Theo Bộ Y tế, mặc dù các triệu chứng Covid-19 ở trẻ em thường nhẹ hơn so với người lớn, tuy nhiên cũng có một tỷ lệ nhất định trẻ em tồn tại các triệu chứng kéo dài như mệt mỏi, đau đầu, ho... sau đợt cấp của Covid-19.

Khi nào nên cho trẻ đi khám hậu Covid-19? Hậu Covid-19 ở trẻ có thực sự đáng lo? Làm gì để phòng chống hậu Covid-19 ở trẻ đang là thắc mắc của nhiều bậc phụ huynh.

Hậu Covid-19 là gì?

Hậu Covid-19 là thuật ngữ để chỉ một nhóm triệu chứng tồn tại lâu dài (mệt mỏi, rối loạn vị giác, đau đầu, ho, khó thở...) trẻ gặp phải sau mắc Covid-19 trên 4 tuần và có ảnh hưởng đến hoạt động hằng ngày của trẻ. Các triệu chứng này có thể tồn tại từ lúc trẻ mắc Covid-19 hoặc mới xuất hiện sau khi đã khỏi bệnh và không do các căn nguyên khác gây ra.

Hậu Covid-19 ở trẻ em có hay gặp không?

Cho tới nay, tỷ lệ chính xác mắc hậu Covid-19 ở trẻ em chưa rõ do triệu chứng đa dạng, chưa có thống kê đầy đủ số lượng ca mắc Covid-19 thực sự, tiêu chuẩn chẩn đoán hậu Covid-19 còn khác nhau giữa các nghiên cứu. Ở người lớn theo Tổ chức Y tế thế giới tỷ lệ bệnh nhân có biểu hiện hậu Covid-19 khoảng từ 10 -20%.

Nguyên nhân của hậu Covid-19 là gì?

Chưa rõ nguyên nhân chính xác, hậu Covid-19 có thể là hậu quả của nhiều yếu tố phối hợpn như đặc điểm của virus, yếu tố cơ thể người bệnh, đáp ứng miễn dịch của cơ thể với virus, di chứng sau điều trị hồi sức tích cực. 

Một số giả thuyết do sự xâm nhập của virus vào các tế bào của nhiều cơ quan khac nhau; do phản ứng viêm mạn tính; do tình trạng tăng đông và tắc các vi mạch nhỏ trong đợt mắc Covid-19 cấp tính gây ra tổn thương cơ quan mạn tính kéo dài; do các yếu tố tâm lý xã hội liên quan tới giai đoạn mắc Covid-19 cấp tính.

Có thể tiên đoán một trẻ sẽ bị mắc hậu Covid-19 hay không?

Cho tới nay chưa có yếu tố nào giúp tiên đoán chắc chắn trẻ sẽ bị hậu Covid-19 sau mắc cấp tính. Một trẻ mắc Covid-19 mức độ nhẹ cũng có thể xuất hiện các dấu hiệu của hậu Covid-19.

Tuy nhiên, một số nghiên cứu chỉ ra trẻ mắc Covid-19 mức độ nguy kịch cần điều trị hồi sức, trẻ béo phì, tiền sử dị ứng có nguy cơ xuất hiện triệu chứng hậu Covid-19 cao hơn nhóm trẻ khác.

Các triệu chứng hay gặp của hậu Covid-19 ở trẻ em là gì?

Hậu Covid-19 có thể gây ảnh hưởng tới hầu hết các cơ quan, trong do thường gặp các triệu chứng tâm thần kinh như mệt mỏi, rối loạn vị giác, khướu giác, đau đầu, kém tập trung, các triệu chứng hô hấp hay gặp là ho kéo dài, đau họng, khó thở,... 

Ngoài ra trẻ có thể đau khớp, đau cơ, nặng ngực, hồi hộp đánh trống ngực. Hội chứng viêm đa hệ thống (MIS-C) sau nhiễm SARS-CoV-2 tuy hiếm gặp nhưng là tình trạng nặng và có thể nguy hiểm đến tính mạng, có thể xuất hiện sau 2-6 tuần mắc Covid-19.

Khi nào cần đưa trẻ đi khám lại sau khi trẻ bị mắc Covid-19 cấp tính?

Khi cha mẹ thấy trẻ có các triệu chứng như mô tả ở trên hoặc xuất hiện bất kỳ dấu hiệu nào mà trước khi mắc Covid-19 trẻ không có, cần cho trẻ đi khám ngay tại các cơ sở y tế. 

Với trẻ mắc Covid-19 điều trị nội trú, cần đưa trẻ khám và theo dõi ngoại trú theo lịch hẹn của cơ sở y tế khi ra viện.

Một trẻ nghi ngờ bị hậu Covid-19 được khám và điều trị như thế nào?

Cần lưu ý rằng, không phải tất cả các triệu chứng xuất hiện ở trẻ sau mắc Covid-19 đều là hậu Covid-19. Trước khi kết luận triệu chứng đó do hậu Covid-19, cần loại trừ các nguyên nhân khác. Chỉ làm các xét nghiệm thăm dò cần thiết khi có biểu hiện triệu chứng.

Nguyên tắc trong tiếp cận hậu Covid-19 ở trẻ em bao gồm:

Phối hợp nhiều chuyên khoa

Chẩn đoán bằng phương pháp loại trừ

Điều trị triệu chứng, phục hồi chức năng và hướng dẫn cha mẹ và trẻ tự điều chỉnh.

Làm thế nào để dự phòng hậu Covid-19 cho trẻ?

Hiện nay chưa có bất kỳ một biện pháp vật lý, thuốc hay thực phẩm nào giúp ngăn chặn việc xuất hiện hậu Covid-19. 

Phương pháp duy nhất giúp không mắc hậu Covid-19 là dự phòng nhiễm SARS-CoV-2 cho trẻ bằng cách thực hiện đầy đủ các biện pháp dự phòng Covid-19 thích hợp và cho trẻ tiêm vắc-xin phòng Covid-19 theo khuyến cáo của ngành Y tế.