Năm 2025 là năm thứ tư liên tiếp Chương trình Top 10 Nơi làm việc tốt nhất Việt Nam - VBW10 trong các ngành kinh tế trọng điểm được Viet Research và Báo tài chính - Đầu tư (Bộ tài chính) nghiên cứu và công bố. Đây là chương trình thường niên nhằm tìm kiếm và tôn vinh những doanh nghiệp có môi trường làm việc tốt nhất trong các ngành, các doanh nghiệp tuyển dụng hàng đầu Việt Nam, những thành tố quan trọng tạo cơ hội việc làm, góp phần chung vào sự phát triển bền vững của đất nước và nền kinh tế trong giai đoạn mới. Những doanh nghiệp xuất sắc góp mặt trong VBW10 đóng vai trò quan trọng trong việc định hình và nâng cao chất lượng thị trường lao động quốc gia, đóng vai trò dẫn dắt trong việc thúc đẩy trách nhiệm xã hội và phát triển bền vững, tạo ra giá trị lâu dài cho các cổ đông, người lao động, nền kinh tế và xã hội.

Danh sách đầy đủ Top 10 Nơi làm việc tốt nhất Việt Nam ngành Chứng khoán và phương pháp nghiên cứu được đăng tải trên Cổng thông tin của chương trình https://vbw10.vn/.

Nguồn: Top 10 Nơi làm việc tốt nhất Việt Nam ngành Chứng khoán (https://vbw10.vn/)

Nguồn: Top 10 Nơi làm việc tốt nhất Việt Nam ngành Chứng khoán (https://vbw10.vn/)

Thị trường chứng khoán đổi nhịp: Bức tranh mới đang tái định hình lực lượng lao động

Sau giai đoạn bùng nổ 2021 - 2022, thị trường chứng khoán Việt Nam nhanh chóng bước vào quỹ đạo điều chỉnh khi dòng tiền suy yếu và tâm lý thận trọng lan rộng. Thanh khoản giảm sâu khiến nhịp giao dịch chậm lại rõ rệt, tạo áp lực trực tiếp lên nguồn thu của các công ty chứng khoán. Kể từ sau đỉnh tăng trưởng, khối lượng giao dịch toàn thị trường liên tục sụt giảm, dẫn đến doanh thu môi giới lao dốc mạnh. Riêng quý IV/2024, doanh thu môi giới toàn ngành chỉ đạt khoảng 2.900 tỷ đồng - giảm 11% so với cùng kỳ năm trước. Tình hình còn khó khăn hơn ở quý I/2023 khi doanh thu môi giới toàn ngành thậm chí không thể vượt ngưỡng 2.000 tỷ đồng, giảm tới 34% so với quý trước đó. Biên lợi nhuận gộp của mảng này cũng rơi xuống mức thấp kỷ lục chỉ dao động 9 - 11%, phản ánh rõ sức ép lợi nhuận mà các công ty chứng khoán phải đối mặt.

Trong hoàn cảnh ấy, nhiều doanh nghiệp không còn lựa chọn nào khác ngoài việc thu hẹp bộ máy, loại bỏ những vị trí không tạo ra giá trị ngay lập tức và tái cấu trúc hoạt động theo hướng tinh gọn. Những bộ phận mang tính thao tác hoặc phụ thuộc hoàn toàn vào thanh khoản - đặc biệt là môi giới truyền thống và nhóm back-office trở thành đối tượng chịu tác động đầu tiên. Đây là bước đi bắt buộc nhằm duy trì hiệu quả vận hành trong bối cảnh thị trường không còn duy trì nhiệt giao dịch như những năm đỉnh cao trước đó.

Thị trường lao động vì vậy chứng kiến sự chuyển động hai chiều: thu hẹp về số lượng nhưng nâng chuẩn về chất lượng. Những vị trí mang tính thao tác, lặp lại có dấu hiệu giảm vai trò, trong khi nhóm nhân sự có chuyên môn sâu, khả năng phân tích, am hiểu công nghệ và từng bước hòa vào mô hình vận hành hiện đại lại trở thành tâm điểm. Có thể nói, ngành Chứng khoán đang bước vào giai đoạn tái cấu trúc nhân sự lớn nhất kể từ nhiều năm trở lại đây, phản ánh sự trưởng thành của thị trường và yêu cầu cạnh tranh khốc liệt hơn.

Nguồn: Top 10 Nơi làm việc tốt nhất Việt Nam ngành Chứng khoán (https://vbw10.vn/)

Áp lực đa tầng đè nặng lên nhân sự chứng khoán: Từ thu nhập co hẹp đến cuộc đua hiệu suất nghẹt thở

Lực lượng lao động ngành Chứng khoán đang chịu nhiều sức ép cùng lúc, rõ nhất là thu nhập giảm mạnh khi giao dịch trầm lắng, khiến hoa hồng môi giới - nguồn thu chủ lực sụt 30-40%. Điều này làm động lực nghề nghiệp suy giảm và lan rộng tâm lý “quiet quitting”, đặc biệt ở nhóm môi giới trẻ đối mặt chỉ tiêu cao nhưng thị trường lại kém thuận lợi.

Không chỉ thu nhập, áp lực cạnh tranh thị phần cũng đang siết chặt vòng xoay nghề nghiệp. Khi top 10 công ty chứng khoán nắm giữ tới gần 70% thị phần môi giới, những doanh nghiệp nhỏ khó duy trì vị thế, khiến nhân sự của họ phải sống trong tâm trạng thiếu an toàn nghề nghiệp. Trong khi đó, đội ngũ môi giới tại các công ty lớn lại đối diện yêu cầu ngày càng khắt khe: họ phải vừa tư vấn, vừa bán chéo sản phẩm, vừa theo sát khách hàng, vừa đáp ứng KPI tăng theo từng quý. Bản chất công việc thay đổi từ “hỗ trợ giao dịch” sang “chuyên viên kinh doanh tài chính”, đòi hỏi sự chuẩn bị nhiều hơn và áp lực lớn hơn.

Áp lực lớn nhất và dài hạn nhất đến từ yêu cầu về năng lực công nghệ - điều mà ngành Chứng khoán chưa từng đối diện với tốc độ nhanh đến vậy. Các công ty đua nhau đầu tư nền tảng số, AI, dữ liệu lớn, tự động hóa quy trình; điều này khiến một loạt công việc truyền thống bị thu hẹp hoặc thay thế. Những môi giới quen làm việc theo cảm tính, quen thao tác thủ công, hoặc thiếu kỹ năng công nghệ đang gặp khó khăn trong quá trình chuyển đổi. Ngược lại, nhóm nhân sự có khả năng đọc hiểu dữ liệu, vận hành hệ thống, sử dụng AI để tối ưu giao dịch và tư vấn khách hàng lại trở nên nổi bật.

Khoảng cách giữa yêu cầu thị trường và năng lực lao động ngành Chứng khoán ngày càng lớn, buộc doanh nghiệp và nhân sự phải “vừa làm vừa học” để theo kịp tốc độ số hóa. Trong cạnh tranh khốc liệt, các công ty chứng khoán liên tục tái cấu trúc theo hướng “tài chính + công nghệ”: VPS phát triển SmartOne, SSI ra mắt SSI Digital và hệ thống e-learning, VNDIRECT tái thiết hạ tầng sau sự cố 2024, làm tăng mạnh nhu cầu nhân sự công nghệ, dữ liệu và an toàn thông tin.

Song song đó, doanh nghiệp top đầu đầu tư mạnh vào môi trường làm việc để giữ chân nhân tài. HSC là ví dụ điển hình khi phát triển đội ngũ hơn 700 nhân sự chất lượng cao nhờ hệ giá trị FORUS, phúc lợi toàn diện và hỗ trợ đào tạo chứng chỉ quốc tế, tạo nên môi trường làm việc bền vững và thu hút trong toàn ngành.

Những lực đẩy mới định hình tương lai việc làm

Thị trường lao động ngành Chứng khoán đang bước vào giai đoạn chuyển đổi mạnh mẽ dưới tác động của công nghệ, AI và dữ liệu lớn. Hàng loạt công việc mang tính thao tác như nhập lệnh, sàng lọc hồ sơ hay xử lý yêu cầu cơ bản bị tự động hóa, khiến vai trò của back-office và môi giới truyền thống thu hẹp nhanh chóng. Ngược lại, nhu cầu tăng mạnh ở nhóm nhân sự công nghệ, phân tích dữ liệu, vận hành hệ thống giao dịch và an ninh mạng - lực lượng giữ “xương sống công nghệ” của các công ty chứng khoán. Ngay cả đội ngũ môi giới cũng buộc phải làm chủ dữ liệu thời gian thực, dùng AI để tư vấn danh mục và quản trị rủi ro, nếu không sẽ phải chuyển sang các vai trò hỗ trợ kỹ thuật hoặc đối mặt nguy cơ bị đào thải.

Song song với đó, ngành Chứng khoán ghi nhận sự dịch chuyển mạnh sang tư vấn đầu tư và quản lý tài sản. Khi mô hình thu phí giao dịch bộc lộ hạn chế, các công ty như SSI, VNDirect, HSC hay MBS xem Wealth Management là hướng đi chiến lược, từ đó nhu cầu nhân lực chất lượng cao tăng mạnh ở các vị trí phân tích đầu tư, quản lý danh mục và lập kế hoạch tài chính. Đây đều là nhóm công việc yêu cầu kỹ năng đa chiều và chứng chỉ quốc tế như CFA, CIIA hoặc chứng chỉ quản lý quỹ.

Tuy nhiên, phần lớn môi giới truyền thống chưa theo kịp yêu cầu mới của thị trường. Nhiều người thiếu nền tảng phân tích, kỹ năng điều chỉnh danh mục và khả năng xử lý biến động thị trường, khiến doanh nghiệp phải tăng cường đào tạo lại và chuẩn hóa năng lực tư vấn dài hạn. Hệ quả là thị trường lao động ngành Chứng khoán trở nên cạnh tranh hơn: nhân sự có chuyên môn sâu và hiểu công nghệ nhanh chóng trở thành lực lượng cốt lõi, trong khi nhóm môi giới thao tác đối diện áp lực chuyển dịch nghề nghiệp ngày càng lớn.

Có thể nói, hai lực đẩy - công nghệ và quản lý tài sản - đang cùng lúc định hình tương lai của nghề nghiệp trong ngành Chứng khoán. Những ai nắm bắt kịp thời xu hướng sẽ được trao cơ hội ở những vị trí giá trị cao hơn; còn những ai do dự trước sự thay đổi sẽ bị bỏ lại trong cuộc đua đang ngày càng nhanh và khốc liệt này.

Thị trường lao động ngành Chứng khoán đang bước vào giai đoạn chuyển mình mạnh mẽ, nơi bối cảnh mới, thách thức mới và những xu hướng đổi thay liên tục tạo ra động lực chuyển đổi cho toàn ngành. Dù đối mặt không ít áp lực, đây cũng là thời điểm mở ra nhiều cơ hội để doanh nghiệp nâng tầm chất lượng nhân sự và để người lao động khẳng định giá trị của mình. Nếu biết nắm bắt và thích ứng, cả doanh nghiệp lẫn người làm nghề đều có thể biến thách thức thành lợi thế, góp phần tạo dựng một lực lượng lao động chuyên nghiệp, hiện đại và sẵn sàng cho sự phát triển bền vững của thị trường chứng khoán trong tương lai.

Lễ Công bố và Vinh danh các doanh nghiệp trong Danh sách Top 10 Nơi làm việc tốt nhất Việt Nam ngành Chứng khoán sẽ diễn ra trong khuôn khổ Diễn đàn Doanh nghiệp Việt 2025 - Kiến tạo và dẫn dắt chuyển đổi bền vững, dự kiến tổ chức tại Hà Nội vào tháng 12 năm 2025 và được đăng tải tại cổng thông tin của Chương trình https://vbw10.vn/ và trên các kênh truyền thông đại chúng.