Cơ hội vàng để công nghiệp hỗ trợ Việt Nam bứt phá

Chia sẻ bên lề Hội nghị Tăng cường nội địa hóa và phát triển hệ thống nhà cung cấp do VinFast tổ chức mới đây, chuyên gia kinh tế Phạm Chi Lan khẳng định, Việt Nam hiện nay cần phát triển ngành công nghiệp nội địa hơn bao giờ hết.

Chuyên gia kinh tế Phạm Chi Lan

Bà chỉ ra rằng, hơn 50% công nghiệp chế biến chế tạo của Việt Nam hiện thuộc về các nhà đầu tư nước ngoài. Trong bối cảnh thay đổi thương mại toàn cầu và nguy cơ bị đánh thuế cao từ các thị trường lớn, Việt Nam không thể tiếp tục chỉ dựa vào năng lực của nhà đầu tư nước ngoài. “Việt Nam không có cách nào khác là vượt lên bằng nội lực của mình, bằng các ngành công nghiệp nội địa của mình, để chứng minh được chúng tôi đang sản xuất, sản phẩm của tôi chứ không phải của nước ngoài, kể cả những phần phụ liệu hoặc phụ kiện”, vị chuyên gia nói.

Bởi thế, bà Phạm Chi Lan đặc biệt nhấn mạnh ý nghĩa khi tại sự kiện, VinFast đã công bố nhiều chính sách hỗ trợ với các doanh nghiệp cung ứng như: Cam kết bao tiêu sản phẩm đầu ra; ưu đãi 50% phí thuê đất trong 3 năm đầu, 20% trong 5 năm tiếp theo cho các đối tác xây dựng nhà máy tại hai tổ hợp sản xuất ô tô VinFast ở Hải Phòng và Hà Tĩnh; kết nối các doanh nghiệp Việt Nam với các đối tác nước ngoài… Ngoài ra còn là những mục tiêu đầy triển vọng của VinFast trong thời gian tới như tăng tỷ lệ nội địa hóa lên 80% năm 2026 và sản lượng 1 triệu xe/năm vào năm 2030.

Nguyên Phó chủ tịch VCCI phân tích, trước đây khi các hãng ô tô nước ngoài như Toyota, Mitsubishi, Ford… vào Việt Nam, các doanh nghiệp này thường dùng phụ trợ của chính họ ở các nước khác như Thái Lan, khiến ngành công nghiệp phụ trợ ô tô của Việt Nam khó phát triển.

“VinFast xuất hiện và là người dẫn dắt ngành công nghiệp phụ trợ, với quy mô lớn và cam kết bao tiêu được tất cả sản phẩm đầu ra”, chuyên gia kinh tế Phạm Chi Lan nói. Bà cũng tin rằng, khi các doanh nghiệp phụ trợ làm việc cho VinFast với chuẩn mực cao và cam kết cạnh tranh quốc tế, đội ngũ này sẽ tự nâng cao được năng lực cạnh tranh toàn cầu và trưởng thành.

Chuyên gia kinh tế Phạm Chi Lan nhận định, cam kết của VinFast là đáng tin cậy. “Cam kết của VinFast hoàn toàn có thể tin được, đơn giản bởi vì VinFast muốn tồn tại được, muốn phát triển được ở thị trường Việt Nam cũng như các thị trường quốc tế và vươn ra thì phải đạt được những cam kết đó”, bà Phạm Chi Lan khẳng định.

Khác Thái Lan, Việt Nam đang tự tạo một Detroit bằng chính nội lực

Cũng chia sẻ sự tin tưởng vào kế hoạch của VinFast, PGS.TS Trần Đình Thiên, Thành viên Hội đồng Tư vấn Chính sách của Thủ tướng Chính phủ, Nguyên Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam khẳng định, việc hỗ trợ từ VinFast đối với các doanh nghiệp phụ trợ Việt Nam không phải hôm nay mới có mà đã được thực hiện từ nhiều năm trước. Bằng chứng là tổ hợp nhà máy của VinFast ở Hải Phòng đã và đang dành quỹ đất với những điều kiện ưu đãi cho một số doanh nghiệp hỗ trợ.

Với những chính sách vừa công bố, đặc biệt là việc bao tiêu sản phẩm, vị chuyên gia cho rằng, VinFast đang tạo ra điểm tựa, để các doanh nghiệp yên tâm nâng cấp công nghệ, nhân lực của mình để tham gia chuỗi cung ứng một cách bền vững. Điều này sẽ tạo nên liên kết thật sự bền vững giữa VinFast và các doanh nghiệp hỗ trợ. “Nhờ đó, VinFast mới trở thành một thương hiệu thật sự mạnh, và các doanh nghiệp hỗ trợ Việt Nam sẽ liên kết thành một chuỗi bền vững và đủ sức cạnh tranh với thế giới”, ông tin tưởng.

Vị chuyên gia cũng nhìn ra lợi ích to lớn cho đất nước từ mối liên kết trên. Ngoài việc hình thành một hệ sinh thái sản xuất hiện đại, Việt Nam sẽ được lợi lớn khi năng lực cạnh tranh quốc gia được nâng lên, cùng với công ăn việc làm cho hàng chục nghìn người lao động. Xa hơn nữa, theo ông, đó còn là sự tự tin và tự hào dân tộc khi chúng ta có thể vươn ra thế giới bằng chính thực lực của mình.

Từ đó, theo ông, để hỗ trợ hiệu quả, Nhà nước cần thay đổi cách tiếp cận để hỗ trợ cộng đồng doanh nghiệp, theo hướng không dàn trải, mà phải tập trung vào những điểm kết nối có khả năng lan tỏa. 

“Thay vì hỗ trợ từng doanh nghiệp phụ trợ nhỏ lẻ theo cách “dàn đều, bình quân”, rất manh mún, chúng ta nên thông qua các doanh nghiệp trung tâm như VinFast - nơi đang giữ vai trò định hình chuỗi giá trị và có tầm nhìn chiến lược dài hạn”, ông lên tiếng.

Nếu làm tốt, theo ông, Việt Nam hoàn toàn đứng trước cơ hội vàng để trở thành một Detroit của Đông Nam Á, như cách Thái Lan đã làm được với ngành công nghiệp hỗ trợ phát triển rất mạnh.

“Cơ hội là có, và thậm chí chúng ta đang đứng trước cơ hội vàng. Nhưng khác với Thái Lan - nơi công nghiệp hỗ trợ phát triển nhờ sự phân công của các hãng nước ngoài - Việt Nam đang tự tạo chuỗi của mình, dựa trên nội lực”, PGS.TS Trần Đình Thiên nói.