Dệt may Việt Nam đang hoàn thiện chuỗi cung ứng bền vững nhờ dòng vốn FDI

Dự án dệt may tái chế 1 tỷ USD khởi công 2027

Syre, doanh nghiệp Thụy Điển Syre đang đẩy nhanh kế hoạch xây dựng mạng lưới nhà máy tái chế toàn cầu, với nhà máy quy mô lớn (gigascale) đầu tiên, dự kiến khởi công năm 2027 tại Gia Lai, Việt Nam.  Dự án của Syre có trị giá 1 tỷ USD sẽ tập trung tái chế polyester từ phế liệu dệt may thành hạt PET chất lượng cao làm nguyên liệu cho ngành kéo sợi và dệt may.

Syre được thành lập với sự hậu thuẫn bởi H&M Group và Vargas Holding, xác định sứ mệnh giảm thiểu carbon trong ngành dệt may thông qua công nghệ tái chế tiên tiến. Trước đó, Syre đã ký hợp đồng mua bán dài hạn trị giá 600 triệu USD trong 7 năm với H&M Group từ năm 2024, đảm bảo nguồn cung polyester tái chế ổn định cho các sản phẩm của H&M.

Mới đây, Syre tiếp tục công bố thỏa thuận hợp tác dài hạn với NIKE, Inc., thương hiệu thể thao hàng đầu thế giới, như cột mốc quan trọng hướng tới tương lai mở rộng việc sử dụng nguyên liệu tuần hoàn cho ngành dệt may toàn cầu, với trọng tâm đưa polyester tái chế từ dệt may do Syre là nhà cung cấp chiến lược vào các dòng sản phẩm chủ lực của Nike. Vì thế, dự án tỷ USD của Syre được đầu tư sẽ giúp cung ứng nguồn hàng lớn cho các đối tác mà Syre đã ký kết và Việt Nam sẽ là địa chỉ cung ứng lớn của “ông lớn” này.

Ông Dennis Nobelius, Tổng giám đốc Syre cho hay: “Doanh nghiệp đang chứng minh hợp tác và cam kết lâu dài với các nhãn hàng có thể mở khóa mô hình tuần hoàn quy mô lớn. Mỗi đối tác mới sẽ giúp đẩy nhanh xây dựng chuỗi cung ứng khu vực để các thương hiệu, nhà cung cấp và người tiêu dùng cùng tham gia vào cuộc cách mạng dệt may bền vững”.

Theo đánh giá Hiệp hội Dệt May Việt Nam (Vitas), dự án của Syre phù hợp với định hướng của dệt may Việt Nam trong đa dạng hóa thị trường, sản phẩm và chuỗi cung ứng để thích ứng với những biến động của thị trường trong bối cảnh yêu cầu cao về phát triển bền vững, giảm phát thải.

10 tháng năm nay, xuất khẩu toàn ngành dệt may đạt hơn 38 tỷ USD, trong đó hàng dệt may 33 tỷ USD, tăng 7,6%, xơ sợi dệt 3,55 tỷ USD, giảm 2,9%, nguyên phụ liệu gần 2 tỷ USD, tăng khoảng 8% so với cùng kỳ. Với mức thực hiện này, dệt may đứng thứ 4 trong top 7 nhóm ngành hàng có quy mô xuất khẩu chục tỷ USD trở lên, đứng sau điện tử, máy tính và linh kiện; điện thoại các loại và linh kiện và máy móc, thiết bị, dụng cụ, phụ tùng khác.

Việt Nam hiện đứng thứ ba thế giới về xuất khẩu dệt may (sau Trung Quốc và Bangladesh), thị trường xuất khẩu lớn tập trung lớn ở thị trường Mỹ và EU, Hàn Quốc, Nhật Bản…

Ông Vũ Đức Giang, Chủ tịch Vitas đánh giá, dệt may Việt Nam đang bước qua giai đoạn gia công, tiến tới sản xuất các mặt hàng có giá trị cao để tạo dựng thương hiệu quốc gia. Trong đó, sản xuất hàng thời trang bền vững, có tính sử dụng lâu dài đang là xu hướng trên toàn cầu, hiện đã được Mỹ, EU… áp dụng. Chẳng hạn, EU đặt ra mục tiêu đến năm 2030, các sản phẩm dệt may trên thị trường này phải có độ bền cao, dễ sửa chữa, tái sử dụng và chủ yếu làm từ nguyên liệu tái chế.

EU yêu cầu thiết kế sinh thái, cấm tiêu hủy hàng tồn kho, giảm phát thải vi nhựa và tăng trách nhiệm của nhà sản xuất đối với sản phẩm trong suốt vòng đời. Các quy định này đang dần được luật hóa thành yêu cầu bắt buộc đối với tất cả hàng dệt may nhập khẩu vào EU. Nếu không đáp ứng những quy định trên, doanh nghiệp sẽ khó duy trì được vị trí trong chuỗi cung ứng dệt may vào thị trường 27 nước EU.

Dự án của Syre có ý nghĩa quan trọng trong việc đưa Việt Nam trở thành trung tâm công nghiệp dệt may tuần hoàn toàn cầu, tạo nhiều việc làm và đóng góp vào nền kinh tế xanh.

Khối ngoại vẫn lấn át

Chuyển đổi sang sản xuất xanh, bền vững không chỉ để đáp ứng quy định, mà còn nâng cao giá trị thương hiệu và vị thế trong chuỗi cung ứng dệt may toàn cầu. Hiện, 65% kim ngạch xuất khẩu dệt may thuộc về khu vực FDI và hoạt động đầu tư của các doanh nghiệp FDI là động lực quan trọng giúp thay đổi trình độ cung ứng của ngành. Việt Nam hiện có trên 3.500 dự án đầu tư trực tiếp nước ngoài trong ngành dệt may, với tổng mức đầu tư khoảng 38 tỷ USD.

Vốn FDI làm tăng nhanh năng lực sản xuất, cung ứng và doanh thu xuất khẩu. Báo cáo Xuất nhập khẩu 2024 cho biết, kim ngạch xuất khẩu toàn ngành hàng dệt may năm 2024 đạt hơn 41,4 tỷ USD, tăng gần 10% so với năm 2023 và chiếm tỷ trọng 10,2% tổng kim ngạch xuất khẩu năm 2024 của cả nước. Kết quả này vượt xa so với kim ngạch 2 tỷ USD của năm 2000. Mục tiêu trong năm nay của ngành đạt doanh thu xuất khẩu 46-47 tỷ USD.

Sau nhiều năm phụ thuộc gần như hoàn toàn vào nguồn nguyên phụ liệu nhập khẩu, ngành dệt may đã có thêm nguồn cung phụ liệu tại chỗ, được bổ sung đáng kể từ các dự án đầu tư trong và ngoài nước. Dòng vốn FDI vào dệt may Việt Nam sẽ không ồ ạt như chục năm về trước, khi Việt Nam đang đàm phán loạt FTA thế hệ mới, nhưng quy mô vốn dự báo sẽ gia tăng, tương tự như dự án tỷ USD mà Syre thực hiện. Các doanh nghiệp FDI mở rộng hoạt động tại Việt Nam để tận dụng lợi thế về môi trường đầu tư, lao động và độ mở của nền kinh tế ngày càng lớn với loạt FTA thế hệ mới như CPTPP, EVFTA, RCEP mà Việt Nam là thành viên.