Thuốc lá nung nóng là thiết bị điện tử sử dụng pin để làm nóng sợi thuốc lá tới nhiệt độ nhất định hoặc kích hoạt thiết bị có chứa sợi thuốc lá, tạo ra sol khí chứa nicotine và các chất phụ gia tạo hương vị cho người dùng hít vào. Lượng nicotine có trong thuốc lá làm nóng cũng tương tự như thuốc lá điếu.

Ảnh minh hoạ.

Nguyên liệu sử dụng trong thuốc lá nung nóng là thuốc lá (sợi, lá thuốc lá) cùng các chất phụ gia khác và thường được tẩm hương liệu.

Thuốc lá có thể ở dạng điếu hoặc ở các dạng khác như thanh, viên/ngăn chứa thuốc lá. Còn thuốc lá điện tử thì sử dụng nguyên liệu từ tinh dầu có chứa nicotine và các hương liệu kèm theo.

Nhiệt độ do thuốc lá nung nóng tạo ra (trực tiếp hoặc gián tiếp) có thể từ 250ºC đến 350ºC để tạo ra hơi có chứa nicotine, trong khi thuốc lá truyền thống bị đốt lá thuốc và cháy ở nhiệt độ lên đến từ 600 đến 900 độ C.

Khói của thuốc lá nung nóng có chứa nicotine và các hóa chất độc hại khác. Ngoài các chất độc hại giống như trong khói thuốc lá điếu thông thường, khói thuốc lá nung nóng còn có các hóa chất phụ gia không phải thuốc lá và thường có hương vị. 

Tổ chức Y tế thế giới khuyến cáo, thuốc lá làm nóng tạo ra chất khí độc hại, có nhiều chất độc giống như trong khói thuốc lá điếu thông thường.

Dù HTPs được nung ở nhiệt độ thấp hơn, nhưng vẫn tạo ra những hóa chất tương tự như trong khói thuốc lá (Acrolein, Volatile Organic Chemicals, Acetaldehyde, Carbon monoxide, Polycyclic Aromatic Hydrocarbons, kim loại nặng, Formaldehyde... một số hóa chất được xếp vào nhóm gây ung thư).

Nồng độ một số hóa chất thấp hơn trong thuốc lá điếu thông thường, nhưng nồng độ một số hóa chất khác lại cao hơn, và nồng độ hóa chất thấp không đồng nghĩa với giảm nguy cơ đối với sức khỏe.

Từ năm 1988, thuốc lá nung nóng có mặt ở thị trường thế giới. Nhưng đến năm 2014, thuốc lá nung nóng được đưa vào thị trường Nhật Bản, Ý và kể từ đó sản phẩm này đã được mở rộng thị trường ra nhiều nước trên toàn thế giới.

Tại Việt Nam, đến khoảng năm 2015, các sản phẩm thuốc lá mới này cũng bắt đầu du nhập qua đường xách tay từ nước ngoài mang về hoặc được nhập lậu nhưng cũng nhanh chóng thu hút giới trẻ.

Gần đây, theo phản ánh trên các phương tiện thông tin đại chúng, thuốc lá thế hệ mới trong đó có thuốc lá nung nóng đang xâm nhập mạnh vào các trường học, ảnh hưởng xấu tới hành vi, lối sống và sức khỏe của học sinh, sinh viên.

Tại Việt Nam có hiện tượng lợi dụng các sản phẩm thuốc lá thế hệ mới để đưa thêm các chất gây nghiện khác. Trước tình trạng hút thuốc lá ở giới trẻ ngày càng tăng cao, các tập đoàn thuốc lá đang thúc đẩy việc tiêu thụ các sản phẩm thuốc lá mới như thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng, đặc biệt nhằm vào thanh thiếu niên.

Thuốc lá thế hệ mới nhắm tới giới trẻ thông qua hình ảnh, phong cách tạo gu thẩm mỹ, xu hướng của giới trẻ, bán hàng qua mạng (bán qua app điện thoại thông minh, quảng cáo và mua bán trên Internet) là hình thức mà giới trẻ ưa thích sử dụng.

Các sản phẩm thuốc lá được nung nóng bằng lửa hay bằng điện thì khói thuốc loại nào đều chứa chất Nicotine và nhiều chất độc khác. Vì vậy, việc sử dụng bất kỳ sản phẩm thuốc lá nào, kể cả thuốc lá nung nóng đều có nguy hại cho sức khỏe như nghiện chất nicotin tác động xấu đến hệ thần kinh;

Mắc các bệnh ở đường hô hấp; các bệnh tim mạch; làm tăng nguy cơ gây ung thư các bộ phận của cơ thể và ảnh hưởng đến sức khỏe sinh sản đặc biệt là đối với thanh thiếu niên, thanh niên và phụ nữ mang thai…, cũng như với tất cả những người xung quanh đang phải hút thuốc lá thụ động.

Theo đó, còn một số tác hại khác như nguy cơ phát sinh các tệ nạn xã hội do lạm dụng, trà trộn, mua bán, tổ chức sử dung ma túy gây an ninh trật tự xã hội; Ảnh hưởng tới môi trường do thiết bị điện tử có thể hỏng, lỗi và gây cháy nổ, thương tích, mất an toàn cho người sử dụng.

Rác thải bộ phận điện tử của thuốc lá nung nóng gây ảnh hưởng đến môi trường, đặc biệt là với thiết bị sử dụng một lần; Ảnh hưởng tới an sinh xã hội, kinh tế do thuốc lá nung nóng làm gia tăng kinh phí quản lý sản phẩm, chăm sóc, điều trị bệnh tật và chi phí liên quan đến sử dụng thuốc lá. 

Đại diện Quỹ Phòng chống tác hại thuốc lá, Bộ Y tế cho hay, hiện nay các sản phẩm thuốc lá nung nóng rất đa dạng, trong đó có nhiều sản phẩm kết hợp (lai) giữa thuốc lá nung nóng với thuốc lá điện tử, pha trộn, tẩm ướp dung dịch điện tử khiến cho việc kiểm tra và nhận biết khó khăn như sản phẩm thuốc lá mới sử dụng công nghệ hybrid, không đốt nóng trực tiếp sản phẩm thuốc lá mà kết hợp giữa dung dịch thuốc lá điện tử và nguyên liệu thuốc lá.

Nhằm thực hiện chính sách mạnh mẽ để bảo vệ giới trẻ trước nguy cơ lan tràn sử dụng các sản phẩm thuốc lá, bao gồm cả thuốc lá truyền thống cũng như các sản phẩm thuốc lá thế hệ mới (thuốc lá điện tử, nung  nóng, shisha). Cụ thể, cần tăng cường tuyên truyền sâu rộng về tác hại của các sản phẩm thuốc lá; kiểm tra, giám sát, ngăn chặn kịp thời việc sử dụng thuốc lá thế hệ mới trong học sinh, sinh viên tại các trường học. 

Gia đình cần thường xuyên quan tâm, chăm sóc quản lý, trò chuyện, tiếp cận sinh hoạt hàng ngày của con, đặc biệt là các mối quan hệ bạn bè của con mình, khuyến khích con hướng tới lối sống lành mạnh; giám sát chặt chẽ để ngăn chặn con em tránh xa thuốc lá thế hệ mới và thuốc lá truyền thống.

Các cơ quan chức năng, chính quyền các cấp tăng cường kiểm tra và xử lý nghiêm các trường hợp mua, bán, kinh doanh sản phẩm thuốc lá thế hệ mới vì các sản phẩm này, hiện là những sản phẩm chưa được phép nhập khẩu, kinh doanh và lưu hành tại Việt Nam.

Thuốc lá thế hệ mới là kẻ giết người thầm lặng, là tác nhân gây ra biết bao nhiêu bệnh tật. Vẫn từng ngày, từng giờ đầu độc thế hệ trẻ, cần phải được loại khỏi môi trường sống của con người.

Mọi người hãy cùng nhau nói không với tất cả các loại thuốc lá và cần phải có hành động kịp thời để giúp thế hệ trẻ không bị mê hoặc, lôi kéo bởi thuốc lá, qua đó, xây dựng một thế hệ trẻ khỏe mạnh, góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống, chất lượng giống nòi, dân tộc.