Xét nghiệm kháng thể khác hoàn toàn với xét nghiệm nhằm phát hiện virus. Đây là loại xét nghiệm huyết thanh nhằm xác định cơ thể đã có kháng thể chống lại virus hay không.

Xét nghiệm kháng thể là xét nghiệm huyết thanh nhằm xác định cơ thể đã có kháng thể chống lại virus hay không

Trên thế giới, các hướng dẫn từ cơ quan y tế của nhiều nước như Mỹ, châu Âu đều khuyến cáo không sử dụng loại xét nghiệm này với những người đã tiêm vắc-xin Covid-19.

Hiện nay có 2 kỹ thuật để tìm kháng thể là ELISA và sắc ký miễn dịch (xét nghiệm/test nhanh). Kỹ thuật ELISA giúp định lượng nồng độ kháng thể IgM và IgG trong máu. Test nhanh định tính kháng thể tương tự que thử thai.

Dù vậy, theo chuyên gia xét nghiệm này chỉ quan trọng khi sử dụng trong cộng đồng để hiểu được sự phát tán của Covid-19, phát hiện người có kháng thể, có khả năng tự bảo vệ trước virus. 

Xét nghiệm kháng thể quan trọng với cộng đồng, song không dùng để chẩn đoán một người có đang nhiễm Covid-19 hay không. Để khẳng định, chúng ta phải dùng xét nghiệm rRT-PCR.

Chưa kể, kháng thể cần thời gian để sinh ra khi một người bị bệnh, vì thế xét nghiệm kháng thể sẽ không chính xác với những người mới vừa mắc bệnh. Nó có thể gây ra tình trạng dương tính giả hoặc âm tính giả.

Phương pháp này áp dụng cho nhóm đối tượng được bác sĩ chỉ định hay có yêu cầu xét nghiệm khi chẩn đoán nghi ngờ mắc hoặc đã mắc Covid-19, kết quả sẽ hỗ trợ chẩn đoán xem cơ thể có kháng thể nhiều hay ít và qua đó biết được đáp ứng sinh kháng thể của người bệnh.

Tại Việt Nam, hiện chỉ có Bệnh viện Chợ Rẫy làm xét nghiệm định lượng kháng thể, nhưng là để giúp cho công tác tiên lượng điều trị. 

Theo GS.TS Nguyễn Anh Trí, nguyên Viện trưởng Viện Huyết học và truyền máu Trung ương, xét nghiệm nhanh để tìm kháng thể chỉ được sử dụng trong hai hoàn cảnh. 

Thứ nhất là theo dõi kết quả điều trị ở những người nhiễm SARS-CoV-2. Việc đánh giá lượng kháng thể của bệnh nhân rất quan trọng để bác sĩ điều chỉnh thuốc, thay đổi phác đồ điều trị phù hợp.

Thứ hai, xét nghiệm nhanh nhằm điều tra dịch tễ học trong cộng đồng. Mục đích là kiểm tra người dân vùng đó có bị nhiễm virus trước đây không.

Còn TS.Phạm Quang Thái, Phó Trưởng Khoa Kiểm soát bệnh truyền nhiễm, Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương cho biết, trên thế giới chưa có quốc gia nào khuyến cáo xét nghiệm định lượng kháng thể virus SARS-CoV-2 sau khi tiêm đủ 2 mũi vắc-xin.

Bởi tiêm vắc-xin cộng đồng mà xét nghiệm kháng thể, chắc chắn sẽ dẫn đến việc so sánh giữa vắc-xin này với vắc-xin khác. Về nguyên tắc, không một quốc gia nào đề xuất xét nghiệm kháng thể khi triển khai tiêm vắc-xin diện rộng, mà chỉ làm để phục vụ trong công tác nghiên cứu và điều trị để đưa ra chiến lược toàn diện hơn.

Đến nay chưa xác định chuẩn trong xét nghiệm kháng thể, nồng độ nào coi là ngưỡng bảo vệ, nồng độ nào tối ưu, nồng độ nào thì sẽ nhiễm bệnh.

Ngoài việc định lượng kháng thể nói chung, một xét nghiệm cao cấp hơn đánh giá kháng thể trung hòa mới phần nào đánh giá được khả năng bảo vệ khi phơi nhiễm với mầm bệnh.

Chung quan điểm, Phó Giám đốc CDC Hà Nội Khổng Minh Tuấn khẳng định xét nghiệm kháng thể cũng không cần thiết bởi kháng thể không tồn tại vĩnh viễn mà mất dần theo thời gian.

Việc hiểu sai xét nghiệm kháng thể Covid-19 trong máu có thể khiến mọi người coi thường các biện pháp phòng ngừa, đồng thời đưa ra kết luận không đúng về hiệu quả của vắc-xin.

Điều này có thể ảnh hưởng đến việc từ chối tiêm chủng của những người khác, cuối cùng làm tăng khả năng lây lan dịch bệnh. 

Vậy nên chuyên gia khuyến cáo người dân cần bình tĩnh khi tiếp nhận thông tin, không nên vội vàng đi xét nghiệm kháng thể. Những người đã tiêm đủ 2 mũi vắc-xin phòng Covid-19 vẫn phải tuân thủ quy định phòng, chống dịch Covid-19, thực hiện nghiêm quy định 5K.

Tuy vậy qua thực tế tìm hiểu phóng viên được biết, hiện trên mạng xã hội, nhiều đơn vị đã quảng cáo dịch vụ xét nghiệm kháng thể.

Theo những quảng cáo này, một người nếu xét nghiệm định lượng kháng thể cho ra chỉ số 0,8 nghĩa là chưa sinh kháng thể, còn nếu dưới 32 là sinh ít kháng thể, trên 32 càng nhiều đồng nghĩa kháng thể bảo vệ càng nhiều.

Trên trang fanpage “Lấy Mẫu Xét Nghiệm Tại Nhà - Xét nghiệm Công Nghệ Cao DrLab.Home” giá xét nghiệm kháng thể chống virus Covid-19 (giá chỉ 300.000 đồng); dịch vụ xét nghiệm kháng thể Covid-19 tại Bệnh viện 199 Đà Nẵng là 298.000 đồng/mẫu.

Tại CarePlus Clinic Vietnam, xét nghiệm định lượng kháng thể Covid-19 (không bao gồm tư vấn bác sĩ, chỉ trả kết quả xét nghiệm: Có hay không có kháng thể) với giá 390.000 đồng/xét nghiệm;

Xét nghiệm định lượng kháng thể Covid-19 (bao gồm tư vấn bác sĩ kết quả xét nghiệm về tiền sử bệnh, tiền sử tiêm chủng và dựa vào kết quả trị số kháng thể để đưa ra đánh giá mức chỉ số cao hay thấp, khuyến cáo phù hợp về việc bảo vệ sức khỏe cũng như phòng tránh nhiễm virus trong giai đoạn dịch Covid-19) giá 690.000 đồng/xét nghiệm.