Thứ Sáu, Ngày 19 tháng 09 năm 2025,
Phát triển văn hóa đọc cho học sinh, sinh viên trong kỷ nguyên số
D.Ngân - 29/08/2025 19:00
 
Ngày 29/8, tại Trung tâm Hội chợ Triển lãm Quốc gia (Đông Anh, Hà Nội), trong khuôn khổ Triển lãm thành tựu đất nước “80 năm hành trình Độc lập - Tự do - Hạnh phúc”, đã diễn ra Tọa đàm với chủ đề “Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam trong sự nghiệp phát triển văn hóa đọc cho học sinh, sinh viên”.

Tại Tọa đàm, các nhà văn, nhà thơ, nhà giáo cùng đại diện Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam đã trao đổi và thảo luận về thực trạng cũng như các giải pháp phát triển văn hóa đọc trong bối cảnh kỷ nguyên số.

Buổi tọa đàm có sự tham gia của nhiều nhà văn, nhà thơ, nhà giáo, nhà nghiên cứu uy tín như nhà thơ Trần Đăng Khoa, Phó Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam; PGS-TS.Nguyễn Đăng Điệp, Chủ tịch Hội đồng Lý luận Văn học, Hội Nhà văn Việt Nam, nguyên Viện trưởng Viện Văn học; cô giáo Nguyễn Thị Thu Hà, Hiệu trưởng Trường Trung học Cơ sở Trưng Vương (phường Cửa Nam, Hà Nội)…

Các đại biểu tham dự Tọa đàm.

Các ý kiến tại Tọa đàm tập trung phân tích những thách thức trong việc thu hút học sinh, sinh viên đến với sách, đồng thời đề xuất sự phối hợp chặt chẽ giữa nhà trường, gia đình và nhà xuất bản nhằm xây dựng môi trường đọc hiệu quả, biến việc đọc sách thành thói quen tốt. Nhiều ý kiến nhấn mạnh mục tiêu lâu dài là hình thành thế hệ học sinh không chỉ giỏi kiến thức mà còn có tình yêu và kỹ năng đọc sách.

Phó Tổng Biên tập Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam, PGS-TS.Nguyễn Văn Tùng đánh giá cao các ý kiến chia sẻ của các diễn giả và cho biết những vấn đề cũng như giải pháp được nêu tại tọa đàm đều có ý nghĩa thiết thực đối với nhà trường, phụ huynh, học sinh và các đơn vị xuất bản, trong đó có Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam.

Đây chính là cơ sở quan trọng để hình thành thói quen đọc sách cho học sinh, sinh viên, hướng tới xây dựng một thế hệ học sinh không chỉ giỏi kiến thức mà còn giàu tình yêu và kỹ năng đọc sách.

Tại Tọa đàm, một số nhà văn, nhà thơ, nhà giáo cùng đại diện Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam đã giao lưu, đối thoại với độc giả về các nội dung liên quan đến phát triển văn hóa đọc và xây dựng thư viện trong nhà trường.

Các chuyên gia đã nêu lên những thách thức trong việc thu hút học sinh đọc sách trong kỷ nguyên số và đề xuất các giải pháp phối hợp giữa nhà trường, gia đình và nhà xuất bản nhằm xây dựng môi trường đọc hiệu quả, biến việc đọc sách thành thói quen tốt cho học sinh. Đồng thời, trao đổi về các mục tiêu, kế hoạch phát triển lâu dài hướng tới xây dựng thế hệ học sinh không chỉ giỏi kiến thức mà còn giàu tình yêu và kỹ năng đọc sách.

Cô Nguyễn Thị Thu Hà, Hiệu trưởng Trường Trung học Cơ sở Trưng Vương, Hà Nội chia sẻ, hiện nay, việc tổ chức các hoạt động phát triển văn hóa đọc và hình thành thói quen đọc sách cho học sinh gặp không ít khó khăn do ảnh hưởng của nhiều phương tiện giải trí khác như mạng xã hội, internet.

Bên cạnh đó, thói quen đọc sách cần được nuôi dưỡng ngay trong từng gia đình, trong đó bố mẹ và các thành viên phải làm gương để hình thành thói quen đọc sách hàng ngày cho con cái. Tuy nhiên, trên thực tế, do bận rộn công việc và nhiều yếu tố khác, các gia đình chưa chú trọng đến việc hình thành thói quen và tình yêu với sách cho con trẻ.

Theo cô Nguyễn Thị Thu Hà, trong thời gian qua, nhà trường đã rất quan tâm đến việc hình thành và phát triển văn hóa đọc cho học sinh.

Tại Trường Trung học Cơ sở Trưng Vương, nhiều hoạt động đã được tổ chức như các cuộc thi giới thiệu cuốn sách yêu thích, vẽ tranh minh họa về tình huống trong sách, vẽ nhân vật trong sách, thiết kế khu vực đọc sách trong sân trường theo mô hình thân thiện và gần gũi.

Để trang bị cho học sinh kỹ năng đọc tốt, nhà trường cũng chú trọng hướng dẫn các em kỹ năng chọn sách phù hợp để đọc. Bên cạnh đó, với Chương trình Giáo dục phổ thông 2018, các bài kiểm tra môn Ngữ văn sử dụng ngữ liệu mới, không có trong sách giáo khoa cũng là cách khuyến khích học sinh mở rộng việc đọc sách ngoài nội dung chương trình.

Từ quá trình quan sát và trò chuyện với học sinh, cô Nguyễn Thị Thu Hà cho biết, học sinh thường ưu tiên lựa chọn các sản phẩm sách đa phương tiện (có cả chữ, hình ảnh, audio, nội dung ngắn gọn, sử dụng ngôn ngữ hiện đại). Đây là một gợi ý hữu ích cho các nhà xuất bản trong việc biên soạn và phát hành các ấn phẩm dành cho học sinh, sinh viên.

Cũng tại Tọa đàm, nhà thơ Trần Đăng Khoa, Phó Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam nhấn mạnh vai trò quan trọng của các thầy cô, nhân viên thư viện trường học, những người giúp học sinh tìm hiểu nội dung sách, định hướng các em trong quá trình tìm kiếm và lựa chọn sách để tham khảo, học tập, giải trí.

Vì vậy, việc bồi dưỡng và tập huấn nâng cao chuyên môn nghiệp vụ cho đội ngũ này có vai trò then chốt trong việc thúc đẩy văn hóa đọc trong nhà trường.

Còn PGS-TS Nguyễn Đăng Điệp, Chủ tịch Hội đồng Lý luận Văn học, Hội Nhà văn Việt Nam đề cập đến việc đa dạng hóa nguồn tài liệu trong thư viện trường học, cho rằng việc đọc sách không chỉ góp phần nuôi dưỡng tâm hồn mà còn định hình nhân cách cho thế hệ trẻ. Do đó, việc bổ sung đa dạng các loại sách trong nhà trường sẽ kích thích sự tò mò và khuyến khích các em lựa chọn sách nhiều hơn trong các hoạt động giải trí ngoài giờ học.

Bình luận bài viết này
Xem thêm trên Báo Đầu Tư