Gián đoạn nguồn cung từ Iran có thể sẽ khiến giá dầu thô Brent vượt mức 80 USD/thùng, theo dự báo công ty tư vấn năng lượng FGE. Ảnh: AFP

Trông cậy vào nguồn dự phòng 7 triệu thùng/ngày

Giao tranh ở Trung Đông trở nên dữ dội hơn sau khi lực lượng Hezbollah bắn tên lửa vào Haifa - thành phố lớn thứ ba của Israel, và Israel có vẻ như đã sẵn sàng mở rộng cuộc tấn công vào Lebanon, một năm sau cuộc tấn công của lực lượng Hamas vào Israel đã châm ngòi cho cuộc chiến hiện nay ở Dải Gaza, theo Reuters.

Dầu thô Brent giao kỳ hạn đã trượt giá 23 cent, tương đương 0,3%, xuống còn 80,70 USD/thùng vào lúc 00:29 GMT ngày 8/10. Tương tự, dầu thô WTI giao kỳ hạn của Mỹ ghi nhận mức giá giảm 20 cent, tương đương 0,3%, xuống còn 76,94 USD/thùng.

Cả hai loại dầu thô trên đều đã tăng giá hơn 3% trong ngày giao dịch 7/10 và đạt mức cao nhất kể từ cuối tháng 8. Mức tăng này bổ sung vào đợt tăng giá hơn 8% của tuần trước, đưa giá dầu đạt mức tăng hàng tuần cao nhất trong hơn một năm.

Đà tăng giá lần này của thị trường dầu thô thế giới xuất hiện sau khi Iran phóng một loạt tên lửa vào Israel vào ngày 1/10. Đáp lại, Israel tuyên bố sẽ trả đũa và đang cân nhắc các lựa chọn của mình, trong đó các cơ sở dầu mỏ của Iran được coi là một mục tiêu có thể xảy ra tấn công.

Tuy nhiên, một số nhà phân tích cho rằng một cuộc tấn công vào cơ sở hạ tầng dầu mỏ của Iran là không có khả năng xảy ra, đồng thời họ cảnh báo rằng giá dầu có thể phải chịu áp lực giảm đáng kể nếu Israel tập trung vào bất kỳ mục tiêu nào khác.

Ngay cả khi một cuộc tấn công nhắm vào các cơ sở dầu mỏ của Iran, nguồn cung dự phòng 7 triệu thùng/ngày của Tổ chức các nước xuất khẩu dầu mỏ (OPEC) sẽ bù đắp cho sản lượng dầu hao hụt vì chiến sự, theo các nhà phân tích tại Ngân hàng ANZ

Thêm diễn biến bất lợi cho thị trường dầu mỏ là bão Milton đã mạnh lên thành cơn bão cấp 5 khi trên đường đến bang Florida (Mỹ). Trước đó, bão Milton đã buộc ít nhất một giàn khoan dầu khí ở Vịnh Mexico của Mỹ phải đóng cửa vào ngày 7/10.

Tuy nhiên, theo kết quả thăm dò sơ bộ của Reuters, dự trữ dầu thô của Mỹ dự kiến sẽ tăng 1,9 triệu thùng trong tuần kết thúc vào ngày 4/10. Viện Dầu khí Mỹ dự kiến công bố số liệu thống kê về kho dự trữ dầu mỏ của nước này vào lúc 20:30 GMT ngày 8/10, tiếp theo là số liệu chính thức từ Cơ quan Thông tin Năng lượng Mỹ vào lúc 14:30 GMT ngày hôm sau.

Mối lo eo biển Hormuz bị đóng lại

Không giống như những đợt bùng phát địa chính trị tương tự gần đây, giá dầu thế giới vẫn tương đối "im ắng" trong năm nay là nhờ OPEC áp dụng chính sách cắt giảm sản lượng dầu để bình ổn thị trường.

Các nhà phân tích tin rằng OPEC, chủ yếu do các nhà sản xuất Trung Đông dẫn dắt là Saudia Arabia và UAE, có đủ công suất dự phòng để bù đắp cho khả năng mất nguồn cung từ thành viên Iran.

Tuy nhiên, trong trường hợp xung đột leo thang đến mức các lực lượng ủy nhiệm của Iran tấn công vào cơ sở hạ tầng dầu mỏ ở các nước láng giềng Trung Đông, hoặc nếu Iran có động thái chặn hoặc hạn chế lưu lượng vận chuyển dầu qua eo biển Hormuz, giá dầu có thể tăng vọt lên 3 con số và đạt mức cao kỷ lục.

Hầu hết các nhà quan sát và giới phân tích đều coi việc đóng cửa eo biển Hormuz là cú sốc lớn nhất đối với thị trường dầu mỏ bởi đây là cửa ngõ quan trọng nhất thế giới đối với hoạt động thương mại dầu mỏ với năng lực xử lý khoảng 20 triệu thùng mỗi ngày.

Một năm sau khi cuộc xung đột Trung Đông nổ ra, thị trường dầu mỏ đang chuẩn bị cho một sự gián đoạn thực sự đối với nguồn cung từ khu vực.

Nếu cơ sở hạ tầng dầu mỏ của Iran bị nhắm mục tiêu, thiệt hại tối đa đối với nguồn cung dầu toàn cầu sẽ là khoảng 3,5 triệu thùng mỗi ngày, trong đó khoảng 1 triệu thùng xuất khẩu, chủ yếu sang Trung Quốc. Sự gián đoạn như vậy nằm trong khả năng bù đắp của OPEC vì tổ chức này có công suất dự phòng 7 triệu thùng/ngày.

"Về lý thuyết, nếu chúng ta mất toàn bộ sản lượng của Iran - không phải là trường hợp căn bản - thì liên minh OPEC+ vẫn có đủ công suất dự phòng để bù đắp cho cú sốc này", bà Amrita Sen, đồng sáng lập công ty tư vấn năng lượng Energy Aspects, nhận định.

Một khi gián đoạn nguồn cung xảy ra, các nhà phân tích cho rằng Saudi Arabia có thể tăng sản lượng dầu của mình thêm khoảng 3 triệu thùng/ngày, còn UAE tăng thêm 1,4 triệu thùng/ngày.

Hiện nay thị trường dầu mỏ đang định giá theo một số kịch bản tấn công của Israel vào cơ sở hạ tầng dầu mỏ của Iran, theo công ty tư vấn năng lượng FGE.

FGE dự báo bất kỳ sự gián đoạn nào trong nguồn cung dầu từ Iran có thể sẽ khiến giá dầu thô Brent vượt mức 80 USD/thùng, nhưng nếu điều này không xảy ra, giá dầu Brent có thể nhanh chóng giảm về 70 USD/thùng.

Tất nhiên, trong trường hợp xung đột leo thang, công suất dự phòng ở các nhà sản xuất dầu mỏ Trung Đông có thể dễ bị ảnh hưởng, theo nhà phân tích Giovanni Staunovo của tập đoàn tài chính UBS.

"Công suất dự phòng khả dụng thực tế có thể thấp hơn nhiều nếu các cuộc tấn công mới vào cơ sở hạ tầng năng lượng của các quốc gia trong khu vực nổ ra", ông Staunovo cảnh báo.

Citigroup cho rằng một cuộc tấn công của Israel vào cơ sở xuất khẩu dầu quy mô lớn của Iran tại đảo Kharg, nơi chiếm 90% lượng dầu xuất khẩu của Iran, có "xác suất thấp, nhưng tác động cao".

Điều này có thể khiến Iran quay sang phá vỡ giao thương ở Eo biển Hormuz - một vấn đề sẽ "tạo bước ngoặt đối với thị trường dầu mỏ toàn cầu và nền kinh tế thế giới", Citigroup nhận định. Họ cho rằng một sự việc như vậy có thể khiến dầu thô "tăng giá đáng kể vượt xa mức cao kỷ lục trước đó".

Tuy nhiên, các nhà phân tích khác lại hoài nghi rằng xung đột sẽ leo thang nghiêm trọng đến vậy.

Các chuyên gia từ công ty năng lượng PMV đặt câu hỏi: "Liệu Mỹ có thực sự để cho Israel nổ tung các cơ sở dầu mỏ ở biên giới của đối thủ trong năm bầu cử không? Liệu Iran có thực sự đóng eo biển Hormuz, điều này không chỉ cắt đứt xuất khẩu của các nước láng giềng mà còn chặt đứt nguồn thu nhập quốc tế đáng kể và duy nhất của chính họ không?"