Rally là “cái nôi” của thể thao đua xe (motorsport) mang tới cảm giác hoang dại, nguy hiểm nghẹt thở trên từng km đi qua.

Không giống như các cuộc đua trên đường đua cố định, đua Rally diễn ra trên các địa hình tự nhiên, bao gồm đường mòn, sa mạc, núi non và rừng rậm…

Tay đua Phan Triệu Dũng Tâm giới thiệu về các loại hình đua Rally cho gần 50 nhà nhà báo theo dõi lĩnh vực xe.

Các cuộc đua rally thường không được tổ chức ở các trường đua chuyên dụng, các tay đua phải điều khiển xe qua những đoạn đường gồ ghề, đa dạng và thường rất khó khăn trên không chỉ đường nhựa mà còn là đường rừng, đường hẻm… được khoanh vùng trong thời gian tổ chức cuộc đua rally đó.

Hướng dẫn các ký hiệu trong roadbook theo chuẩn quốc tế.

Sự hấp dẫn của đua Rally nằm ở độ khó của các thử thách, yêu cầu các tay đua không chỉ có kỹ năng lái xe tuyệt vời mà còn phải có khả năng định hướng và thích nghi nhanh chóng với các điều kiện địa hình khác nhau.

Mỗi xe xuất phát cách nhau 2 phút, đây là quãng thời gian được quy định trong các giải đua quốc tế.

Trong cuộc đua Rally, các tay đua không cạnh tranh trực tiếp và không cùng xuất phát một lúc. Các tay đua sẽ xuất phát theo thứ tự, không bị tay đua nào cản đường, chỉ với mục tiêu cố gắng chạy nhanh nhất có thể.

Người nào chạy nhanh hơn (có thời gian vòng chạy ít hơn) sẽ là người xếp hạng cao hơn. Ở các môn rally thì thời gian hoàn thành cuộc đua là căn cứ trực tiếp để xác định kết quả.

Các hướng dẫn đường và lưu ý trong roadbook.

Các cuộc đua xe Rally nổi tiếng thế giới thu hút được giới hâm mộ là Dakar Rally, World Rally Championship. Đường đua mạo hiểm nhất của Rally chính là Dakar Rally với lộ trình kéo dài 10.000 km, từ Thủ đô Paris (Pháp) đến Dakar - Thủ đô của Senegal, đi qua quốc gia là Algeria và Niger.

Chăm chú học luật đua và nghiên cứu Roadbook để hiểu các thuật ngữ về Rally.

Trong cuộc đua Rally, các tay đua có thể làm mọi cách khác nhau để có khả năng về nhất. Tuy nhiên, nếu như có vấn đề vi phạm xảy ra trong suốt quá trình đua thì sẽ hoàn toàn có thể bị loại ngay lập tức.

Khác với các môn đua xe khác khi các tay đua thường "Một người, Một xe", trong Rally có thêm một người dẫn đường ngồi ở ghế hành khách phía trước.

Roadbook được người lái phụ kiêm dẫn đường đọc để điều hướng cho lái chính trong quá trình đua. Các chỉ dẫn được đưa ra tuy rất rành mạch nhưng lại co nguy cơ bị hiểu sai lớn, dẫn tới lạc lối trong quá rình đua, nhất là khi lái chính và lái phụ không hiểu ngôn ngữ của nhau.

Người dẫn đường này thường cũng là lái phụ, sẽ làm nhiệm vụ điều hướng, thường bằng cách đọc một bộ ghi chú tốc độ cho người lái xe về những gì ở phía trước, nơi cần rẽ, mức độ nghiêm trọng của khúc cua và những chướng ngại vật cần chú ý. Thậm chí, một số cuộc thi yêu cầu phải giải thích bản đồ. 

Vì vậy, tính đoàn kết và xử lý linh hoạt tình huống được đặt lên hàng đầu trong thời gian cuộc đua.

Tuy có chỉ dẫn nhưng lái xe không thể hình dung ra mức độ nông sâu của các hố hay mức độ lún sụt và bùn lầy trên đường đua ra sao. Nếu sập gầm hay bị sa lầy, cả xe phải tự giải quyết để ra khỏi sự cố. Cũng có thể các xe đi sau phải hỗ trợ giải cứu để có đường tiếp tục cuộc đua nhằm tránh DNF (Did Not Finish - không thể hoàn thành cuộc đua). Trường hợp nếu gọi cứu hộ cũng có thể bị DNF nếu không chứng minh được tính cần thiết.

Rally cũng được xem là mơ ước của mọi tay đua ở nhiều thời đại và không dành cho những kẻ yếu tim bởi chính cảm giác hoang dại, nguy hiểm nghẹt thở trên từng km đi qua và vỡ oà vì vui mừng hay nuối tiếc khi chạm đến đích.

Tại Việt Nam đã bắt đầu có những đội đua tham gia các giải Rally khu vực như đội đua AKA Racing của Liên Minh LMT với hai thành viên là Trần Quang Tiến (lái chính) và Nguyễn Tiến Lâm (lái phụ - dẫn đường). Hay đội đua Stealmate Racing với hai thành viên là Phan Triệu Dũng Tâm (lái chính) và Vương Hữu Trí (lái phụ - dẫn đường).

Theo Ban tổ chức cho biết, để thực hiện chương trình Chinh phục huyền thoại Trường Sơn, The Open - The Freedom lần này, số lượng người tham gia hỗ trợ so với số người tham gia là 1:1, trong đó đội hỗ trợ về kỹ thuật là hơn 20 người. Trong ảnh là các tay đua và người chỉ đạo đến từ AKA Racing - Liênminh LMT và Stealmate Racing.

Dẫu vậy thì Rally vẫn còn khá xa lạ ở Việt Nam bởi việc sở hữu xe ô tô chưa diễn ra với phần lớn người dân do chi phí mua vẫn còn khá cao so với thu nhập chung. Chưa kể các trang thiết bị được gia cố thêm cho chiếc xe để so tài cũng tốn rất nhiều tiền.

Ngay cả với các nhà báo theo dõi mảng xe tại Việt Nam cũng khá xa lạ với Rally và không dễ hình dùng về cách chơi, cũng như sự thách thức, đam mê mà môn thể thao này tạo ra. 

Các xe vào điểm xuất phát để chuẩn bị đua.

Sẵn sàng đua.

Thời gian qua Mitsubishi đã được xem là đơn vị vẫy lá cờ Rally đầu tiên tại Việt Nam, nhưng Hyundai Thành Công đã vừa trở thành người phổ cập Rally khi dùng chính một dòng xe đang bán ra thị trường cho một cuộc đua Rally quy mô nhỏ thông qua hành trình Chinh phục huyền thoại Trường Sơn, The Open - The Freedom với sự hỗ trợ từ chính những thành viên của hai đội đua xe nói trên và Liên Minh LMT.

Vượt được chướng ngại vật hay sập hầm tuỳ thuộc vào phán đoán và kỹ năng lái xe.

Gần 50 nhà báo ngành xe đã rất hào hứng tham gia cuộc đua Rally này với 12 chiếc xe New Tucson mới và nguyên bản để lần đầu tiên được có thêm kiến thức và cơ hội hiểu biết về môn thể thao mạo hiểm nhưng rất hấp dẫn này.

Không như nhiều cuộc test xe khác, đường đua Rally tại vùng đất Quảng Bình, Quảng Trị cũng mang lại nhiều cung bậc cảm xúc khó diễn tả khi nhiều tay lái cừ khôi đã không thể hoàn thành cuộc đua nhanh nhất như thường thấy. Thậm chí, lạc ngay từ khúc rẽ đầu tiên, hay tranh luận mất 20 phút để nhận dạng một khúc quanh, thậm chí không thể hoàn thành được chặng đua trong thời gian quy định.

Đường đua theo địa hình tự nhiên.

Chỉ vài cung đường đua Rally có độ dài quãng 30-40 km/chặng không chỉ giúp các tay lái hiểu thêm về cách sử dụng một số tính năng mới của xe, giúp vượt những địa hình khó như bùn lầy, ngập nước hay đi cát mà ở đó còn có cả sự phấn khích được cầm lái, được học thêm những kỹ năng về quan sát đường sá xung quanh để xác định phương hướng, kỹ năng giao tiếp với mọi người trong đội để thuyết phục hay phản bác hay cảm xúc vỡ oà sung sướng khi được vượt qua những thách thức và về đích.

Trong lịch sử, Rally được biết đến như là một môn thể thao đem lại hàng tỷ USD lợi nhuận mỗi giải. Thể thức này cũng khiến hàng triệu người Mỹ chi mạnh tay và dành cả cuối tuần để chiêm ngưỡng những chiếc xe quái thú đọ sức.

Đường đua trong chặng 3 của hành trình New Tucson Chinh phục huyền thoại Trường Sơn, The Open - The Freedom.

Việt Nam cũng được nhiều chuyên gia đánh giá là có nhiều dạng địa hình khác nhau như dốc núi cheo leo, cao nguyên, đồng bằng, đồi cát… trải dài từ Bắc vào Nam, là tiềm năng không nhỏ ban đầu cho các giải đua Rally chuyên nghiệp.

Bởi vậy, sự khởi động Rally từ các đơn vị như Mitsubishi hay Hyundai Thành Công cũng hứa hẹn sẽ có thêm nhiều nhà đầu tư quan tâm, để môn thể thao này sớm trở thành một sân chơi mới cho các tín đồ mê xe.

Niềm vui phấn khích khi về được tới đích.