Nhờ mô hình khép kín từ sản xuất - giống - phân phối, Dalat Hasfarm đã duy trì được vị thế số 1 tại Việt Nam và xuất khẩu sang nhiều thị trường khó tính.

Thương vụ M&A lịch sử

Việc Hasfarm Holdings - công ty mẹ của Dalat Hasfarm chốt thương vụ mua bán, sáp nhập (M&A) lịch sử trị giá hơn 4.500 tỷ đồng để thâu tóm Tập đoàn Lynch (Australia) cho thấy bước đi chiến lược từ cao nguyên Đà Lạt đến “ông lớn” toàn cầu ngành hoa. Thương vụ chính thức ghi tên Việt Nam vào bản đồ các thương vụ M&A lớn của ngành nông nghiệp thế giới.

Theo công bố, Hasfarm Holdings đã đạt thỏa thuận mua lại 100% cổ phần Tập đoàn Lynch - một công ty niêm yết trên sàn ASX (Australia). Giá chào mua 2,245 AUD/cổ phiếu, đưa tổng giá trị thương vụ lên khoảng 270 triệu AUD, tương đương 4.531 tỷ đồng. Với quy mô này, đây là thương vụ thâu tóm lớn nhất từ trước đến nay trong lĩnh vực hoa tươi có liên quan đến một doanh nghiệp có gốc Việt.

Thỏa thuận hiện chờ sự phê duyệt từ cổ đông và báo cáo đánh giá độc lập. Tuy nhiên, giới quan sát tin rằng, thương vụ sẽ sớm hoàn tất, bởi cả hai bên đều nhìn thấy giá trị cộng hưởng rõ ràng: Dalat Hasfarm có năng lực sản xuất quy mô lớn, trong khi Lynch sở hữu kênh phân phối sâu rộng tại Australia, một trong những thị trường khó tính nhất thế giới.

Tuyên bố từ Dalat Hasfarm cho thấy tham vọng lớn. Với sự hợp nhất này, Dalat Hasfarm sẽ trở thành công ty hàng đầu tại châu Á và một trong những công ty hoa tươi lớn nhất thế giới, với hoạt động sản xuất tại Việt Nam, Trung Quốc, Indonesia và tiếp cận trực tiếp các thị trường lớn như Trung Quốc, Nhật Bản, Australia.

Điểm đáng chú ý là, sau khi thâu tóm Lynch, Dalat Hasfarm sẽ không chỉ dừng lại ở việc gia tăng năng lực sản xuất. Doanh nghiệp dự kiến triển khai chiến lược chuỗi giá trị tích hợp, tức hỗ trợ Lynch xây dựng nền tảng sản xuất, phân phối và logistics, đặc biệt tại Trung Quốc.

Việc này giúp Dalat Hasfarm tối ưu chi phí sản xuất nhờ quy mô lớn; ổn định nguồn cung cho các nhà bán lẻ tại Australia và Nhật Bản; mở rộng kênh phân phối với thương hiệu bản địa Lynch vốn đã có uy tín tại thị trường quốc tế. Chiến lược này không chỉ củng cố vị thế của Dalat Hasfarm, mà còn đưa Việt Nam trở thành trung tâm sản xuất, xuất khẩu hoa quan trọng trong chuỗi cung ứng toàn cầu.

Một trong những yếu tố giúp thương vụ thành công chính là sự hậu thuẫn từ “ông lớn” ngành Private Equity - Texas Pacific Group (TPG). Đây là quỹ đầu tư tư nhân hàng đầu thế giới, hiện quản lý hơn 239 tỷ USD tài sản. Cuối năm 2024, TPG đã rót vốn vào Hasfarm Holdings, định giá doanh nghiệp ở mức nửa tỷ USD.

Theo ông Joel Thickins, đồng Giám đốc TPG châu Á, việc mua lại Lynch là bước đi phù hợp trong chiến lược xây dựng công ty dẫn đầu khu vực dựa trên chuyên môn và quy mô. TPG vốn nổi tiếng với các thương vụ đầu tư lớn vào Masan, FPT, cho thấy họ có kinh nghiệm hỗ trợ doanh nghiệp Việt vươn ra quốc tế.

Sự hiện diện của TPG không chỉ mang lại nguồn vốn, mà còn mang đến kinh nghiệm toàn cầu về quản trị, M&A và chiến lược thị trường. Đây là đòn bẩy quan trọng để Dalat Hasfarm biến mình từ một công ty gia đình có gốc Hà Lan tại Đà Lạt thành tập đoàn đa quốc gia.

Được ông Thomas Hooft (Hà Lan) thành lập từ năm 1994, Hasfarm Holdings khởi đầu với những nhà kính ở cao nguyên Đà Lạt. Sau 30 năm, Công ty đã trở thành chuỗi hoa tươi lớn nhất Việt Nam, với hơn 320 ha nhà kính tại Lâm Đồng, 200 triệu cành hoa và 250 triệu ngọn giống mỗi năm; hơn 4.000 nhân viên tại Việt Nam, Trung Quốc, Indonesia, Nhật Bản, New Zealand; 21 cửa hàng Dalat Hasfarm cùng hệ thống phân phối tại Co.op Mart, Mega Market, Big C, Lotte Mart, Winmart...

Nhờ mô hình khép kín từ sản xuất - giống - phân phối, Dalat Hasfarm đã duy trì được vị thế số 1 tại Việt Nam và xuất khẩu sang nhiều thị trường khó tính như Nhật Bản, EU. Nếu hoàn tất, thương vụ Hasfarm - Lynch sẽ đánh dấu bước ngoặt lần đầu tiên một doanh nghiệp gắn với Việt Nam trở thành “tay chơi” toàn cầu trong ngành hoa trị giá hàng chục tỷ USD.

Hoa Việt cần gì ngoài sắc đẹp?

Ngành hoa tươi Việt Nam đang khoe sắc rực rỡ hơn bao giờ hết, từ những cánh đồng hoa trải dài ở Đà Lạt đến các khu trồng hoa công nghệ cao ở Đồng Tháp, Lâm Đồng, Mộc Châu, Mê Linh, Tây Tựu (Hà Nội) trở thành một ngành kinh tế mới đang hình thành với quy mô gần 2 tỷ USD. Không chỉ phục vụ nhu cầu trong nước, những cành hoa Việt đang vươn mình ra thế giới, ghi dấu tại các thị trường khó tính như Nhật Bản, EU và Mỹ.

Sự bùng nổ tiêu dùng trong nước, làn sóng đô thị hóa, công nghệ nhà kính và sự dịch chuyển trong hành vi mua sắm, từ chợ truyền thống đến kênh số đang tạo nên một “cuộc cách mạng xanh” đầy tiềm năng. Nhưng để thực sự trở thành ngành công nghiệp tỷ USD, hoa Việt cần gì ngoài sắc đẹp?

Ngành hoa tươi Việt Nam phân mảnh nhưng đang dần chuyên nghiệp hóa với sự xuất hiện của các “đầu tàu”. Trong đó, “ông lớn” Dalat Hasfarm chiếm lĩnh thị trường, với sản lượng xuất khẩu chiếm khoảng 50% tổng kim ngạch hoa Việt Nam. Kế tiếp là Hoa Mặt Trời, Trang trại Langbiang (Lâm Đồng), là những tên tuổi áp dụng công nghệ cao với ứng dụng nhà kính, giống mới, cho đến Làng hoa truyền thống như Tây Tựu, Mê Linh (Hà Nội), Sa Đéc (Đồng Tháp), các làng hoa Đà Lạt. Chuỗi bán lẻ và điện hoa gồm Liti Florist, 38 độ Hoa, Flower Corner, Hoayeuthuong (start-up được Greenwings Hà Lan đầu tư 28 tỷ đồng).

Sự tham gia của vốn ngoại và công nghệ quốc tế đang nâng chuẩn ngành hoa Việt Nam, mở ra cơ hội xuất khẩu quy mô lớn hơn.

Nhập khẩu và xuất khẩu hoa tươi đang tạo ra dòng chảy hai chiều. Việt Nam nhập nhiều hoa cao cấp từ Hà Lan (tulip), Ecuador (hoa hồng), Trung Quốc (cẩm chướng), Thái Lan (lan). Hoa nhập khẩu phục vụ phân khúc sang trọng, giá cao (hoa hồng Ecuador 50.000 - 60.000 đồng/bông), tập trung ở Hà Nội và TP.HCM.

Trong khi đó, xuất khẩu hoa đến các thị trường chính như Nhật Bản (chiếm 59%), Australia, Trung Quốc, Hàn Quốc. Tuy nhiên, lượng hoa Việt Nam xuất khẩu sang EU còn rất nhỏ do tiêu chuẩn khắt khe và vấn đề bản quyền giống. Các doanh nghiệp tham gia thị trường cho rằng, Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam - EU (EVFTA) mở ra ưu đãi thuế, nhưng cần đầu tư công nghệ bảo quản và giống mới để khai thác.

Trong tương lai, phân khúc cao cấp sẽ tăng trưởng khi hoa nhập khẩu và hoa trồng trong nước đạt chuẩn quốc tế sẽ bùng nổ tại đô thị lớn. Đầu tư hoa công nghệ cao lên ngôi, với nhà kính hiện đại, giống bản quyền, logistics lạnh. Chú trọng phát triển giống hoa bản quyền, hợp tác với Hà Lan, Nhật Bản để nâng chất lượng.

Đáng lưu ý, trong thương vụ của Hasfarm - Lynch, thị trường Trung Quốc được coi là điểm nhấn. Thậm chí, giới phân tích cho rằng, cơ hội cho hoa Việt Nam qua cửa ngõ Trung Quốc càng rõ nét hơn, hướng tới một ngành công nghiệp hoa hiện đại, vươn ra thế giới từ trục hợp tác Việt Nam - Vân Nam.

Đầu tháng 11/2024, trong chuyến công tác tại Trung Quốc, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã có buổi tiếp ông Tào Vinh Căn, Chủ tịch Công ty TNHH Trung tâm Thương mại và Đấu giá Hoa Quốc tế Côn Minh (KIFA) - doanh nghiệp vận hành sàn giao dịch hoa lớn nhất châu Á. Cuộc gặp không chỉ mang tính xã giao, mà mở ra một hướng hợp tác chiến lược cho ngành hoa Việt Nam, một lĩnh vực lâu nay chưa được khai thác đúng tầm so với tiềm năng.

KIFA được ví như chợ hoa lớn nhất châu Á, với hơn 2.000 loại hoa tươi với hơn 40 chủng loại, mỗi ngày đấu giá tới hàng chục triệu cành hoa, phân phối tới các thành phố lớn của Trung Quốc và xuất khẩu sang Nhật Bản, Singapore, Thái Lan, Nga, Australia… Điều này có nghĩa, bất kỳ đối tác nào có mặt trong chuỗi của KIFA đều có thể tiếp cận cả thị trường Trung Quốc lẫn quốc tế, một lợi thế hiếm có đối với ngành hoa Việt Nam. Ngược lại, Việt Nam có thể trở thành nguồn cung bổ sung quan trọng cho Trung Quốc nếu tận dụng tốt cơ hội hợp tác.

Trong buổi làm việc đó, ông Tào Vinh Căn đã đề xuất một loạt hướng hợp tác với Việt Nam về việc nghiên cứu giống, quy hoạch vùng trồng, tiêu thụ hoa, phát triển sàn giao dịch, hỗ trợ nông dân và xây dựng chuỗi cung ứng chung. Đây chính là những “mảnh ghép” mà Việt Nam còn thiếu để nâng cấp ngành hoa.

Để tận dụng cơ hội từ KIFA và thị trường Trung Quốc, Việt Nam có thể triển khai một số định hướng chiến lược. Đầu tiên là phát triển các cụm công nghiệp hoa, tập trung tại Đà Lạt, Mộc Châu, Lào Cai và Hà Nội, vừa phục vụ nhu cầu nội địa, vừa hướng tới xuất khẩu. Đầu tư vào logistics lạnh và các trung tâm đấu giá cần có sự tham gia của Nhà nước, khu vực tư nhân và các nhà đầu tư nước ngoài, nhằm hình thành hệ thống hạ tầng đạt chuẩn quốc tế.

Bên cạnh đó, hợp tác nghiên cứu giống và chuyển giao công nghệ thông qua việc hợp tác với KIFA cùng các viện nghiên cứu trong và ngoài nước, qua đó tạo dựng hệ sinh thái đổi mới. Xây dựng thương hiệu quốc gia cho hoa Việt Nam, tương tự như đối với gạo ST25 hay cà phê Buôn Ma Thuột, đòi hỏi một chiến lược marketing tổng thể nhằm định vị hoa Việt trên bản đồ toàn cầu. Chính sách hỗ trợ nông dân bao gồm đào tạo kỹ thuật, cung cấp vốn ưu đãi và triển khai bảo hiểm nông nghiệp, giúp nông dân yên tâm chuyển đổi sang mô hình sản xuất chuyên nghiệp.

Có thể nói, giờ là thời điểm vàng cho một ngành “khoe sắc”, bứt phá từ một thị trường truyền thống sang một ngành kinh tế giá trị cao. Với lợi thế khí hậu đa dạng, lao động dồi dào và văn hóa tiêu dùng bền vững, Việt Nam hoàn toàn có thể trở thành trung tâm hoa tươi hàng đầu khu vực nếu giải quyết được các thách thức về công nghệ, logistics và bản quyền giống.

Ai đầu tư vào công nghệ, kênh phân phối số và xây dựng thương hiệu sớm sẽ nắm lợi thế dẫn đầu. Ngành hoa Việt không chỉ phục vụ nhu cầu làm đẹp trong nước, mà còn có tiềm năng trở thành một “đại sứ mềm” trên thị trường quốc tế, nơi mỗi cánh hoa không chỉ mang vẻ đẹp, mà còn mang giá trị kinh tế và thương hiệu Việt Nam ra thế giới.