Định lượng đóng góp của kinh tế số trong tăng trưởng của Việt Nam

Kinh tế số đang trở thành đặc trưng và xu hướng phát triển quan trọng. Vì vậy, cần nhận diện và đo lường kinh tế số để từ đó, đề xuất cách thức thực hiện phù hợp với thực tế.

TIN LIÊN QUAN

Ngày 21/3, Hội thảo khoa học quốc gia với chủ đề “Phân tích định lượng các vấn đề kinh tế và xã hội trong môi trường số” lần thứ 3 đã diễn ra tại Hà Nội.

Học viện Chính sách và Phát triển, Đại học Hà Nội và Đại học Thương mại vừa phối hợp tổ chức Sự kiện thu hút nhiều chuyên gia, nhà quản lý, doanh nghiệp tham dự với mong muốn tạo liên kết trong hoạt động nghiên cứu khoa học, gắn nghiên cứu với thực tiễn, cùng góp sức thúc đẩy hiệu quả và hiện thực hóa chiến lược quốc gia về chuyển đổi số tại Việt Nam.

PGS.TS Trần Trọng Nguyên, Giám đốc Học viện Chính sách và Phát triển phát biểu khai mạc Hội thảo. (Ảnh: Lê Tiên)

Phát biểu khai mạc Hội thảo, PGS.TS Trần Trọng Nguyên, Giám đốc Học viện Chính sách và Phát triển cho biết, quá trình chuyển đổi số là một quá trình mang tính toàn diện, tác động đến tất cả các lĩnh vực của đời sống xã hội như, kinh tế, chính trị, văn hóa, giáo dục, y tế… Đồng thời, tạo ra những đột phá trong cách thức hoạt động sản xuất, kinh doanh, nâng cao năng suất, giảm chi phí cho các doanh nghiệp của nhiều lĩnh vực, thúc đẩy nền kinh tế Việt Nam tăng trưởng, phát triển.

“Trong bối cảnh đó, kinh tế số đang trở thành đặc trưng và xu hướng phát triển quan trọng được nhiều quốc gia nghiên cứu, phát triển. Với dân số gần một trăm triệu người, Việt Nam đang được đánh giá là một trong những quốc gia có tốc độ phát triển kinh tế ở mức khá cao trong khu vực ASEAN, Chính phủ Việt Nam cũng thể hiện rõ quyết tâm, định hướng và nỗ lực hành động mạnh mẽ trong việc thúc đẩy phát triển kinh tế số.…”, PGS.TS Trần Trọng Nguyên khẳng định.

Theo bà Nguyễn Thị Thu Hương, Phó Vụ trưởng Vụ Hệ thống Tài khoản quốc gia, Tổng cục Thống kê, kinh tế số đang phát triển mạnh mẽ trên thế giới, vừa là thách thức, vừa là cơ hội để Việt Nam có thể tận dụng phát triển kinh tế trong bối cảnh hội nhập toàn cầu. Để đạt được mục tiêu Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng, Quyết định của Thủ tướng Chính phủ đề ra về phát triển kinh tế số, đòi hỏi phải thực hiện nhiều giải pháp đồng bộ để nhận diện và đo lường kinh tế số, từ đó, đề xuất cách thức thực hiện phù hợp với thực tế.

Do vậy, việc thống kê đo lường quy mô nền kinh tế số là rất cần thiết, đặc biệt đo lường đóng góp giá trị tăng thêm của kinh tế số trong GDP.

Hội thảo thu hút sự quan tâm của đông đảo các nhà khoa học, các nhà nghiên cứu, các chuyên gia, các giảng viên và các lãnh đạo doanh nghiệp. (Ảnh: Lê Tiên)

Cũng theo bà Hương, do trên thế giới chưa có hướng dẫn chung thống nhất về đo lường đóng góp của kinh tế số trong tăng trưởng nên phạm vi, phương pháp đo lường kinh tế số ở các quốc gia trên thế giới là khác nhau, dẫn đến kết quả tính toán đóng góp của kinh tế số trong GDP ở các nước cũng khác nhau.

Theo số liệu mới nhất, Trung Quốc công bố ước tính tỷ trọng kinh tế số trong GDP năm 2019 và 2021 lần lượt là khoảng 30% và 40%; tỷ trọng kinh tế số trong GDP của Singapore năm 2022 là 17,3%; tỷ trọng kinh tế số trong GDP của Úc năm 2021 là 6,4% và của Thái Lan năm 2021 là 12,7%, năm 2022 là 12,3%.

Tại Việt Nam, để đo lường đóng góp của kinh tế số trong tăng trưởng, Tổng cục Thống kê đã nghiên cứu các tài liệu hướng dẫn của các tổ chức quốc tế như Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD), Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB)…, xây dựng phương pháp tính chỉ tiêu kinh tế số phù hợp với lý luận chung của Tài khoản quốc gia và thực tế nguồn thông tin hiện có của Việt Nam.

Theo tính toán của Tổng cục Thống kê, năm 2023, các ngành có tỷ trọng giá trị tăng thêm do hoạt động số hóa cao nhất là thương mại (bán buôn, bán lẻ) có tỷ trọng giá trị tăng thêm trong GDP là 1,75%, cao nhất trong các ngành được số hóa. Tiếp đến là ngành sản xuất và phân phối điện với tỷ trọng 0,45%; ngành sản xuất sản phẩm từ kim loại đúc sẵn là 0,26%; hoạt động dịch vụ tài chính và phát thanh truyền hình trong hoạt động của mình tương đương nhau khoảng 0,2% trong GDP…

Nguồn: Tổng cục Thống kê

Cũng theo bà Hương, các ngành kinh tế có xu hướng số hóa ngày càng cao, như: hoạt động kinh doanh, thương mại bán buôn, bán lẻ do hoạt động kinh doanh online ngày càng phát triển và nhu cầu mua sắm online của người dân cũng ngày càng tăng lên; sản xuất và phân phối điện; hoạt động tài chính ngân hàng; hoạt động phát thanh truyền hình… có xu hướng ứng dụng công nghệ thông tin ngày càng mạnh mẽ.

Cũng tại Hội thảo, các nhà khoa học, các nhà nghiên cứu, các chuyên gia, các giảng viên và các lãnh đạo doanh nghiệp đã trao đổi, chia sẻ kết quả nghiên cứu về các vấn đề: Nghiên cứu định lượng các vấn đề kinh tế - xã hội để đưa ra các chính sách, chiến lược, quy hoạch, kế hoạch, đầu tư phát triển cho Việt Nam; Nghiên cứu định lượng về quản trị kinh doanh, tài chính, kế toán, marketing, du lịch tại các doanh nghiệp trong bối cảnh chuyển đổi số và phát triển kinh tế số; Phân tích, dự báo các vấn đề kinh tế - xã hội dựa trên công nghệ AI và dữ liệu lớn.

PGS.TS Trần Trọng Nguyên cho biết, trên cơ sở các đề xuất, kiến nghị và giải pháp, Ban Tổ chức Hội thảo sẽ xây dựng Báo cáo học thuật gửi tới các đơn vị chức năng để phục vụ kịp thời công tác hoạch định, chính sách phát triển kinh tế - xã hội theo định hướng chuyển đổi số, kinh tế số đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 411/QĐ-TTg ngày 31/3/2022.