Việc triển khai mô hình chính quyền địa phương hai cấp là yếu tố then chốt củng cố niềm tin của nhà đầu tư nước ngoài

Chờ chốt thuế quan

Chỉ còn hơn 1 tuần nữa là đến thời điểm chính quyền Tổng thống Donald Trump áp thuế đối ứng đối với hàng hóa nhập khẩu vào Mỹ. Thời hạn này, như lời Bộ trưởng Bộ Thương mại Mỹ Howard Lutnick nói với CBS News hôm 20/7, là một “thời hạn cứng”, sẽ không có sự gia hạn nữa.

Khi thời điểm trên càng đến gần, câu hỏi về việc liệu chính sách thuế đối ứng của Mỹ có ảnh hưởng đến dòng đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) vào Việt Nam hay không lại được đặt ra.

Phát biểu tại sự kiện thường niên Kết nối công nghiệp Việt Nam, do Công ty IPA Việt Nam tổ chức, ông Nguyễn Đình Nam, Chủ tịch HĐQT, Tổng giám đốc IPA Việt Nam đã nhắc tới con số gần 9,3 tỷ USD vốn đăng ký mới, giảm 9,6% so với cùng kỳ, như là một sự chững lại của dòng FDI.

“Dòng đầu tư đang tập trung vào mở rộng các dự án hiện hữu. Số dự án mới nhiều, nhưng vốn đầu tư thấp, cho thấy quy mô dự án nhỏ và vừa nhiều. Chúng ta đang thiếu ‘đại bàng’, đang có nhiều ‘chim sẻ, chim ri’ vào trước”, ông Nguyễn Đình Nam nói.

Theo phân tích của ông Nam, nhiều nhà đầu tư còn e ngại chính sách thuế quan của Mỹ, xu hướng dịch chuyển đầu tư “Trung Quốc +1” cũng đang có những biến động. “Các khoản đầu tư đều là dài hạn và do vậy, nhà đầu tư sẽ chờ đợi cho đến khi mọi thông tin rõ ràng hơn”, ông Nam nói và cho rằng, những điều này có thể sẽ ảnh hưởng đến dòng FDI dịch chuyển vào Việt Nam.

Có chung quan điểm, ông Bok Dug Gyou, Trưởng ban Korea Desk tại Cục Xúc tiến thương mại, kiêm Phó giám đốc KOTRA tại Hà Nội nhắc đến xu hướng chậm lại của dòng đầu tư từ Hàn Quốc vào Việt Nam thời gian gần đây và nói rằng, nguyên nhân một phần từ chính sách thuế quan của Mỹ.

“Các doanh nghiệp Hàn Quốc vẫn đang chờ đợi thời điểm đầu tháng 8 tới, khi các bên thảo luận xong và chốt mức thuế với phía Mỹ. Tất cả các quốc gia đều đang chờ đợi điều này”, ông Bok Dug Gyou nói.

Cục Đầu tư nước ngoài (Bộ Tài chính), trong báo cáo về tình hình thu hút đầu tư nước ngoài 6 tháng đầu năm 2025, mặc dù nhấn mạnh niềm tin của các nhà đầu tư nước ngoài đối với Việt Nam đang gia tăng, qua đó đưa dòng vốn FDI đăng ký vào Việt Nam tăng mạnh, nhưng cũng nhắc đến “một số yếu tố rủi ro địa chính trị và chính sách vẫn hiện hữu”.

Theo Cục Đầu tư nước ngoài, dù căng thẳng thương mại Mỹ - Trung có dấu hiệu hạ nhiệt, nhưng các chính sách thuế đối ứng của Mỹ có thể tạo ra “tâm lý lo ngại trong cộng đồng nhà đầu tư quốc tế”. Và đây có thể là một trong những nguyên nhân khiến một bộ phận nhà đầu tư nước ngoài thận trọng hơn trong quá trình giải ngân, nhất là với các dự án quy mô lớn, dài hạn.

Vượt khó khăn để tăng tốc

Có e ngại những ảnh hưởng của chính sách thuế quan của Mỹ, song khá lạc quan, ông Nguyễn Đình Nam cho rằng, dù chính sách thuế của Mỹ đang gây áp lực cho thị trường toàn cầu, áp lực cho nhiều quốc gia, nhưng với Việt Nam, nếu đàm phán tốt với Mỹ, thì đó lại là cơ hội thu hút dòng đầu tư chất lượng cao.

“Có thể trong 6 tháng tới, tốc độ tăng của dòng FDI chưa cao, nhưng sang năm 2026, tình hình sẽ khả quan hơn, nhất là khi Chính phủ đang rất nỗ lực thực hiện các hoạt động xúc tiến đầu tư nước ngoài và khi các đơn vị hành chính mới đi vào hoạt động ổn định”, ông Nam nói và nhấn mạnh đến tín hiệu tích cực khi Việt Nam và cả phía Mỹ đều đang khuyến khích các nhà đầu tư nước ngoài mang chuỗi cung ứng đến Việt Nam.

Trên thực tế, giữa “bão thuế quan”, dòng FDI vào Việt Nam vẫn tăng tốc mạnh mẽ, với 6 tháng đạt hơn 21,5 tỷ USD, tăng 32,6% so với cùng kỳ năm ngoái; còn vốn giải ngân ước đạt khoảng 11,72 tỷ USD, tăng 8,1% so với cùng kỳ. Đây được coi là một điểm sáng của nền kinh tế.

Trong một báo cáo đưa ra hồi đầu tháng 7/2025, VinaCapital khẳng định, chỉ cần thuế áp lên hàng Việt Nam không cao hơn 10% so với các nước khác, thì Việt Nam vẫn sẽ thu hút mạnh FDI.

Dòng FDI chắc chắn sẽ mạnh hơn, sau khi công cuộc sắp xếp lại các đơn vị hành chính phát huy hiệu quả. Theo Cục Đầu tư nước ngoài, việc Việt Nam triển khai mô hình chính quyền địa phương hai cấp không chỉ phục vụ yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội, mà còn là “yếu tố then chốt” củng cố niềm tin của nhà đầu tư nước ngoài, tạo kỳ vọng về cải cách hành chính sâu rộng và môi trường đầu tư thông thoáng hơn trong thời gian tới.

Tiếp tục cải cách môi trường đầu tư, kinh doanh, có thêm chính sách đào tạo nhân lực kỹ thuật có tay nghề, có chính sách để thu hút cả các nhà đầu tư nhỏ và vừa, cũng như thúc đẩy phát triển công nghiệp hỗ trợ và thu hút đầu tư có chọn lọc… là những khuyến nghị mà ông Bok Dug Gyou dành cho Việt Nam, để thu hút được nhiều hơn dòng FDI từ các nhà đầu tư Hàn Quốc.

“Cần vẽ được các bản đồ về chuỗi giá trị, để biết được chúng ta đang yếu điểm gì, từ đó thúc đẩy, lấp đầy các điểm yếu này”, ông Bok Dug Gyou nói và cho rằng, Chính phủ Việt Nam cũng cần khuyến khích các nhà đầu tư nước ngoài phát triển công nghiệp hỗ trợ ở Việt Nam.

Ông Bok Dug Gyou cũng cho biết, khi ông gặp một số nhà đầu tư Hàn Quốc, họ nói gặp khó khăn trong tìm kiếm nhân lực kỹ thuật cao và chuỗi cung ứng ở Việt Nam.

Minh bạch hóa tỷ lệ nội địa hóa, kiểm soát tốt nguồn nguyên liệu đầu vào, đa dạng hóa nguồn nhập khẩu nguyên liệu đầu vào, nỗ lực hình thành chuỗi cung ứng ngành công nghiệp hỗ trợ để làm sao thay thế dần hàng nhập khẩu…, theo ông Nguyễn Đình Nam, cũng là cách để Việt Nam tránh được những ảnh hưởng từ chính sách thuế quan của Mỹ.