Phiên thảo luận về dự thảo Luật Thuế VAT sửa đổi của đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách.

Thường trực Ủy ban Tài chính - ngân sách đề nghị Cơ quan soạn thảo Luật Thuế giá trị gia tăng khi ban hành Nghị định về quản lý hải quan đối với hàng hoá xuất khẩu, nhập khẩu giao dịch qua thương mại điện tử bảo đảm chấm dứt hiệu lực của quy định miễn loại thuế này với hàng nhập khẩu giá trị nhỏ tại Quyết định số 78/2010/QĐ-TTg.

Nội dung trên được nêu tại báo cáo một số vấn đề lớn trong giải trình, tiếp thu, chỉnh lý Dự thảo Luật Thuế giá trị gia tăng sửa đổi (Dự thảo) của Ủy ban Tài chính - ngân sách, phục vụ phiên thảo luận của hội nghị đại biểu Quốc hội chuyên trách, sáng 29/8.

Trước đó, khi thảo luận tại Kỳ họp thứ 7, nhiều đại biểu đề nghị thu thuế đối với hàng hóa nhập khẩu có giá trị nhỏ. Có ý kiến đồng tình miễn thuế VAT đối với hàng hóa giá trị nhỏ song cần phân biệt các trường hợp. Cụ thể, đối với trường hợp kinh doanh thì phải thu thuế; đối với trường hợp hành lý mang theo của người xuất, nhập cảnh thì miễn thuế.

Tại phiên họp chuyên đề pháp luật tháng 8/2024 của Uỷ ban Thường vụ Quốc hội, Thường trực Ủy ban Tài chính - ngân sách và Cơ quan soạn thảo giải thích, Luật Thuế VAT hiện hành và Dự thảo luật sửa đổi không quy định việc miễn thuế VAT đối với hàng hóa nhập khẩu có giá trị nhỏ. Quyết định số 78/2010/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ cho phép hàng hoá nhập khẩu có giá trị nhỏ dưới 1 triệu đồng gửi qua dịch vụ chuyển phát nhanh được miễn thuế nhập khẩu và thuế VAT ở khâu nhập khẩu.

Điều này đã ảnh hưởng đến hiệu quả của công tác thu thuế VAT, đặc biệt là đối với giao dịch mua bán các hàng hoá này thông qua nền tảng số và sàn giao dịch thương mại điện tử. Trên thực tế, hàng ngày đang có khoảng 4-5 triệu đơn hàng giá trị nhỏ được vận chuyển từ Trung Quốc về Việt Nam qua các sàn thương mại điện tử; hàng ngày trung bình có 45-63 triệu USD hàng giá trị nhỏ đã không được thu thuế nhập khẩu và thuế VAT.

Tiếp tục đề cập vấn đề trên trong báo cáo phục vụ hội nghị đại biểu chuyên trách, Thường trực Ủy ban Tài chính - Ngân sách nêu rõ, tiếp thu ý kiến đại biểu, Thường trực Ủy ban đề nghị Cơ quan soạn thảo khi ban hành Nghị định về quản lý hải quan đối với hàng hoá xuất khẩu, nhập khẩu giao dịch qua thương mại điện tử bảo đảm chấm dứt hiệu lực của quy định miễn thuế VAT hàng nhập khẩu giá trị nhỏ tại Quyết định số 78/2010/QĐ-TTg để có thể mở rộng và bao quát nguồn thu, phù hợp với thông lệ quốc tế. Điều này sẽ làm tăng số thu về thuế VAT từ các hoạt động kinh doanh thương mại điện tử đối với hàng hoá.

Với mức thế mức doanh thu bán hàng hóa, dịch vụ không chịu thuế, một số ý kiến đại biểu đề nghị quy định cụ thể trong Luật mức ngưỡng doanh thu không chịu thuế, không giao Chính phủ quy định. Có ý kiến đề nghị quy định mức ngưỡng doanh thu trong Luật và giao UBTVQH thẩm quyền điều chỉnh hoặc giao Chính phủ quy định cụ thể.

Thường trực Ủy ban thẩm tra cho rằng, việc sửa đổi, điều chỉnh quy định về ngưỡng doanh thu hàng năm thuộc diện không chịu thuế là cần thiết và cần được quy định cụ thể trong Luật nhằm xác lập căn cứ pháp lý rõ ràng, minh bạch và bảo đảm phù hợp, tuân thủ quy định của Hiến pháp là “các khoản thu, chi ngân sách nhà nước phải được dự toán và do luật định”.

Luật Thuế VAT số 31/2013/QH13 cũng đang quy định cụ thể mức doanh thu không chịu thuế VAT (100 triệu đồng/năm). Mức doanh thu 100 triệu đồng/năm nếu được tính theo tỷ lệ tăng GDP và CPI bình quân từ năm 2013 đến nay thì sẽ là 285 triệu đồng.

Theo số liệu tính toán của Bộ Tài chính, nếu xây dựng mức doanh thu không chịu thuế là 200 triệu đồng/năm thì số lượng hộ, cá nhân kinh doanh thuộc diện nộp thuế sẽ giảm 620.653 hộ, số thu NSNN sẽ giảm khoảng 2.630 tỷ đồng; nếu mức doanh thu không chịu thuế là 300 triệu đồng/năm thì số lượng hộ, cá nhân kinh doanh thuộc diện nộp thuế sẽ giảm 734.735 hộ, số thu NSNN sẽ giảm khoảng 6.383 tỷ đồng.

Tại phiên họp chuyên đề pháp luật tháng 8/2024, UBTVQH đã kết luận theo hướng “các cơ quan thống nhất mức ngưỡng cụ thể quy định trong Luật, phù hợp tình hình kinh tế - xã hội và giao UBTVQH thẩm quyền điều chỉnh phù hợp với từng thời kỳ”.

Tiếp thu ý kiến UBTVQH, đa số ý kiến trong Thường trực Ủy ban thẩm tra và Cơ quan soạn thảo thống nhất chỉnh lý và quy định tại khoản 25 Điều 5 dự thảo Luật nội dung: Hàng hóa, dịch vụ của hộ, cá nhân kinh doanh có mức doanh thu hàng năm từ hai trăm triệu đồng trở xuống, trường hợp chỉ số giá tiêu dùng (CPI) biến động trên 20% so với thời điểm Luật này có hiệu lực thi hành hoặc thời điểm điều chỉnh gần nhất thì Chính phủ trình UBTVQH điều chỉnh mức doanh thu tại khoản này phù hợp với tình hình phát triển kinh tế - xã hội từng thời kỳ.