Đặt mua báo in| Mới - Đọc báo in phiên bản số| Thứ Sáu, Ngày 29 tháng 03 năm 2024,
Ngăn lợi ích nhóm trong liên doanh, liên kết tại bệnh viện công
Dương Ngân - 28/06/2022 09:41
 
Thời gian gần đây xảy ra nhiều sai phạm trong cơ sở y tế về liên doanh, liên kết tại bệnh viện công, dẫn tới lãng phí nguồn lực rất lớn, cần sớm có giải pháp để khắc phục.
Các bệnh viện đều mong có quy định rõ ràng, cụ thể về liên doanh, liên kết để đầu tư trang thiết bị hiện đại
Các bệnh viện đều mong có quy định rõ ràng, cụ thể về liên doanh, liên kết để đầu tư trang thiết bị hiện đại

Thiết bị tỷ đồng đắp chiếu

Sau khi nguyên Giám đốc Bệnh viện Bạch Mai, ông Nguyễn Quốc Anh phải hầu tòa do “tạo điều kiện” cho Công ty BMS đặt máy, nâng khống giá robot Rosa phẫu thuật gấp 5 lần, thu lợi từ bệnh nhân, hệ thống máy móc liên doanh, liên kết này “đắp chiếu” từ giữa năm 2020 đến nay. Sai phạm của cá nhân đã được xử lý, nhưng điều đáng nói là hệ thống máy móc hiện đại, bạc tỷ với hiệu quả điều trị cao trở thành “rác”.

Lãnh đạo một bệnh viện kể, người nhà của ông đã phải sang Singapore để phẫu thuật lệch khớp vai với chi phí gấp 5 lần so với cùng kỹ thuật nếu thực hiện tại Bệnh viện Bạch Mai. “Dù rất tiếc tiền, nhưng người nhà tôi đành chọn việc ra nước ngoài, bởi ở Việt Nam chỉ duy nhất Bệnh viện Bạch Mai có thể thực hiện kỹ thuật với hiệu quả cao, ít rủi ro bằng hệ thống Rosa”, vị này nói.

Hay như vừa qua, sau khi có ý kiến của các đoàn kiểm tra về mua sắm, quản lý giá, tỷ lệ chia phần kết dư giữa bệnh viện và đơn vị cung cấp máy, thì hầu hết máy và trang thiết bị y tế xã hội hóa phải “đắp chiếu”, do tính pháp lý yếu.

Nhìn vào bức tranh liên doanh, liên kết tại các cơ sở y tế công lập, tồn tại một thực tế là hiện chưa có cơ chế thống nhất về chia lợi nhuận giữa công ty đặt máy và bệnh viện. Theo đó, có nơi chia 40 - 60 (doanh nghiệp hưởng 60%), có nơi 50 - 50 hoặc 30 - 70, phần lợi nhuận cao hơn hầu hết thuộc về doanh nghiệp.

Các bệnh viện tự thỏa thuận với bên cung cấp máy, từ đó dẫn đến nguy cơ lợi ích nhóm, chỉ một số cá nhân của bệnh viện công được hưởng, thay vì lợi nhuận cho tập thể.

Nhận xét về việc liên doanh, liên kết thiết bị y tế tại các bệnh viện công, một số ý kiến cho rằng, còn nhiều khó khăn về định giá quyền sử dụng đất, định giá tài sản trên đất; khó khăn về thương hiệu của cơ sở y tế công lập để tính tỷ lệ phân chia giữa bệnh viện công và bệnh viện tư. Vì vậy, trong thời gian qua, có tình trạng lạm dụng các chi phí xét nghiệm, chi phí liên quan đến người bệnh trong sử dụng tài sản liên doanh, liên kết. Thủ tục hành chính còn rườm rà, gây khó khăn cho cả bệnh viện và bệnh nhân. Cụ thể, nếu bệnh viện công muốn liên doanh, liên kết với một bệnh viện tư thì cần phải lập đề án trình UBND tỉnh, UBND tỉnh xin ý kiến của Thường trực HĐND tỉnh, dẫn đến rất rườm rà trong thủ tục hành chính.

Cho rằng, việc liên doanh, liên kết là phù hợp trong bối cảnh hiện nay, song cần có quy định rõ ràng để tránh cho các giám đốc bệnh viện vướng vòng lao lý, PGS-TS. Trần Danh Cường, Giám đốc Bệnh viện Phụ sản Trung ương cho rằng, không có máy kỹ thuật cao, các bác sỹ có thể phải áp dụng các kỹ thuật cũ, tụt hậu hàng chục năm.

“Nếu không có xã hội hóa, bệnh viện công khó phát triển được kỹ thuật cao, vì bệnh viện không có tiền mua máy. Chủ trương xã hội hóa là đúng, nhưng cần hướng dẫn để các bệnh viện làm đúng. Riêng với việc mua trang thiết bị y tế, bản thân các bệnh viện công cũng rất trăn trở và đau đầu bởi không có tiền và nếu có tiền mua cũng không biết đâu là giá thật của thiết bị”, ông Trần Danh Cường nêu.

Một số ý kiến khi nhìn nhận các lỗ hổng đang tồn tại trong việc liên doanh, liên kết tại bệnh viện công cũng lo ngại rằng, nếu không khắc phục sớm, bệnh viện công có nguy cơ tụt hậu. “Chỉ khi có hướng dẫn cụ thể theo chuẩn mực, rõ ràng, thì các thiết bị liên doanh, liên kết trị giá hàng trăm tỷ đồng mới có thể sớm được quay lại sử dụng hoặc được đầu tư mới và người bệnh được lợi”, GS-TS. Trần Bình Giang, Giám đốc Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức nói.

Thời điểm vàng để thực hiện cuộc “đại phẫu”

Sau những sự cố xảy ra trong vấn đề liên doanh, liên kết, lãnh đạo một số cơ sở y tế cho rằng, không thể chậm trễ hơn nữa trong việc đưa ra những quy định cụ thể về việc này. Bởi lẽ, các đơn vị đã có những bài học xương máu liên quan tới sai sót trong liên doanh, liên kết. Những người thực hiện liên doanh, liên kết tại bệnh viện công có sai phạm đã bị xử lý, vì vậy, Luật Khám chữa bệnh sửa đổi đang được xây dựng cần có mục riêng quy định liên doanh, liên kết giúp các cơ sở y tế căn cứ vào đó để thực hiện đúng.

Theo ông Trần Bình Giang, có thể thấy, hiện nguồn lực xã hội hóa còn rất lớn, nếu có những quy định rõ về liên doanh, liên kết sẽ giúp ích rất nhiều cho các cơ sở khám chữa bệnh trong việc mua trang thiết bị y tế, mang lại lợi ích cho người bệnh.

Với một góc nhìn khác, ý kiến của một bác sỹ đang công tác tại Bệnh viện Đa khoa Xanh Pôn cho rằng, chúng ta sai lầm khi mập mờ giữa việc xã hội hóa và tạo cơ chế cho tư nhân tham gia cùng cung cấp dịch vụ y tế trong bệnh viện công. Cụ thể, khi cho phép tư ở trong công, dễ dẫn đến việc nâng giá lắp đặt, bắt tay lạm dụng chỉ định xét nghiệm, kê đơn thuốc để thu lợi.

Theo vị này, khách hàng của bệnh viện công chỉ giới hạn vào những đối tượng ưu tiên nhất định, ví dụ người thu nhập trung bình, nghèo, người thu nhập thấp. Bệnh viện công cũng không thể bố trí riêng mỗi bệnh nhân một phòng, mà phải chấp nhận nằm phòng chung, miễn là đáp ứng mỗi giường một người.

Trường hợp có điều kiện hơn thì người dân phải bỏ thêm tiền sang bệnh viện tư để được đáp ứng. Đây chính là xã hội hóa y tế đúng nghĩa là tư nhân được cung cấp dịch vụ y tế cho những nhóm đối tượng có khả năng chi trả và có nhu cầu cao hơn mức cơ bản.

Cũng cần lưu ý, phải rạch ròi để đừng nhầm lẫn giữa bệnh viện công và bảo hiểm y tế. Bảo hiểm y tế chi trả ở một mức cơ bản, dù người dân vào bệnh viện công hay tư. Người dân được lựa chọn dùng mức bảo hiểm y tế chi trả cơ bản, còn đến bệnh viện công hay tư thì tùy ý lựa chọn.

Ngoài ra, dịch vụ công thì không thể yêu cầu tự chủ, bởi khi tự chủ, tự nuôi mình thì bệnh viện phải kinh doanh, phải có lợi nhuận.

Quảng Ngãi chuyển hồ sơ vụ mua sắm thiết bị y tế sang cơ quan điều tra
Có dấu hiệu thông thầu và thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng trong đấu thầu thuốc chữa bệnh, mua sắm trang thiết bị y tế và vật tư y...
Bình luận bài viết này
Xem thêm trên Báo Đầu Tư