Nhận thức sâu sắc giá trị ấy, trong nhiều năm qua, Nhà Xuất bản Giáo dục Việt Nam (NXBGDVN) đã không ngừng nỗ lực mang tiếng Việt đến với kiều bào ở nước ngoài thông qua các chương trình biên soạn, xuất bản, đào tạo và truyền thông giáo dục đầy tâm huyết.

Bà Phùng Ngọc Hồng (thứ hai bìa trái), Phó Tổng Giám đốc NXBGDVN tại Lễ Ra mắt chương trình truyền hình Tiếng Việt diệu kì.

Những hành động thiết thực ấy thể hiện vai trò của NXBGDVN như một người bạn đồng hành tin cậy của cộng đồng người Việt xa Tổ quốc trong hành trình gìn giữ bản sắc dân tộc.

Năm 2022, Chính phủ đã ban hành Quyết định số 930/QĐ-TTg, lấy ngày 8/9 hằng năm là Ngày Tôn vinh Tiếng Việt trong cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài.

Đây không chỉ là dịp để tôn vinh ngôn ngữ mẹ đẻ mà còn là lời nhắc nhở sâu sắc về trách nhiệm giữ gìn một phần hồn cốt dân tộc cho các thế hệ con em Việt Nam sinh sống nơi đất khách quê người.

Đồng hành cùng chủ trương ấy, NXBGDVN đã chủ động biên soạn và phát hành nhiều bộ sách tiếng Việt dành riêng cho kiều bào, nổi bật như Quê Việt, Tiếng Việt vui, và đặc biệt là bộ sách Chào Tiếng Việt do tiến sĩ Nguyễn Thụy Anh làm chủ biên, dành cho trẻ em từ 6 đến 15 tuổi.

Bộ sách được xây dựng trên nền tảng chương trình tiếng Việt dành cho người Việt Nam ở nước ngoài do Bộ Giáo dục và Đào tạo ban hành năm 2018, và đã vinh dự giành giải A Giải thưởng Sách Quốc gia lần thứ 6 năm 2023.

Không chỉ dừng lại ở việc xuất bản sách, NXBGDVN còn phối hợp cùng Ban Truyền hình Đối ngoại (VTV4), Đài Truyền hình Việt Nam, sản xuất các chương trình truyền hình dạy tiếng Việt cho trẻ em kiều bào, phát sóng đều đặn từ tháng 4/2023.

Đặc biệt, từ tháng 4/2025, chương trình mới với tên gọi “Tiếng Việt diệu kỳ” chính thức được ra mắt, kết hợp kể chuyện dân gian và hoạt hình sinh động, giúp trẻ học tiếng Việt qua những giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc một cách sinh động, hấp dẫn và dễ nhớ.

Trước thực tế nhu cầu học tiếng Việt của kiều bào ngày càng cao nhưng còn thiếu tài liệu phù hợp, NXBGDVN đã phối hợp với Ủy ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài (UBNVNONN) triển khai sáng kiến xây dựng “Tủ sách Tiếng Việt” tại các quốc gia có đông người Việt sinh sống.

Mô hình tủ sách được thiết kế linh hoạt, bao gồm sách giáo khoa, tài liệu bổ trợ, sách thiếu nhi, sách song ngữ, văn học dân gian,... phù hợp với từng đối tượng và điều kiện tại địa phương.

Tính đến nay, Tủ sách Tiếng Việt đã hiện diện tại 12 điểm ở 10 quốc gia và vùng lãnh thổ như Nhật Bản, Hungary, Đài Loan (Trung Quốc), Pháp, Séc, Úc, Thái Lan, Lào, Thụy Điển và Belarus.

Mô hình này đã nhận được sự đón nhận tích cực của cộng đồng và vinh dự đạt giải Nhì Giải thưởng toàn quốc về Thông tin đối ngoại lần thứ X năm 2024. Đây là minh chứng rõ nét cho giá trị thiết thực và ý nghĩa lâu dài của dự án.

Song song với xuất bản truyền thống, NXBGDVN còn đẩy mạnh chuyển đổi số, cung cấp miễn phí phiên bản điện tử của các bộ sách giáo khoa từ lớp 1 đến lớp 12 thuộc các bộ sách “Kết nối tri thức với cuộc sống” và “Chân trời sáng tạo” tại địa chỉ https://taphuan.nxbgd.vn. Đây là nguồn tài nguyên quý giá, đặc biệt đối với các gia đình kiều bào mong muốn duy trì tiếng Việt trong môi trường học tập của con em mình.

Nhận thức rằng chất lượng dạy tiếng Việt phụ thuộc rất lớn vào đội ngũ giáo viên, NXBGDVN luôn tích cực phối hợp với UBNVNONN tổ chức các chương trình tập huấn, toạ đàm nâng cao năng lực chuyên môn.

Trong năm 2024, NXBGDVN đã mời các chuyên gia tổ chức các buổi chia sẻ phương pháp giảng dạy tiếng Việt cho trẻ em, ứng dụng trò chơi trong giáo dục và xây dựng hình tượng văn học dân gian trong lớp học.

Gần đây nhất, vào tháng 6/2025, NXBGDVN phối hợp với UBNVNONN và Tổng Lãnh sự quán Việt Nam tại Khỏn Kèn (Thái Lan) tổ chức thành công khoá bồi dưỡng tiếng Việt cho gần 80 giáo viên kiều bào khu vực Đông Bắc Thái Lan. Khóa tập huấn được đánh giá cao về tính thực tiễn và hiệu quả, góp phần tạo nền tảng bền vững cho việc dạy và học tiếng Việt tại cộng đồng.

Bên cạnh đó, NXBGDVN còn tích cực tham gia các hoạt động đối ngoại văn hóa lớn như “Xuân Quê hương”, Lễ phát động Ngày Tôn vinh tiếng Việt, Cuộc thi “Tìm kiếm Sứ giả tiếng Việt ở nước ngoài năm 2025”, các buổi ra mắt sách chuyên đề về Chủ tịch Hồ Chí Minh tại Thái Lan, và đồng hành cùng các chuyến công tác của lãnh đạo Đảng, Nhà nước trong việc cung ứng tài liệu giáo dục, văn hóa tới các cộng đồng kiều bào.

Nhìn lại chặng đường đã qua, có thể khẳng định rằng các hoạt động phối hợp giữa NXBGDVN và UBNVNONN ngày càng thiết thực, hiệu quả, đáp ứng sát nhu cầu học tiếng Việt ngày càng tăng của cộng đồng người Việt ở nước ngoài.

Từ việc biên soạn học liệu đến bồi dưỡng giáo viên, truyền thông đa ngôn ngữ, tổ chức các sự kiện văn hoá – giáo dục mang tính kết nối cộng đồng... tất cả đều thể hiện tinh thần trách nhiệm cao và khát vọng gìn giữ tiếng mẹ đẻ như một phần thiêng liêng của bản sắc dân tộc.

Trong thời gian tới, NXBGDVN tiếp tục duy trì và mở rộng các sáng kiến đã triển khai, phát triển mô hình Tủ sách tiếng Việt theo cả hình thức vật lý và điện tử, mở rộng phạm vi và chất lượng các chương trình tập huấn, thúc đẩy hệ sinh thái học liệu số, đồng hành cùng các sự kiện văn hóa, đối ngoại lớn trong và ngoài nước.

Mục tiêu cuối cùng vẫn là làm sao để tiếng Việt, ngôn ngữ thiêng liêng của dân tộc không chỉ được học, được hiểu, mà còn được yêu thương và gìn giữ trong trái tim của mỗi người con đất Việt, dù đang sinh sống ở bất cứ nơi đâu trên thế giới.