Quốc hội đã thông qua một số luật trong tuần trước. Trong ảnh: Các đại biểu Quốc hội thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Lý lịch tư pháp

Gỡ “điểm nghẽn” về thuế giá trị gia tăng

Hôm nay, Quốc hội khóa XV bước vào tuần làm việc cuối cùng của ỳ họp thứ mười, với các nội dung cần bấm nút thông qua nhiều kỷ lục. Mặc dù vậy, tuần qua, Ủy ban Thường vụ Quốc hội vẫn họp liên tục để thảo luận những đề xuất chính sách mới từ Chính phủ và thống nhất trình Quốc hội bổ sung vào chương trình xem xét thông qua ngay tại kỳ họp này. Các nội dung sẽ được bổ sung gồm Dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Thuế giá trị gia tăng, Dự thảo Nghị quyết của Quốc hội thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù để thực hiện các dự án lớn, quan trọng trên địa bàn Thủ đô.

Trước đó, trong tuần làm việc gần cuối cùng, Quốc hội cũng đã đồng ý bổ sung nhiều nội dung quan trọng nhằm tháo gỡ khó khăn, thúc đẩy tăng trưởng, như cơ chế, chính sách phát triển năng lượng quốc gia; cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TP.HCM, Đà Nẵng; cơ chế, chính sách đặc thù cho các dự án đất đai trong kết luận thanh tra, kiểm tra, bản án tại TP. HCM, TP. Đà Nẵng và Khánh Hòa…

Với Luật Thuế giá trị gia tăng, tờ trình của Chính phủ nêu rõ sự cần thiết sửa luật là để góp phần khắc phục hậu quả bão lũ, sớm khôi phục hoạt động sản xuất, kinh doanh, đặc biệt là trong lĩnh vực nông nghiệp, tháo gỡ “điểm nghẽn” trong hoàn thuế.

Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng cho biết, lần sửa đổi này đưa lại nội dung đã được quy định từ năm 2014 về việc doanh nghiệp, hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã không phải tính thuế giá trị gia tăng, nhưng được khấu trừ thuế giá trị gia tăng đầu vào khi bán sản phẩm cây trồng, rừng trồng, chăn nuôi, thủy sản nuôi trồng, đánh bắt chưa chế biến thành các sản phẩm khác hoặc chỉ qua sơ chế thông thường cho doanh nghiệp, hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã khác.

Nội dung sửa đổi thứ hai là lược bỏ nội dung sản phẩm cây trồng, rừng trồng, chăn nuôi, thủy sản nuôi trồng, đánh bắt chưa chế biến thành các sản phẩm khác hoặc chỉ qua sơ chế thông thường được sử dụng làm thức ăn chăn nuôi, dược liệu thì áp dụng thuế suất giá trị gia tăng theo mức thuế suất quy định cho sản phẩm cây trồng, rừng trồng, chăn nuôi, thủy sản đang quy định tại Khoản 5, Điều 9, Luật Thuế giá trị gia tăng hiện hành.

Chính phủ cũng đề xuất lược bỏ quy định về điều kiện hoàn thuế là người mua chỉ được hoàn thuế khi người bán đã kê khai hoàn thuế. Trước đó, khi sửa luật vào năm 2024, quy định này được xác định là một trong những giải pháp để quản lý thuế nhằm phòng chống gian lận trong hoàn thuế trong khi chưa sửa đổi các quy định về quản lý thuế.

Tuy nhiên, hiện nay, Dự thảo Luật Quản lý thuế sửa đổi đang trình Quốc hội thông qua tại kỳ họp này đã bổ sung các quy định nhằm quản lý thuế chặt chẽ hơn đối với người nộp thuế để đảm bảo thu đúng thu đủ tiền thuế vào ngân sách nhà nước và quản lý chặt chẽ hơn trong hoàn thuế, cũng như trong công tác kiểm tra người nộp thuế.

Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp Hoàng Thanh Tùng nêu rõ, cả ba vấn đề trên đều được đề xuất sửa đổi theo hướng có lợi cho người dân, doanh nghiệp. Các nội dung chính sách không có hạn chế về quyền, phù hợp với Hiến pháp và đều có lợi cho người nộp thuế, đặc biệt là cho người nông dân.

Ủy ban Thường vụ Quốc hội thống nhất trình Quốc hội xem xét quyết định Dự án Luật sửa đổi bổ sung một số điều Luật Thuế giá trị gia tăng theo trình tự thủ tục rút gọn.

Đề xuất cơ chế vượt trội cho Hà Nội

Mặc dù đề xuất quá gấp, cho đến tận khi chỉ còn hơn một tuần nữa là bế mạc Kỳ họp thứ mười mới có thể xem xét, song Ủy ban Thường vụ Quốc hội vẫn thống nhất trình Quốc hội Dự thảo Nghị quyết thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù để thực hiện các dự án lớn, quan trọng trên địa bàn Thủ đô.

Báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội những nội dung chính, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng cho biết, về thẩm quyền quyết định, chấp thuận chủ trương đầu tư, Dự thảo Nghị quyết quy định HĐND Thành phố, Chủ tịch UBND Thành phố được quyết định chủ trương đầu tư, chấp thuận chủ trương đầu tư đối với dự án đầu tư công, PPP, tư nhân không bị giới hạn về quy mô vốn, sử dụng đất, yêu cầu di dân tái định cư,… thuộc thẩm quyền Quốc hội, Chính phủ, Thủ tướng theo quy định hiện hành.

Về thu hồi đất, giao đất, cho thuê đất, dự thảo quy định nhiều nội dung để tăng tính chủ động cho Hà Nội, trong đó có việc bổ sung trường hợp thu hồi đất ngoài các trường hợp theo quy định tại Điều 79, Luật Đất đai, HĐND Thành phố quyết định danh mục dự án thu hồi đất để thực hiện các dự án phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng và cho phép Thành phố được tạm giao một phần đất thuộc phạm vi dự án để khởi công công trình.

Đáng chú ý, các dự án cần triển khai ngay theo chỉ đạo của Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Đảng ủy Chính phủ, Ban Chấp hành Đảng bộ TP. Hà Nội, HĐND Thành phố quyết định mức bồi thường, hỗ trợ, tái định cư gấp 2 lần quy định; các trường hợp khác, căn cứ thực tiễn và khả năng cân đối ngân sách của Thành phố, HĐND Thành phố quyết định mức bồi thường, hỗ trợ, tái định cư cao hơn quy định nhưng không quá 2 lần.

Thẩm tra sơ bộ, Thường trực Ủy ban Kinh tế và Tài chính cũng tán thành với sự cần thiết, cơ sở chính trị và cơ sở thực tiễn xây dựng ban hành Nghị quyết theo trình tự, thủ tục rút gọn, nhằm thể chế hóa chủ trương của Bộ Chính trị.

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn cho biết, ông đồng tình việc ban hành nghị quyết quy định một số cơ chế, chính sách đặc thù thực hiện các dự án quan trọng phục vụ sự phát triển của Thủ đô. Theo ông, đây là nghị quyết trước mắt, còn sau bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XVI phải sửa Luật Thủ đô, nhất là Điều 4, Điều 37, để giải quyết các ách tắc. “Quốc hội sửa Luật Thủ đô với mong muốn Luật Thủ đô phải đặc biệt hơn các luật khác, nhưng sau này, các luật khác lại vượt trội hơn, nên Luật Thủ đô lại hơi lỗi thời ở một số điểm. Chính vì thế, nghị quyết này nhằm tháo gỡ vướng mắc, huy động và sử dụng hiệu quả các nguồn lực để thúc đẩy phát triển Thủ đô nhanh, bền vững, hiện đại và có sức lan tỏa, dẫn dắt vùng và cả nước, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế 2 con số giai đoạn 2026-2030, hiện thực hóa tầm nhìn phát triển Thủ đô đến năm 2045”, Chủ tịch Quốc hội nói.

Lưu ý thêm, Chủ tịch Quốc hội đề nghị việc lựa chọn nhà đầu tư, nhà thầu phải đảm bảo công bằng, minh bạch. Nguyên tắc triển khai thực hiện cũng phải hạn chế nguy cơ phá vỡ quy hoạch chung.

Phát biểu sau đó, Chủ tịch UBND TP. Hà Nội Vũ Đại Thắng nói, thời gian chuẩn bị cũng hơi gấp, nhưng các chính sách đề xuất đã được thẩm định, rà soát kỹ nhằm tháo gỡ khó khăn, đặc biệt là đối với các dự án trọng điểm của Thủ đô trong thời gian sắp tới.

Thay mặt cơ quan chủ trì soạn thảo, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng cho hay sẽ nghiêm túc tiếp thu các ý kiến tại phiên họp, chỉnh lý một số quy định về phân cấp phân quyền, quy hoạch… hợp lý hơn, hoàn thiện dự thảo nghị quyết có chất lượng tốt nhất, trình Quốc hội xem xét, thông qua để tạo điều kiện cho Thủ đô phát triển bứt phá và bền vững.