Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) vừa chính thức ban hành kết luận thanh tra về việc chấp hành chính sách, pháp luật trong hoạt động kinh doanh vàng tại CTCP Vàng bạc đá quý Phú Nhuận (PNJ; HoSE: PNJ).

Theo kết luận, PNJ cơ bản chấp hành đúng các quy định trong hoạt động mua bán vàng miếng, niêm yết giá theo quy định, báo cáo số liệu và thực hiện các quy định phòng, chống rửa tiền. Tuy nhiên, đơn vị này cũng tồn tại nhiều vi phạm và thiếu sót nghiêm trọng.

Thứ nhất, việc chấp hành chính sách pháp luật trong hoạt động kinh doanh vàng: PNJ vi phạm về chấp hành chế độ báo cáo hoạt động kinh doanh mua, bán vàng miếng; có dấu hiệu đưa thông tin gây nhầm lẫn về sản phẩm, hàng hóa do doanh nghiệp cung cấp nhằm thu hút khách hàng của doanh nghiệp khác, liên quan đến hành vi cạnh tranh không lành mạnh; có dấu hiệu vi phạm về nhãn hàng hóa theo quy định đối với sản phẩm vàng trang sức, mỹ nghệ...

Kết quả xác minh cho thấy có dấu hiệu PNJ vi phạm quy định của pháp luật về thuế. Căn cứ quy định của pháp luật, Ngân hàng Nhà nước đã có Văn bản chuyển thông tin sang cơ quan có thẩm quyền để xem xét, xử lý theo quy định.

Thứ hai, việc chấp hành quy định của pháp luật về phòng, chống rửa tiền: PNJ vi phạm các quy định pháp luật về phòng, chống rửa tiền, cụ thể: ban hành quy định nội bộ có nội dung không đầy đủ theo quy định; không phân loại khách hàng theo mức độ rủi ro; báo cáo không đủ nội dung theo quy định của pháp luật; không báo cáo các giao dịch có giá trị lớn phải báo cáo liên quan đến hoạt động kinh doanh vàng; không thực hiện kiểm toán nội bộ về phòng, chống rửa tiền theo quy định; chưa có quy định về việc phong tỏa tài khoản, niêm phong, phong tỏa hoặc tạm giữ tài sản; chưa có hướng dẫn cụ thể để thực hiện đánh giá rủi ro về rửa tiền; chưa quy định thẩm quyền phê duyệt báo cáo; hình thức phổ biến báo cáo trong toàn hệ thống; chưa có quy định về các trường hợp nhận biết khách hàng; chưa quy định cụ thể về tần suất cập nhật thông tin nhận biết khách hàng; chưa có quy định về thu thập thông tin về chủ sở hữu hưởng lợi, mục đích và bản chất của mối quan hệ kinh doanh của khách hàng với đối tượng báo cáo; PNJ có thực hiện nhận biết khách hàng, lưu giữ thông tin nhận biết khách hàng nhưng không đầy đủ theo quy định của pháp luật.

Thứ ba, việc chấp hành quy định của pháp luật về chế độ kế toán, lập và sử dụng hóa đơn, chứng từ; về kê khai và thực hiện nghĩa vụ thuế: PNJ vi phạm về lập hóa đơn bán hàng không đúng thời điểm đối với một số hóa đơn; một số giao dịch thiếu thông tin hoặc có thể không phải thông tin số CMND/CCCD của khách hàng trên Bảng kê 01/TNDN;...

Nguyên nhân được xác định là do người đại diện theo pháp luật, lãnh đạo, nhân viên PNJ chưa nghiêm túc chấp hành một số quy định của pháp luật trong hoạt động kinh doanh vàng, phòng chống rửa tiền và hạch toán kế toán, lập và sử dụng chứng từ kế toán, kê khai và thực hiện nghĩa vụ thuế.

Về biện pháp xử lý, ngay khi kết thúc thanh tra trực tiếp, Ngân hàng Nhà nước đã có Văn bản chuyển thông tin vụ việc vi phạm về chế độ hóa đơn, chứng từ kế toán, thuế có dấu hiệu vi phạm pháp luật hình sự tại PNJ sang Bộ Công an để xác minh, điều tra, xử lý.

Đồng thời, Chánh Thanh tra Ngân hàng Nhà nước đã ban hành Quyết định xử phạt vi phạm hành chính đối với PNJ về các hành vi vi phạm quy định của pháp luật về chế độ thông tin báo cáo mua, bán vàng miếng và hoạt động phòng, chống rửa tiền với tổng số tiền phạt là hơn 1,3 tỷ đồng.

NHNN cũng kiến nghị công ty chấn chỉnh, chấm dứt các hành vi vi phạm, đồng thời khẩn trương khắc phục các thiếu sót để đảm bảo tuân thủ pháp luật. Bên cạnh đó, NHNN đề nghị các Bộ, ngành liên quan hoàn thiện cơ chế chính sách quản lý hoạt động kinh doanh vàng.

PNJ cũng đã chủ động đề nghị cơ quan chức năng có các bước điều tra làm rõ những điểm còn chưa sáng tỏ được ghi nhận trong biên bản. PNJ cam kết tiếp tục chủ động hợp tác một cách chuyên nghiệp và minh bạch để cùng các cơ quan chức năng sớm làm rõ đồng thời cam kết sẽ vẫn tiếp tục phục vụ khách hàng với sự chuyên nghiệp, tận tình, chu đáo với chất lượng cao nhất.

"PNJ mong muốn việc quản lý thị trường vàng sẽ sớm được triển khai theo hướng giúp thị trường phát triển một cách lành mạnh, bền vững lâu dài, mang lại lợi ích cho người tiêu dùng và nền kinh tế như định hướng mới đây của Tổng Bí thư Tô Lâm trong buổi làm việc với Ban Chính sách, chiến lược Trung ương", đại diện PNJ cho hay.