Kiểm soát chặt nguy cơ đuối nước

Sau khi nhận thông tin về việc 2 học sinh lớp 11 Trường THPT Phúc Lợi và Trường THPT Nguyễn Văn Cừ (quận Long Biên), đuối nước tại khu vực bãi sông Hồng, Sở Giáo dục và Đào tạo Hà Nội đã có thông báo khẩn gửi các trưởng phòng giáo dục và đào tạo, hiệu trưởng các trường học trên địa bàn.

Sở Giáo dục và Đào tạo Hà Nội yêu cầu các trường học tăng cường tuyên truyền đến phụ huynh, học sinh, khuyến cáo về các nguy cơ đuối nước trong dịp hè.

Trong thời gian nghỉ lễ và chuẩn bị nghỉ hè năm 2024, Sở Giáo dục và Đào tạo Hà Nội đề nghị trưởng phòng giáo dục và đào tạo các quận, huyện, thị xã; hiệu trưởng các trường học tăng cường tuyên truyền đến phụ huynh học sinh và quán triệt học sinh thực hiện nghiêm túc công tác an ninh, an toàn, phòng chống đuối nước, phòng chống tai nạn thương tích.

Từ nay tới cuối năm học 2023-2024, các nhà trường có trách nhiệm duy trì nghiêm túc nền nếp dạy và học; tăng cường phối hợp với gia đình học sinh để quản lý con em mình; thường xuyên nhắc nhở, cảnh báo tới học sinh về các nguy cơ có thể gây mất an toàn khi tham gia các hoạt động tại cộng đồng, khi di chuyển trên đường đi học.

Theo báo cáo của Bộ Lao động Thương binh và Xã hội, giai đoạn 2015 - 2020, trung bình mỗi năm ở Việt Nam có khoảng 2.000 trẻ em tử vong do đuối nước. Mặc dù số trẻ em đuối nước giảm dần trong những năm gần đây song đây vẫn là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây tử vong ở trẻ em.

Có nhiều nguyên nhân dẫn đến tai nạn đuối nước ở trẻ em, học sinh, ngoài nguyên nhân khách quan do địa hình, lũ lụt, thiên tai. Có thể nhận thấy một số nguyên nhân chủ quan như trẻ em, học sinh thiếu kỹ năng an toàn trong môi trường nước và sự quản lí của gia đình, người lớn tuổi, nhà trường còn lỏng lẻo, chưa chặt chẽ.

Số liệu thống kê của 59/63 Sở Giáo dục và Đào tạo cho thấy, đến hết năm 2022, tổng số bể bơi trong trường học là: 2.184 bể/25.307 trường, chiếm tỷ lệ 8,63% trường học có bể bơi.

Việc đầu tư và đưa vào sử dụng các bể bơi trong trường học cơ bản phát huy hiệu quả, từng bước đáp ứng yêu cầu tổ chức dạy học môn bơi và các kỹ năng an toàn trong môi trường nước tại một số nhà trường.

Một số trường có bể bơi đã linh động vận dụng các nguồn kinh phí xã hội hóa hợp pháp cho việc đầu tư nguồn nước, xử lý nguồn nước, phối hợp tổ chức dạy bơi cho học sinh theo quy định.

Sai lầm cần tránh khi cấp cứu đuối nước

Mặc dù có nhiều cảnh báo và hướng dẫn cấp cứu song vẫn còn nhiều người chưa nắm được kỹ năng sơ cứu khi gặp trẻ đuối nước. Nhiều người lớn sau khi đưa trẻ lên bờ nhiều vẫn còn dốc ngược trẻ lên vai rồi chạy hoặc đang ép tim, hà hơi thổi ngạt cho trẻ nhưng khi tim chưa có nhịp trở lại đã dừng để tiếp tục bế vác…

TS. Lê Ngọc Duy, Trưởng khoa Cấp cứu và Chống độc, Bệnh viện Nhi Trung ương cho biết, vài phút đầu là thời gian vàng để cấp cứu trẻ đuối nước. Việc sơ cứu không đúng sẽ gây chậm trễ khoảng thời gian cấp cứu này thậm chí gây thêm các tổn thương cho trẻ.

Có một số trường hợp sau thấy trẻ tỉnh lại thì đưa trẻ về nhà nghỉ ngơi. Tuy nhiên, điều này là không nên và vẫn cần đưa trẻ đến các cơ sở y tế để tiếp tục kiểm tra và theo dõi các biến chứng sau đuối nước.

Các dấu hiệu có thể rất khó phát hiện như: khó thở, đau ngực kèm theo ho, cơ thể mệt mỏi, thay đổi hành vi… đặc biệt ở nhóm trẻ nhỏ. Nếu không được phát hiện và xử trí kịp thời các biến chứng có thể làm nặng thêm tình trạng sức khỏe của trẻ.

Theo TS. Lê Ngọc Duy, Trưởng khoa Cấp cứu và Chống độc, Bệnh viện Nhi Trung ương, việc sơ cứu trẻ bị đuối nước đúng kỹ thuật cực kỳ quan trọng, quyết định sự sống còn của nạn nhân.

Chuyên gia khuyến cáo các bước sơ cứu đúng khi trẻ bị đuối nước đó là: Bước 1: Gọi người giúp đỡ và nhanh chóng đưa trẻ ra khỏi mặt nước bằng mọi cách.

Bước 2: Đặt trẻ nằm nơi khô ráo, thoáng khí. Kiểm tra xem nạn nhân có bị chấn thương cột sống cổ hay không. Nếu có, nhanh chóng cố định cổ cho trẻ bằng túi cát… và tiến hành khai thông đường thở cho trẻ.

Bước 3: Nếu trẻ bất tỉnh, hãy kiểm tra xem trẻ còn thở không bằng cách quan sát lồng ngực có di động hay không, từ đó có những biện pháp sơ cứu cần thiết như hô hấp nhân tạo, ép tim ngoài lồng ngực...

Bước 4: Sau khi nạn nhân tỉnh cần đặt nạn nhân ở tư thế nằm nghiêng, kê cao gối hai bên vai, nới rộng quần áo để phòng tránh trẻ bị ngạt thở trở lại.

Bước 5: Lau khô người, thay quần áo và ủ ấm bé sau đó nhanh chóng đưa trẻ đến cơ sở y tế gần nhất để các bác sĩ xử lý các bước tiếp theo. Trên đường đi người nhà cần chú ý theo dõi hô hấp, tuần hoàn của trẻ. Tốt nhất là có sự trợ giúp vận chuyển của nhân viên y tế.

Một số điểm cần lưu ý sau đây: Hạ thân nhiệt thường xảy ra sau khi bị đuối nước, đặc biệt ở trẻ em. Do đó cần phải ủ ấm cho trẻ ngay khi đưa khỏi môi trường nước. Các biện pháp sưởi ấm cơ thể được tóm tắt như sau:

Cởi bỏ quần áo ướt, lạnh; đắp chăn ấm; dùng đèn, tấm sưởi để làm ấm; đắp ấm cơ thể bằng chăn sưởi điện

Làm gì để phòng ngừa đuối nước? Theo TS. Duy, các cơ quan chức năng cần tổ chức tuyên truyền cho mọi người dân cùng tham gia phòng tránh đuối nước trẻ em. Giáo dục kiến thức, kỹ năng (cho trẻ từ lớp 1) phòng, chống đuối nước và dạy trẻ bơi an toàn.

Tuyên truyền cho người chăm sóc trẻ luôn để ý, quản lý, giám sát trẻ mọi lúc, mọi nơi. Loại bỏ nguy cơ đuối nước cho trẻ em tại cộng đồng, gia đình, trường học.

Các khu vực bơi công cộng phải được giám sát bởi nhân viên cứu hộ được huấn luyện về các kỹ thuật cứu hộ.

Ao, hồ, dụng cụ chứa nước trong gia đình phải có rào chắn, nắp đậy. Có các biển cảnh báo tại các sông ngòi, hồ nước,... nơi công cộng.

Giáo dục, hướng dẫn cho trẻ lớn nhận biết các nơi nguy hiểm có nguy cơ cao xảy ra đuối nước. Cần tuyên truyền phổ biến các biện pháp phòng ngừa và sơ cứu đúng cho người dân. Tổ chức các lớp cấp cứu cơ bản cho cộng đồng.