Diễn đàn do Liên minh HTX Việt Nam phối hợp cùng Bộ Kế hoạch và Đầu tư tổ chức. Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ dự và chủ trì Diễn đàn. Với chủ đề “Cơ hội và thách thức phát triển Kinh tế hợp tác, Hợp tác xã”, Diễn đàn sẽ rà soát những cơ chế, chính sách thúc đẩy phát triển KTHT; Đánh giá hoạt động của các mô hình HTX kiểu mới tại các địa phương, các chính sách thúc đẩy phát triển HTX hoạt động có hiệu quả; Bài toán thị trường cho các HTX và chia sẻ những khó khăn từ phía các HTX trong thực tiễn hoạt động tại địa phương, kiến nghị giải pháp tháo gỡ…

Toàn cảnh Diễn đàn (Ảnh: Lê Tiên)

Phát biểu khai mạc Diễn đàn, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng khẳng định, KTHT, HTX với tư cách là một thành phần kinh tế, có vai trò quan trọng đối với nền kinh tế, xã hội của nước ta. Thực tiễn đã chứng minh, trong mỗi giai đoạn của cách mạng, khu vực KTHT, HTX luôn luôn có những đóng góp quan trọng.

Từ khi Luật Hợp tác xã 2012 được ban hành, đã thể hiện tư duy mới về mô hình HTX kiểu mới với hạt nhân là “hợp tác”, góp phần hoàn thiện quan hệ sản xuất, phù hợp với cơ chế thị trường và trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế và cạnh tranh thị trường ngày càng gay gắt.

Trong thời gian qua, mặc dù tình hình kinh tế thế giới nói chung và Việt Nam nói riêng có nhiều bất ổn, ngân sách hạn hẹp, nhưng khu vực hợp tác xã vẫn hoạt động khá ổn định. Số lượng hợp tác xã tăng dần theo từng năm, phát triển khá đồng đều trên khắp các vùng miền, chất lượng hoạt động được nâng lên. Tính đến 31/12/2018, toàn quốc có 22.861 hợp tác xã (trong đó có 13.856 hợp tác xã nông nghiệp, 9.005 hợp tác xã phi nông nghiệp), thu hút gần 6 triệu thành viên tham gia. Số lao động làm việc trong hợp tác xã khoảng 1,2 triệu người.

Theo Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng, HTX đóng vai trò quan trọng đối với kinh tế hộ, cá thể thành viên thông qua các dịch vụ hoặc việc làm cho thành viên, nhất là thành viên HTX nông nghiệp như: Giảm chi phí đầu vào, tăng sản lượng đầu ra; tạo việc làm và thu nhập ổn định cho hộ gia đình, thành viên; góp phần cải thiện thu nhập, xóa đói giảm nghèo, an sinh xã hội tại địa phương. Trong thời gian qua, đã xuất hiện một số HTX có quy mô lớn, phạm vi hoạt động rộng trên phạm vi nhiều tỉnh, doanh thu cao hàng trăm tỷ đồng.

Tuy nhiên, người đứng đầu Bộ Kế hoạch và Đầu tư cũng chỉ rõ, bên cạnh những kết quả đạt được, khu vực KTHT, HTX phát triển chưa tương xứng với tiềm năng, còn nhiều hạn chế, khó khăn như: Tốc độ tăng trưởng chậm, thiếu ổn định; một số HTX chưa tuân thủ nghiêm các quy định của pháp luật, còn có biểu hiện hình thức, xa rời bản chất các nguyên tắc và giá trị HTX; năng lực nội tại của các HTX còn yếu, chủ yếu dựa vào vốn tự có, chưa tiếp cận được vốn vay từ  các tổ chức tín dụng; sự liên kết, hợp tác của các HTX chưa chặt chẽ, hiệu quả thấp, vai trò của liên hiệp HTX chưa được phát huy.

Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ chủ trì Diễn đàn (Ảnh: Lê Tiên)

Bộ trưởng Dũng đánh giá, để đưa KTTT thoát khỏi những yếu kém để phát triển, phấn đấu đạt tốc độ tăng trưởng cao hơn, tiến tới có tỷ trọng ngày càng lớn hơn trong GDP của nền kinh tế, thì việc ban hành và triển khai các chính sách hỗ trợ, ưu đãi của nhà nước đối với HTX là một yếu tố rất quan trọng.

Theo quy định của Luật Hợp tác xã năm 2012, Nhà nước đã có nhiều chính sách hỗ trợ, ưu đãi đối với hợp tác xã, Liên hiệp hợp tác xã. Các chính sách này đã được cụ thể hóa trong Chương trình hỗ trợ phát triển hợp tác xã giai đoạn 2015- 2020 đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 2261/QĐ-TTg ngày 15/12/2014. Bên cạnh đó, nhiều địa phương đã ban hành và thực hiện các chính sách hỗ trợ riêng nhằm khuyến khích các HTX phát triển, phù hợp với khả năng và đặc điểm của địa phương.

Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng phát biểu khai mạc Diễn đàn (Ảnh: Lê Tiên)

Tuy nhiên, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng nhận định, công tác triển khai còn rất nhiều hạn chế. Có chính sách hầu như chưa thực hiện được như chính sách hỗ trợ về kết cấu hạ tầng. Một số chính sách có thực hiện nhưng hiệu quả chưa cao như chính sách ưu đãi tín dụng, chính sách hỗ trợ chế biến sản phẩm… Chính vì vậy, mặc dù có rất nhiều chính sách, nhưng trên thực tế, số lượng hợp tác xã được hưởng chính sách hỗ trợ, ưu đãi của Nhà nước chưa nhiều. Vì vậy, việc tổ chức các Diễn đàn trao đổi, thảo luận để xây dựng các chinh sách hỗ trợ khả thi, đáp ứng nhu cầu của các HTX là rất cần thiết.

Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư kỳ vọng, thông qua Diễn đàn, các HTX và các cơ quan quản lý Nhà nước, các đoàn thể, hiệp hội nhận diện rõ hơn các cơ hội, thách thức, những vấn đề mới trong phát triển KTHT, HTX nước ta nói riêng và thế giới nói chung; thực hiện vai trò chuyển tải những khó khăn, vướng mắc của cộng đồng HTX tới các cơ quan Chính phủ.

Sau Diễn đàn Kinh tế hợp tác, Hợp tác xã năm 2019, chiều cùng ngày sẽ diễn ra Hội nghị tổng kết toàn quốc 15 năm về kinh tế tập thể. Thủ tướng Chính phủ sẽ tham dự và phát biểu kết luận Hội nghị.

Báo Đầu tư Online sẽ tiếp tục cập nhật thông tin về các sự kiện này trong những bản tin tiếp theo.