Kênh chứng khoán vẫn còn hấp dẫn

VN-Index đang trải qua giai đoạn tăng trưởng mạnh và liên tục tạo nên những mức đỉnh mới. Chỉ số thị trường đã vượt qua ngưỡng 1.600 điểm, chốt phiên giao dịch ngày 19/08, VN-Index đóng cửa ở 1.654,20 điểm, tăng thêm 17,83 điểm so với phiên trước đó. 

Ở giai đoạn này, tính bền vững của thị trường được nhiều nhà đầu tư quan tâm. Tuy nhiên, so với bối cảnh của các thị trường, SSI Research khẳng định mức tăng trưởng này là sôi động, nhưng chưa đến giai đoạn phát triển quá nóng. 

Diễn biến chỉ số Vn-Index

SSI cho biết, trong năm 2025, hầu hết các thị trường chứng khoán thế giới đều bước vào giai đoạn tăng trưởng mạnh, nhiều thị trường vượt đỉnh mọi thời đại. Điều này không chỉ xảy ra với nhóm thị trường phát triển, thị trường mới nổi, mà còn đối với nhóm thị trường cận biên (frontier market), ví dụ như Nigeria cũng có mức tăng trưởng khoảng 50% so với cùng kỳ.

Xét về định giá, SSI cho biết, chỉ số PE của Việt Nam vẫn đang thấp hơn quá khứ và khu vực. 

Chỉ số PE dự phóng (PE forward) của thị trường chứng khoán Việt Nam hiện tại khoảng 13,2 lần (theo Bloomberg), tương đương trung bình khu vực cũng như trung bình lịch sử của VN-Index 10 năm. 

So với thị trường chứng khoán tại các quốc gia trong khu vực và chỉ số MSCI Emerging tại các thị trường mới nổi, thị trường chứng khoán Việt Nam có mức định giá thấp hơn hoặc tương đương, mặc dù có triển vọng tăng trưởng lợi nhuận và chỉ số ROE cao hơn. 

Đồng thời, chỉ số PE forward của Việt Nam cũng thấp hơn nhiều so với mức cao 15-17 lần đã đạt được trong giai đoạn 2017-2018 và 2020-2021. 

Xét về dài hạn, dựa trên giả định lợi nhuận thị trường tăng khoảng trên 15% trong năm 2026, chỉ số PE forward 2026 ở mức khoảng 11,4 lần, thấp hơn so với trung bình quá khứ. Về đánh giá mức độ phản ánh vào giá từ khả năng nâng hạng thị trường, nhà đầu tư có thể so sánh với diễn biến tại thị trường chứng khoán Trung Quốc, sau khi được MSCI (6/2017) và FTSE Rusell (9/2018) nâng hạng lên thị trường mới nổi. Trong năm 2017, phản ánh với thông tin nâng hạng, chỉ số MSCI China tăng 54,33% so với cùng kỳ, FTSE China tăng 45,4% so với cùng kỳ, cao hơn mức tăng hiện nay của VN-Index. 

Xét về Lợi suất thu nhập, lợi suất của thị trường chứng khoán ở mức 7,6% vẫn cao hơn nhiều so với kênh tiền gửi (lãi suất huy động phổ biến 5-6%) và bất động sản (lợi suất cho thuê/giá khoảng 3-4%), giúp kênh chứng khoán vẫn hấp dẫn so với các kênh đầu tư này. 

Tương quan VN-Index và giá vàng. Nguồn: SSI Research

Khi so sánh với vàng, giá vàng đã tăng trung bình 17%/năm trong 5 năm qua, cao hơn mức tăng trung bình 13%/năm của VN-Index, cho thấy thị trường chứng khoán vẫn chưa quá nóng khi so sánh tương quan với kênh đầu tư vàng.

Chưa phản ánh hết câu chuyện tăng trưởng của Việt Nam

SSI cho rằng, mức tăng điểm của VN-Index hiện tại mới chỉ đơn thuần phản ánh mức tăng trưởng chung của nền kinh tế trong quá khứ. 

Về quy mô, nếu chọn giai đoạn bắt đầu từ mốc 2010 (khi kinh tế Việt Nam còn gặp nhiều khó khăn, và có thể gọi đang ở đáy của tăng trưởng), thì mức tăng điểm của thị trường chứng khoán Việt Nam (khoảng 3,4 lần – từ 485 điểm lên 1630 điểm) cũng tương đương với mức độ tăng trưởng của GDP (từ 147 tỷ USD năm 2010 lên trên 500 tỷ USD vào năm 2025). 

Như vậy, mức tăng điểm hiện tại chưa phản ánh được các câu chuyện tăng trưởng sắp tới của Việt Nam, như GDP tăng trưởng hai con số trong 5-10 năm tới, hay kết quả từ công cuộc cải cách toàn diện thể chế và nền kinh tế, với trọng tâm phát triển kinh tế tư nhân là một động lực chính của tăng trưởng kinh tế. 

“Thị trường chứng khoán là thị trường của kỳ vọng, những gì sắp xảy ra sẽ quan trọng hơn những gì đã xảy ra”, SSI Research nhận định. 

Thông thường có hai yếu tố để quan sát mức độ tăng nóng của thị trường, đó là sự tham gia của nhà đầu tư cá nhân và hoạt động cho vay ký quỹ. 

Ở yếu tố sự tham gia của nhà đầu tư, thanh khoản của thị trường hiện tăng do nhiều nguyên nhân, bên cạnh mặt bằng lãi suất thấp, thì việc triển khai thành công hệ thống KRX giúp cho độ trễ thấp, tăng khả năng tiếp nhận lệnh. Biến động của chỉ số có tăng, có giảm trong các phiên, không có diễn biến một chiều, giao dịch với khối lượng lớn nên rủi ro không phải quá cao.

Về dư nợ cho vay ký quỹ, tại thời điểm cuối quý II/2025, SSI đánh giá dư nợ cho vay ký quỹ tiếp tục duy trì đà tăng, tuy nhiên tỷ lệ Cho vay ký quỹ/Vốn chủ sở hữu mới đạt 100%, vẫn thấp hơn nhiều mức 127% khi VN-Index vượt mốc 1.500 điểm trong quý IV/2021 và mức trần quy định 200%. Đồng thời, trong thời gian tới, việc một số công ty chứng khoán có kế hoạch tăng vốn cũng giúp giảm tỷ lệ tổng dư nợ cho vay ký quỹ/tổng vốn chủ sở hữu trên toàn thị trường. 

Dù nhận định mức tăng điểm của thị trường chưa có dấu hiệu tăng trưởng quá nóng, song SSI Research cũng lưu ý thị trường có thể xảy ra biến động ngắn hạn do áp lực chốt lời gia tăng.