng Tư vấn mua sắm hàng hóa, dịch vụ; Lê Minh Tuyến, cựu Trưởng phòng Phòng Tài chính CDC Hà Nội bị Viện Kiểm sát Nhân dân TP. Hà Nội truy tố tội “vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng”, theo quy định tại Điều 222, Bộ luật Hình sự.

“Đảm bảo” cho Công ty Việt Á trúng thầu

Quá trình điều tra xác định, ngày 8/6/2020, Sở Y tế TP. Hà Nội có quyết định điều động và bổ nhiệm Trương Quang Việt, Phó giám đốc Bệnh viện Tim Hà Nội đến công tác và giữ chức vụ Phó giám đốc CDC Hà Nội. Đến ngày 28/1/2022, Trương Quang Việt được bổ nhiệm giữ chức vụ Giám đốc CDC Hà Nội.

Thời điểm này, CDC Hà Nội cũng kiện toàn Hội đồng Mua sắm hàng hóa, dịch vụ, trong đó Trương Quang Việt là Chủ tịch Hội đồng. Phó chủ tịch Hội đồng là ông Khổng Minh Tuấn, Phó giám đốc CDC Hà Nội. Các ủy viên gồm: bà Lã Thị Hồng Hà, Phó trưởng phòng Phòng Tài chính - Kế toán; ông Trần Ngọc Tiến, cán bộ Phòng Tổ chức hành chính; bà Lại Thùy Dương, Phó trưởng phòng Phòng Tổ chức hành chính; bà Đỗ Thị Thu, Phó trưởng khoa Khoa Dược, vật tư y tế; Lê Minh Tuyến, Kế toán trưởng.

Năm 2020, CDC Hà Nội thực hiện gói thầu số 5, với hình thức đấu thầu rộng rãi mua 28.300 kit xét nghiệm, với tổng số tiền hơn 13 tỷ đồng. Với mục đích mua kit xét nghiệm của Công ty Việt Á, nên Trương Quang Việt đã chủ trì việc xây dựng, phê duyệt thông số kỹ thuật của kit xét nghiệm Covid-19 đưa ra đấu thầu.

Viện Kiểm sát cáo buộc, với mong muốn mua sản phẩm kit xét nghiệm Covid-19 do Công ty Việt Á sản xuất, nên Việt đã hướng dẫn Đỗ Thị Thu xây dựng hồ sơ mua sắm, đảm bảo cho Công ty Việt Á tham gia đấu thầu và trúng thầu.

Lê Minh Tuyến cũng biết việc CDC Hà Nội xây dựng thông số kỹ thuật của kit xét nghiệm Covid-19 đưa ra đấu thầu, dựa trên sinh phẩm kit xét nghiệm Covid-19 của Công ty Việt Á sản xuất, để đảm bảo trúng thầu theo nội dung trao đổi giữa Trương Quang Việt với Công ty Việt Á trước đó.

Đến tháng 8/2020, Khoa Xét nghiệm đề xuất lãnh đạo CDC Hà Nội về việc bổ sung hơn 45.000 kit xét nghiệm Covid-19 để phục vụ công tác phòng, chống dịch.

Thời điểm này, CDC Hà Nội đang nợ Công ty Việt Á rất nhiều tiền mua kit xét nghiệm Covid-19 (trong thời gian ông Nguyễn Nhật Cảm làm Giám đốc), nên Trương Quang Việt giao Thu xây dựng tính năng kỹ thuật của kit xét nghiệm Covid-19 khi đưa ra đấu thầu như thế nào để đảm bảo Công ty Việt Á trúng thầu, có lợi nhuận, để bù vào số tiền CDC Hà Nội chưa thanh toán.

Cùng với đó, Phan Quốc Việt, Tổng giám đốc Công ty Việt Á cũng giao Vũ Đình Hiệp, Phó tổng giám đốc liên hệ với CDC Hà Nội để cùng làm hồ sơ đấu thầu, với mục đích để Việt Á trúng thầu. Hiệp đã liên lạc với Thu rồi cung cấp bảng chào giá, trong đó có thông tin cấu hình về sinh phẩm xét nghiệm Covid-19 của Công ty Việt Á sản xuất, đưa một số tính năng bắt buộc vào Hồ sơ mời thầu.

Công ty Việt Á “cảm ơn” bằng 8% giá trị hợp đồng

Quá trình thực hiện gói thầu, CDC Hà Nội ký hợp đồng thẩm định giá với Công ty cổ phần Tư vấn dịch vụ và tài sản bất động sản DATC (Công ty DATC). Đỗ Thị Thu cung cấp danh mục tài sản cần thẩm định giá, thông số kỹ thuật của sản phẩm cần thẩm định... cho thẩm định viên Hoàng Thị Ngọc.

Sau đó, Công ty DATC ban hành chứng thư thẩm định giá, trong đó có giá của sản phẩm sinh phẩm là 470.000 đồng; hãng sản xuất là Công ty Việt Á.

Ngày 23/11/2020, Hội đồng mua sắm CDC Hà Nội gồm Trương Quang Việt, Lê Minh Tuyến, Đỗ Thị Thu và các phòng, ban chuyên môn đã họp, thống nhất mua kit xét nghiệm Covid-19 với tổng giá trị 13,3 tỷ đồng, thông số kỹ thuật tương đồng với các thông số đặc thù chỉ có sản phẩm do Công ty Việt Á sản xuất.

CDC Hà Nội thuê Công ty TNHH Xây dựng kỹ thuật và thương mại Hà Nội; Công ty TNHH Công nghệ Vân Long để hợp thức các thủ tục lập hồ sơ mời thầu, đánh giá hồ sơ đề xuất tài chính, báo cáo đánh giá đề xuất kỹ thuật, chấm thầu, thẩm định kết quả...

Sau khi thực hiện bàn giao kit xét nghiệm theo hợp đồng đã ký và được thanh toán tiền, Phan Quốc Việt đã trao đổi với Trương Quang Việt về việc cảm ơn CDC Hà Nội, giao Vũ Đình Hiệp đưa cho Lê Minh Tuyến gần 1,4 tỷ đồng (tương ứng 8% tổng giá trị 2 gói thầu).

Về số tiền này, Tuyến khai chỉ nhận 1,1 tỷ đồng, sau đó mang lên phòng làm việc của Trương Quang Việt, đưa 500 triệu đồng; đưa cho Thu 30 triệu đồng và gửi 9 triệu đồng để đưa cho 3 cá nhân của Tổ Thẩm định. Còn lại, Tuyến hưởng lợi hơn 830 triệu đồng.

Cơ quan tố tụng cáo buộc, hành vi của Trương Quang Việt và Lê Minh Tuyến đã vi phạm quy định pháp luật về đảm bảo tính công bằng, minh bạch trong hoạt động đấu thầu, vi phạm khoản 6, Điều 89, Luật Đấu thầu năm 2013 và khoản 2, Điều 12, Nghị định 63/2014/NĐ-CP ngày 26/6/2014, gây thiệt hại cho ngân sách nhà nước số tiền hơn 9,1 tỷ đồng.

Đối với bà Đỗ Thị Thu, cơ quan điều tra xác định, chỉ thực hiện theo sự chỉ đạo của cấp trên, không nhằm động cơ vụ lợi. Tuy có nhận 30 triệu đồng từ Tuyến, nhưng bà Thu chỉ biết là của nhà thầu, không biết đó là tiền của Công ty Việt Á, nên không xử lý hình sự mà đề nghị xem xét, xử lý kỷ luật là thỏa đáng.

Không xử lý hành vi của lãnh đạo Việt Á, do đã bị khởi tố cùng hành vi

Liên quan tới Công ty Việt Á, cơ quan tố tụng xác định, Phan Quốc Việt, Vũ Đình Hiệp và một số cá nhân tại công ty này đã thỏa thuận và chi tiền phần trăm hoa hồng cho CDC Hà Nội sau khi trúng thầu.

Hành vi này cấu thành tội vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng, tuy nhiên, nhóm Công ty Việt Á đã bị Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an khởi tố bị can cùng loại hành vi trong vụ án khác, nên Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an TP. Hà Nội không đề cập xử lý trong vụ án này là có căn cứ.

Cơ quan tố tụng cũng xác định, đối với đơn vị tư vấn đấu thầu và tư vấn lập hồ sơ mời thầu là Công ty TNHH Xây dựng kỹ thuật và thương mại Hà Nội và Công ty TNHH Công nghệ Vân Long, không liên quan đến việc xây dựng thông số kỹ thuật của kit xét nghiệm để đưa ra đấu thầu; không bàn bạc, thỏa thuận gì với CDC Hà Nội để Công ty Việt Á trúng thầu. Do đó, Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an TP. Hà Nội không xử lý bằng pháp luật hình sự.

Bên cạnh đó, Công ty DATC đã thẩm định giá theo đúng hợp đồng ký kết với CDC Hà Nội, không có căn cứ xác định các cá nhân liên quan của công ty này đồng phạm với Trương Quang Việt, nên không xử lý bằng pháp luật hình sự là thỏa đáng.